De Nederlandse Veteranendag, zoals deze dag officieel heet, werd door de regering ingesteld in 2005. Als eerbetoon aan Prins Bernhard, die altijd nauw verbonden was met de veteranen (en op Bevrijdingsdag altijd hun defilé afnam in Wageningen), werd daarvoor zijn geboortedag gekozen, 29 juni. Toen in 2008 de 29e juni op een zondag viel, werd de Veteranendag één dag eerder, op zaterdag 28 juni gehouden.
Prins Bernhard (1911-2004) tijdens het afnemen van het defilé in Wageningen (fotograaf onbekend)
Dat beviel goed, omdat meer mensen gelegenheid hadden de dag mee te maken. Dit leidde tot het besluit om vanaf 2009 de jaarlijkse manifestatie op de laatste zaterdag van juni te houden. Naast de Nationale Veteranendag bestaan er ook talloze regionale en gemeentelijke veteranendagen, maar dat hoeft niet samen te vallen met de landelijke dag. Zo was bijvoorbeeld de Zeeuwse Veteranendag op 10 juni dit jaar.
Definitie
Maar wie vallen er precies onder de term “veteranen”? Welnu, dat heeft het Nederlands Veteraneninstituut als volgt gedefinieerd: “In Nederland vallen de volgende personen onder de definitie veteraan: De militair, de gewezen militair, of de gewezen dienstplichtige, van de Nederlandse krijgsmacht, dan wel van het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger, alsmede degene die behoorde tot het vaarplichtig koopvaardijpersoneel, die het Koninkrijk der Nederlanden heeft gediend onder oorlogsomstandigheden dan wel heeft deelgenomen aan een missie ter handhaving of bevordering van de internationale rechtsorde voor zover deze missie bij regeling van Onze Minister is aangewezen. In 2014 kende minister van Defensie Jeanine Hennis-Plasschaert de veteranenstatus ook toe aan militairen die hebben deelgenomen aan de beëindiging van de gijzelingsacties in 1977”
Logo van het Nederlands Veteraneninstituut
De vlag
Veteranenvlag (2005-heden)
De Veteranenvlag bestaat uit drie centrale diagonale banen in rood, wit en blauw, die van de onderzijde van de broeking naar de bovenkant van de vlucht lopen. Het vlak aan de bovenkant van de broeking is lichtblauw, dat aan de onderkant van de vlucht legergroen. In het midden van de vlag zien we het goudkleurige logo van de veteranen.
Links: Het Draaginsigne Veteranen (foto: Spraak Verwarring) / Rechts: Piet Bultsma (1953) ontwerper van het insigne (fotograaf onbekend)
Wat het logo betreft: dit is een ontwerp van Piet Bultsma, een Nederlands heraldicus en wapentekenaar. Wat we hier zien is eigenlijk de bovenkant van het Draaginsigne Veteranen, ingesteld op 20 januari 2003. Het heeft de vorm van een gestileerde goudkleurige zwaardschede, die tevens de letter ‘V’ vormt. Het draaginsigne is 14 mm breed en 23 mm lang. Zoals het NederlandseVeteraneninstituut het verwoordt: “Het draaginsigne staat symbool voor de waardering voor het risicovolle werk dat veteranen in het verleden als militair in naam van de samenleving hebben verricht”.
Edo van den Berg (1974), ontwerper van de Veteranenvlag met de vlag om zijn schouders (in 1995 op missie Dutchbat 3, Bosnië-Herzegovina, als anti-tankschutter) (fotograaf onbekend)
Wat de gebruikte kleuren betreft: die zijn onlosmakelijk verbonden met de zoektocht naar een geschikte veteranenvlag door ontwerper Edo van den Berg, zelf een (Bosnië)veteraan. Die zoektocht begon eigenlijk doordat hij net als veel andere veteranen een posttraumatische stressstoring (PTSS) had opgelopen en daarvoor in therapie was. Het werd hem en zijn medeveteranen ten strengste af te raden om naar Den Haag af te reizen tijdens de Nationale Veteranendag omdat dit de slagingskans van de therapie in gevaar zou kunnen brengen. Van den Berg wilde de dag toch markeren, was het niet in Den Haag, dan thuis. Hij zei daarover: “Ik wilde met een signaal kunnen laten zien dat er iets bijzonders aan de hand was, en niet alleen in Den Haag. De gebruikelijke Nederlandse vlag wordt door sommige dorpsbewoners wel uitgehangen op 4 en 5 mei en tijdens de Nationale Veteranendag, maar ik wilde een aparte vlag voor veteranen ontwerpen waardoor mensen ook vragen zouden gaan stellen.”
