Oekraïne – Сімнадцять тижні війни / Zeventien weken oorlog

Drie vlaggen vandaag (+ 1 extra!) Vlag 3 (cq 4):

De strijd in de oostelijke Donbas-regio duurt onverminderd voort en de Russen lijken er langzaam maar zeker in te slagen het hele gebied in handen te krijgen.
De strijd is vooral gaande rond de steden Sjevjerodonetsk en Lysytsjansk. Rusland probeert de Oekraïense troepen hier af te sluiten van de rest van het land, zodat er voor hen geen aanvoerroutes meer zijn.

Luchtfoto van Sjevjerodonetsk en Lysytsjansk, van elkaar gescheiden door de rivier de Siversky Donets, waar op vier plekken bruggen zijn vernield (© Institute for the Study of War)

Volgens president Zelensky van Oekraïne probeert het Kremlin de Donbas te vernietigen. Hij riep het Westen dan ook opnieuw op om de wapenleveranties te versnellen.

Stemming EU-lidmaatschap

Vandaag wordt er door de EU-leiders in Brussel overlegd over de vraag of Oekraïne kandidaat-lid mag worden. President Zelensky zei dat hij er “alle vertrouwen” in heeft dat alle lidstaten zullen instemmen met het kandidaat-lidmaatschap.
Maar zelfs als alle lidstaten ja zeggen tegen het voorstel, zal het even goed nog jaren duren voordat het land ook daadwerkelijk onderdeel van de EU is. De verwachting is dat dat wel eens tien jaar of langer kan duren.

Kaliningrad

Ondertussen is er door de sancties van de EU tegen Rusland een nieuw hoofdpijndossier bijgekomen: de aanvoer van goederen naar de Russische exclave Kaliningrad, dat tussen de EU- en NAVO-landen Polen en Litouwen is gelegen.
De aanvoer van goederen via spoor loopt van Rusland via vazalstaat Wit-Rusland (Belarus), door Litouwen naar Kaliningrad.

Route van de spoorlijn van Moskou naar Kaliningrad (publiek domein)

Door de EU-sancties laat Litouwen geen treinen meer door die staal vervoeren. En dat geldt binnenkort ook voor voor beton, alcoholische dranken en kolen, en vanaf december voor olie uit Rusland.
Rusland reageerde woedend en het Kremlin heeft aangekondigd dat Litouwen een stevige vergelding kan verwachten, die “niet alleen diplomatiek” zal zijn, aldus woordvoerder Peskov.

Kaart waarop we de Suwalki Gap aangegeven zien (© Geopolitical Futures)

Reden van zorg voor de EU zal zeker de de zogenaamde Suwalki Gap zijn, de 70 km lange landstrook die Polen met Litouwen verbindt. Mochten de Russen dit gedeelte van de grens vanuit Wit-Rusland (Belarus) bezetten, dan zijn de Baltische staten Estland, Letland en Litouwen van de rest van de EU afgesneden.
Of de Russen zo ver willen gaan staat nog te bezien, want het zou een directe aanval op NAVO-grondgebied zijn, waardoor het befaamde Artikel 5 in werking zou treden, waarbij een aanval op één lidstaat beschouwd wordt als een aanval op alle lidstaten.
Wordt ongetwijfeld vervolgd.

De vlag

Vlag van Oekraïne (1992-heden)

De vlag van Oekraïne bestaat uit twee even brede horizontale banen van blauw en geel.

Er zijn voldoende aanwijzingen dat de kleuren blauw en geel van de vlag ver terug gaan, zelfs tot de 15e eeuw. De kleuren gaan er echter pas echt toe doen wanneer de twee keizerrijken waar Oekraïne onderdeel van uitmaakte (het Russische en het Oostenrijks-Hongaarse), ophouden te bestaan.
De West-Oekraïense Nationale Republiek gebruikt tussen 1918 en 1919 de blauw-gele vlag. De vlag wordt gecontinueerd  bij het samengaan van de twee Oekraïnes tot de Oekraïense Staat.

Tot aan 1949 heeft Oekraïne als Russische sovjet-republiek verschillende variaties van egaal rode vlaggen met de letters YCCP (Ukrayinskaya Sotsialisticheskaya Sovetskaya Respublika – oftewel Socialistische Sovjet Republiek Oekraïne) erop.

In 1949 krijgen alle Russische republieken een vlag-‘make-over’, variaties op de vlag van de Sovjet-Unie met eigen accenten. Die van Oekraïne heeft een blauwe balk aan de onderkant.

Vanaf 1990, dus nog vóór de onafhankelijkheid, wordt de blauw-gele vlag her en der al aarzelend waargenomen. Met het opnieuw zelfstandig worden, wordt de vlag officieel ingevoerd. Wettelijke status krijgt de vlag op 28 januari 1992.
De eerste vlag die ooit boven het Verchovna Rada (het Oekraïnse parlement) wapperde is nu in het parlementsmuseum te zien.

Het blauw in de vlag symboliseert de hemel, het geel de uitgestrekte tarwevelden.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA
De tentoongestelde ‘eerste’ vlag in het parlementsmuseum van Oekraïne (© rada.gov.ua)

Symbool

Sinds het begin van de Oekraïense oorlog op 20 februari, is de nationale vlag een symbool van hoop en verzet geworden.

Een geschonden Oekraïense vlag (met het staatswapen) opgehangen tussen twee bomen (screenshot)

Luxemburg – Nationalfeierdag / Nationale Feestdag

Drie (eigenlijk vier!) vlaggen vandaag. Vlaggen 2 + 3:

23 juni is de nationale feestdag van Luxemburg en de officiële verjaardagsviering van groothertog Henri (zijn eigenlijke verjaardag is 16 april).

Links: Groothertog Henri (1955) (foto: Cour Grand Ducale) / Rechts: Groothertogin Charlotte (1896-1985), staatsieportret uit 1937 door Denis Etcheverry (1867-1950), te zien in de Chambre des Députés (Kamer van Afgevaardigden) (publiek domein)

Het schuiven met de datum is in gebruik vanaf 1961. In dat jaar werd de verjaardagsviering van groothertogin Charlotte, 23 januari, verschoven naar 23 juni. Gewoon omdat het dan over het algemeen prettiger weer is!
Onder haar zoon en opvolger groothertog Jan werd deze datum vanaf 1964 gehandhaafd, ook al omdat het de vooravond was van zijn naamdag op 24 juni (Johannes de Doper). De dag raakte zo ingeburgerd dat bij het aantreden van Jan’s zoon Henri in 2000, alles bij het oude werd gelaten.

Liuxemburg-stad, de hoofdstad van het groothertogdom (© Cayambe)

De festiviteiten beginnen echter al op 22 juni in de namiddag met een ceremoniële aflossing van de wacht voor het groothertogelijk paleis in de hoofdstad, ’s avonds gevolgd door een concert van de Fanfare Royale Grand-Ducale Luxembourg en een fakkeloptocht. Verder zijn er op verschillende pleinen feesten, compleet met muziek en DJ’s. De dag eindigt met een vuurwerk.
Op 23 juni zelf dan is het wat officiëler met saluutschoten, een militaire parade, afgenomen door groothertog Henri en kroonprins Guillaume en een Te Deum vanuit de Philharmonie in Luxemburg.

Beeld van de dankdienst in de Philharmonie in Luxemburg: na het zingen van het Europese volkslied, volgde de Luxemburgse hymne ‘Ons Heemecht’ (‘Ons Vaderland’) (screenshot)
Tijdens het zingen van het volkslied verscheen het groothertogelijk wapen op de beeldschermen (screenshot)
Premier Xavier Bettel (1973) en Groothertog Henri (1955) zingen het volkslied, Groothertogin María Teresa (1956) lijkt de tekst niet te kennen en zingt niet mee (screenshot)

De vlaggen

De vlaggen van Luxemburg, links de nationale vlag, rechts de veelgebruikte handels- en koopvaardijvlag

De Luxemburgse vlag lijkt niet alleen veel op die van Nederland, hij stamt er ook van af, hoewel er ook bronnen zijn die zeggen dat de gelijkenis puur toeval is en dat de kleuren van de Nassau-dynastie stammen. Nederland was van 1815 tot 1890 in een personele unie met Luxemburg verbonden. De drie Nederlandse koningen uit de 19e eeuw waren tegelijkertijd de groothertogen van Luxemburg. Omdat Luxemburg echter bij de dood van koning-stadhouder Willem III geen vrouwelijke erfopvolging kende, kon zijn dochter Wilhelmina geen groothertogin worden.

Links: Groothertog Adolf van Nassau (1817-1905), ongedateerd staatsieportret door Ferdinand d’Huart (1857-1919) (Collection Grand Ducale) / Rechts: Kaart van Luxemburg (© freeworldmaps.net)

Er werd toen uitgeweken naar een Duitse tak van de familie van Nassau. Dat was Adolf van Nassau, die daarmee de huidige groothertogelijke familielijn begon. Adolf regeerde slechts kort, tot zijn dood in 1905, waarna hij werd opgevolgd door zijn zoon Willem IV. Willem stierf al in 1912 en toen zat Luxemburg met hetzelfde probleem als in 1890. Willem had zes dochters, maar geen zoons. Om te voorkomen dat weer naar een andere Nassau moest worden gezocht is toen de Luxemburgse erfopvolging gewijzigd, waardoor ook vrouwen de troon kunnen bestijgen.