Edo van den Berg met “zijn” vlag(fotograaf onbekend)
Zijn eerste idee was heel eenvoudig: het veteranenlogo op de Nederlandse vlag zetten. Maar daar stak de vlaggenproducent een stokje voor, omdat het direct bewerken van de officiële Nederlandse vlag verboden is. “Het werd daardoor een stuk ingewikkelder om iets te ontwerpen waarin de Nederlandse identiteit wel herkenbaar zou zijn, want dat wilde ik graag.” Terug bij af begon hij, zoals hij het zelf verwoordt “wat gaan aanklooien” op de pc in de therapieruimte.
Dat leidde tot een ontwerp waarbij de Nederlandse kleuren diagonaal op de vlag werden geplaatst, wat wél mag. De lichtblauwe kleur wilde hij er graag bij als veteraan van een V.N.-missie. Maar in zijn therapie groep zaten tevens veteranen die in Afghanistan, Libanon en Nieuw-Guinea hadden gediend en één van hen vroeg zich af of de vlag niet symbool zou moeten staan voor álle Nederlandse veteranen, en niet alleen voor diegenen die in Bosnië waren geweest. Naast de kleur lichtblauw voegde Van den Berg ook legergroen toe.
Zodoende hebben alle kleuren ook een symbolische betekenis: de lichtblauwe, blauwe en legergroene kleuren staan symbool voor alle veteranen die zich als onderdeel van de landmacht (legergroen), de marine, de marechaussee (beide blauw) of de luchtmacht (lichtblauw, maar tevens V.N.-missies) hebben ingezet. te land, ter zee, en in de lucht. De kleur wit staat voor de vrede, rood voor alle gesneuvelde militairen en andere oorlogsslachtoffers. Daarnaast staan de kleuren rood-wit-blauw uiteraard ook voor Nederland.
Het duurde een aantal jaren voordat de Veteranenshop zich over de vlag ontfermde en daarmee Van den Berg ontlastte, die tot die tijd de verkoop zelf deed. Zodoende werd haar voortbestaan gegarandeerd en groeide de vlag zelfs uit tot een nationaal symbool dat tegenwoordig op Veteranendag op veel plaatsen prominent aanwezig is.
Zwarte veteranenvlag
Einde verhaal zou je denken, maar nee: er is nóg een veteranenvlag en die zien we hieronder afgebeeld.
De alternatieve, zwarte veteranenvlag
Deze vlag heeft een zwart veld met het V-vormige veteranenlogo van Piet Bultsma in wit, omkranst door twee witte lauriertakken (symbool voor vrede), met daaronder de tekst DUTCH MILITARY VETERANS, in witte kapitalen in militaire stijl. De vlag is zowel boven als ander afgezet met rood-wit-blauwe banen.
De zwarte veteranenvlag (foto: Khäty Verkoeijen)
Deze vlag is ontworpen door de Dutch Military Veterans, een stichting die zich inzet voor het welzijn van veteranen en die twee Facebook-pagina’s beheert, één publieke en een tweede, besloten pagina voor veteranen en hun partners. De zwarte kleur is gekozen niet alleen om de rouw uit te drukken die veteranen voelen vanwege bij missies omgekomen militairen en collega’s, maar ook vanwege de eigen strijd tegen PTSS (posttraumatische stressstoring) die bijna alle veteranen na thuiskomst voeren. De vlag is specifiek voor gebruik door veteranen zelf bedoeld.
Met dank aan Edo van den Berg voor de medewerking, tevens dank aan Khäty Verkoeijen voor de informatie over de zwarte veteranenvlag.
De Seychellen bestaan uit 115 eilanden en vormen tezamen een archipel, maar tevens een eilandstaat, ten oosten van Afrika gelegen. Minder dan eenderde van de eilanden is bewoond door ruim 100.000 inwoners, waarvan 90% op het hoofdeiland Mahé, daarvan 30% in de hoofdstad Victoria. Toerisme is de belangrijkste inkomstenbron.