Terug naar de vlag. Omdat ook onder de andere Nassaus de Nederlandse vlag gehandhaafd bleef, werd het wat verwarrend in vlaggenland. Gaandeweg is men er steeds vaker toe overgegaan om het kobaltblauw uit de Nederlandse vlag lichter te maken tot wat het uiteindelijk nu is: hemelsblauw.
Officieel werd de vlag pas vastgesteld op 16 augustus 1972. Omdat de verwarring met de Nederlandse vlag, ondanks de lichtere kleur blauw, nooit is verdwenen, zien we in Luxemburg ook vaak de nationale handels- en koopvaardijvlag gebruikt worden als nationale vlag. Deze vlag heeft afwisselend blauwe en witte horizontale banen en een rode gekroonde leeuw daar overheen. Deze vlag, die bekend staat als de Roude Léiw, is sinds 6 juli 2007 ook officieel erkend als nationale vlag, maar dan alleen op Luxemburgs grondgebied. Het rood-wit-lichtblauw blijft internationaal de Luxemburgse vlag.

British Antarctic Territory – Antarctic Treaty / Antarctische Overeenkomst (1961)

Drie vlaggen vandaag (+ 1 extra!). Vlag 1:

Op 23 juni 1961 werd het Antarctic Treaty System (Antarctisch Verdrag) van kracht. Sinds 1959 stond het open voor ondertekening. De originele ondertekenaars waren de 12 landen die actief waren in Antarctica tijdens het Internationaal Geofysisch Jaar van 1957-1958: Argentinië, Australië, België, Chili, Frankrijk, Japan, Nieuw-Zeeland, Noorwegen, Zuid-Afrika, de Sovjet-Unie, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. Sinds 1961 hebben vele andere landen ook ondertekend, inclusief Nederland.

Antarctica map
Antarctica in taartpunten

Het verdrag regelt dat Antarctica een gebied is zonder militaire activiteit, met vrijheid voor wetenschappelijk onderzoek. In 1998 werd een bepaling aan het verdrag toegevoegd dat het tot 2048 onmogelijk maakt om delfstoffen op het continent te exploiteren. Aangezien Antarctica geen enkel land toebehoort, heeft het ook geen officiële vlag.

Het Britse Halley Research Station op het Brunt IJsplateau (foto: Hugh Broughton Architects)

Er zijn echter wel degelijk territoriale claims. Argentinië, Australië, Chili, Frankrijk, Nieuw-Zeeland, Noorwegen en het Verenigd Koninkrijk hebben het continent in taartpunten van ongelijke grootte verdeeld, die elkaar op verschillende plekken overlappen. De claims zijn niet officieel en worden door veel andere landen, waaronder Nederland, niet erkend.

British Antarctic Territory map
British Antarctic Territory

Om de dag te markeren wappert vandaag de vlag van het British Antarctic Territory, officieel gevormd in 1962. Tot het territorium behoort het Antarctic Peninsula (Antarctisch Schiereiland), met een lengte van 1.300 km. De Britten hebben twee onderzoekscentra, Halley en Rothera.

Rothera Research Station, gelegen op het Antarctisch Schiereiland (publiek domein)

De vlag

British Antarctic Territory
Vlag British Antarctic Territory (1998-heden)

De vlag is een zogenaamde ‘ensign’-vlag, een vlag die de Britse Union Flag of Union Jack als kanton in de broekingszijde laat zien en de rest van het veld vrij laat voor een symbool of wapen. Rode en blauwe ‘ensigns’ komen heel veel voor, de rode variant wordt op zee gebruikt als handelsvlag en bij de marine. De blauwe ‘ensign’ wordt door legeronderdelen gebruikt en door veel overzeese Britse territoria.

ensign
V.l.n.r.: blue ensign, red ensign en white ensign

De Britse Antarctische vlag is echter een ongewone witte ‘ensign’, uiteraard vanwege ijs en sneeuw. De vlag is in gebruik sinds 1998 en toont het Brits-Antarctische wapen (uit 1952), een fakkel (symbool voor onderzoek) met een Britse leeuw en een keizerspinguïn als schilddragers.

Wapen van het British Antarctic Territory

Bovenop het schild, gedekt door een helm met dekkleden, is het wetenschappelijk vaartuig RRS* Discovery afgebeeld (die de blue ensign voert).
*Royal Research Ship

De RRS Discovery tijdens de expeditie van 1901-1904, vastgevroren in het pakijs (publiek domein)
De Britsh Antarctic Territory-vlag op het Britse Ministerie van Buitenlandse Zaken op 21 juni 2019, midwinterdag op de Zuidpool (publiek domein)