Strand van Anse Source d’Argent op het eiland La Digue (foto: Tobias Alt, 2008 / publiek domein)
In de Seychellen wordt zowel Engels als Frans gesproken, maar ook het op het Frans gebaseerde Seychellencreools (ook bekend onder de namen Kreol en Seselwa). De Seychellen vieren vandaag 48 jaar onafhankelijkheid.
De Seychellen werden ‘ontdekt’ door de 4e Portugese India Armada onder bevel van zeevaarder Vasco da Gama op 15 maart 1503. Het was de chroniqueur/klerk Thomé Lopes aan boord van de Rui Mendes de Brito die de archipel voor het eerst in het vizier kreeg.
De 4e Portugese India Armada (1502-1503) onder bevel van Vasco da Gama, afgebeeld in het Livro de Lisuarte de Abreu (Collectie Morgan Museum, New York)
De Portugezen landden er niet, maar brachten wel zeven eilanden in kaart en noemden ze As Sete Irmãs(De Zeven Zusters).
Op een uitsnede van een Spaanstalige kaart zien we ‘De zeven zusters’ (‘As Sete Irmãs’) afgebeeld als ‘Las Siete Hermanas’ (publiek domein)
Veel belangstelling voor de eilanden was er kennelijk niet, want het duurde tot januari 1609 tot de eilanden voor het eerst bezocht werden door de opvarenden van het Britse schip Ascension onder bevel van kapitein Alexander Sharpeigh, tijdens de vierde reis van handelsmaatschappij de East India Company. Maar ook de Britten lieten de toen nog onbewoonde eilanden verder met rust.
Links: Bertrand-François Mahé de la Bourdonnais (1699-1753), olieverfschilderij door Antoine Graincourt (1748-1823) (Collectie Musée de la Compagnie des Indes, Port Louis) / Rechts: Herinneringsbord bij Baie Lazare (op het eiland Mahé), waar kapitein Lazare Picault (±1700-1748) voor het eerst aan land ging (fotograaf onbekend)
Uiteindelijk was het de strategische ligging van de archipel ten opzichte van India die de Fransen deed inzien dat dit gebied interessant kon zijn. In 1735 werd op er op Île de France (het tegenwoordige Mauritius) een Franse gouverneur aangesteld: Bertrand-François Mahé de La Bourdonnais. Als officier van de marine was het tevens zijn taak de zeeroute naar India veilig te stellen. In 1742 stuurde hij een expeditie op pad onder commando van Lazare Picault om de archipel, die we nu onder de naam Seychellen kennen, in kaart te brengen. Tijdens deze tocht werd op 21 november 1742 het huidige hoofdeiland Mahé ontdekt (dat dus vernoemd werd naar Picault’s opdrachtgever). De archipel als geheel werd vernoemd naar Jean Moreau de Séchelles, een Frans topambtenaar en politicus.
Luchtopname van Mahé (fotograaf onbekend)
In 1770, kreeg de Franse reder Henri Charles François Brayer du Barre toestemming van de autoriteiten in Île de France om een post op de archipel op te zetten. Het was op maandag 27 augustus 1770 dat het schip de Thélémaque onder bevel van kapitein Leblanc Lécore en zijn tweede kapitein Faucin de Courcelle, 28 personen op het eiland Sainte Anne zette: vijftien blanke mannen, zeven zwarte slaven uit Afrika, vijf Indiërs (eveneens slaven) en een zwarte slavin om daar een gemeenschap te starten. In de jaren daarna werden er grote aantallen creoolse slaven vanuit Île de France (Mauritius) naar de archipel gestuurd: de voorouders van de huidige bevolking.
Postzegelblokje uit 2020 van ieder 12 roepies waarop de landing van de eerste kolonisten op Sainte Anne in 1770 is afgebeeld (Seychelles Postal Services)
Tijdens de Eerste Coalitieoorlog (1792-1797), een militair conflict tussen het revolutionaire Frankrijk en een bondgenootschap van Oostenrijk, Pruisen, De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, Groot-Brittannië, Spanje, Portugal, Napels-Sicilië en Piëmont-Sardinië, waren er aan de lopende band conflicten tussen de verschillende partijen. In Frankrijk zelf ging de monarchie ten onder en deed de republiek zijn intrede. Ook buiten Europa zelf leidde dat tot botsingen, zoals in de verschillende koloniale rijken.
Links: Jean-Baptiste Quéau de Quincy (1748-1827), door een onbekende schilder (publiek domein) / Rechts: Liberated Slave Monument van Egbert Marday (1953) uit 2021 bij de Mission Lodge van Sans Souci: het toont twee bevrijde schoolkinderen met hun onderwijzer (fotograaf onbekend)
Op 16 mei 1794 arriveerde het Britse fregat Orpheus onder bevel van kapitein Henry Newcome bij Mahé, gevolgd door de Centurion en de Resistance. Zonder strijd te leveren gaf de Franse kolonie, o.l.v. Jean-Baptiste Quéau de Quincy, zich over aan de Britten. Hoewel nu Brits, bleef het hele Franse systeem in stand, zelfs Quéau de Quincy bleef op Mahé in de rol van vredesrechter. Slavernij werd afgeschaft in 1835. De kolonie werd eerst vanuit Mauritius bestuurd, maar in 1903 werd de archipel een aparte kroonkolonie.
Een ansichtkaart van Port Victoria (tegenwoordig Victoria) op het eiland Mahé uit 1903, het jaar dat de Seychellen een kroonkolonie werden, de postzegel toont het portret van koning Edward VII (publiek domein)
Na de Tweede Wereldoorlog begon de opmaat naar onafhankelijkheid. In 1948 werd de Vakbond voor Belastingbetalers en Producenten opgericht. Twee politieke partijen kwamen uit deze vakbond voort: de Seychelles Democratic Party (SDP) en de Seychelles People’s United Party(SPUP). Beide partijen streefden naar onafhankelijkheid, bij de verkiezingen van 1974 was het zelfs een speerpunt. Dit leidde tot onderhandelingen met de Britse autoriteiten. Het resulteerde in zelfbestuur in 1975 en één jaar later tot volledige onafhankelijkheid. Op 29 juni 1976 werden de Seychellen een republiek binnen het Gemenebest.
Onafhankelijkheidsdag 1976: President James Mancham en premier France-Albert René zij aan zij, één jaar later zou René een coup plegen en zelf president worden (fotograaf onbekend)
James Mancham van de pro-Britse SDP werd president en France-Albert René van de sociaaldemocratische SPUP werd premier. Eén jaar later, op 4 en 5 juni 1977, werd er een coup gepleegd door zes aanhangers van premier René, waarna president Mancham (die op dat moment in het buitenland bij een conferentie was), naar het Verenigd Koninkrijk vluchtte.
Links: James Mancham (1939-2017), eerste president van de Seychellen (foto uit 2014, Seychelles News Agency / publiek domein) / Rechts: France-Albert René (1935-2019), eerste premier en tweede president van de Seychellen (foto van Joe Laurence uit 2014, Seychelles News Agency / publiek domein)
France-Albert René volgde hem op als president. De SPUP werd in 1978 met enkele kleine partijen omgevormd tot het Front Progressiste du Peuple Seychellois (FPPS) en werd de enige toegestane partij van de archipel. Hoewel autoritair, was het bewind van president René zeker geen dictatuur en ging de levensstandaard van de inwoners vooruit. Vanaf 1991 werd het éénpartijstelsel weer afgeschaft en keerde de SDP terug, net als ex-president Mancham.
Links: James Alix Michel (1944), derde president van de Seychellen (foto van Amanda Lucidon uit 2014, White House / publiek domein) / Midden: Danny Faure (1962), vierde president van de Seychellen (foto uit 2018, State House Seychelles / publiek domein) / Rechts: Wavel Ramkalawan (1961), vijfde en huidige president van de Seychellen (foto uit 2020, State House Seychelles / publiek domein)
De sociaaldemocratische René trad af in april 2004, partijgenoot James Alix Michel volgde hem op. Een andere partijgenoot, Danny Faure, volgde in 2016. In 2020 echter slaagde de oppositie er voor het eerst in de sociaaldemocraten te verslaan, waarna priester Wavel Ramkalawan de vijfde president van de Seychellen werd.
Viering
Onafhankelijkheidsdag wordt in de hoofdstad Victoria altijd gevierd met een populaire parade, die altijd veel bekijks trekt. Het begint heel officieel met militairen, de president, buitenlandse staatshoofden en het volkslied, maar daarna komen afvaardigingen van eilanden, dorpen, scholen, verenigingen met soms praalwagens aan toe, al met al een vrolijke boel!
Onder het verhaal van de vlag enkele screenshots van de parade van 2023
De vlag
Vlag van de Seychellen (1996-heden)
De vlag van de Seychellen werd ingevoerd op 8 januari 1996, is zeer herkenbaar en zal niet snel verward worden met een andere.
Vanuit één punt van de onderkant van de broeking (mastzijde) divergeren vijf banen in de kleuren donkerblauw, geel, rood, wit en groen. Hoewel de Seychellen pas sinds 1976 onafhankelijk zijn, is dit inmiddels de derde vlag van het land. Met de terugkeer van de democratie in de jaren negentig was het nodig om de tweede vlag, die gebaseerd was op de partijvlag van de SPUP, te vervangen.
Philip Uzice(1968), ontwerper van de vlag van de Seychellen (fotograaf onbekend)
Ontwerper van de vlag is Philip Uzice, die de kleuren van de twee belangrijkste politieke partijen bij elkaar bracht: het rood-wit-groen-geel van de SPUP en het blauw-wit van de SDP.
Volgens Uzice staan de verschillende kleuren voor de lucht en de zee (blauw), de zon die licht en leven geeft (geel), vooruitgang (rood), vrede en harmonie (wit) en het land en de natuurlijke omgeving (groen).
Eerdere vlaggen van de onafhankelijke Seychellen
Zoals gezegd gingen sinds de onafhankelijkheid twee vlaggen de huidige voor. Nummer één zien we hieronder:
Vlag van de Seychellen (1976-1977)
Deze vlag bestaat uit een wit andreaskruis, waarbij de twee driehoeken aan de broeking (mastzijde) en aan de vlucht rood zijn, terwijl de overige twee driehoeken blauw zijn. De kleuren zijn afkomstig van de politieke partijen SDP (blauw en wit), de SPUP (rood en wit) en tevens van de blauw-wit-rode vlaggen van de voormalige kolonisators Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk.
Na de coup van 1977 werd de vlag vervangen door de hieronder afgebeelde:
Vlag van de Seychellen (1977-1996)
De tweede vlag was horizontaal verdeeld in een rood en groen vlak, van elkaar gescheiden door een golvende balk in wit. Het rode vlak was een keer zo breed als het groene. Ook deze vlag was. weer gebaseerd op de kleuren van een politieke partij, in dit geval de socialistische SPUP, die het nu alleen voor het zeggen had. Hoeveel de vlag op die van de partijvlag leek zien we hieronder:
De partijvlag van de Seychelles People’s United Party (SPUP)
Het enige verschil is de gele zon die gedeeltelijk boven die golvende baan is afgebeeld. De partij veranderde overigens driemaal van naam: in 1978 werd het met enkele kleine partijen omgevormd tot het Front Progressiste du Peuple Seychellois (FPPS), in 2009 werd het People’s Party (PP) en in november 2018 United Seychelles (US), de naam die nu in gebruik is.
De koloniale vlaggen
In de tijd als kroonkolonie hadden de Seychellen twee vlaggen: de eerste in 1903 en de tweede in 1961. Beide waren zogenaamde Britse blue ensigns(blauwe vaandels), met de Britse Union Flag of Union Jack in het kanton en een badge op het uitwaaiende gedeelte.
Eerste vlag van de Seychellen als kroonkolonie (1903-1961)
De vlag uit 1903 zien we hierboven, de badge werd ontworpen door generaal-majoor Charles George Gordon. Prominent zien we een van de zes palmboomsoorten die alleen op de Seychellen voorkomen: de coco de mer (creools: koko-d-mer)(Lodoicea maldivica), alsmede een seychellenreuzenschildpad (Aldabrachelys gigentea). Het Latijnse motto op een witte banderol onderin luidt Finis coronat opus (Het einde bekroont het werk).
Links: Charles George Gordon (1833-1885) (foto: Geruzet Frères, Collectie Harvard Art Museum / publiek domein) / Rechts: Seychellenreuzenschildpad (Aldabrachelys gigentea) (Yotcmdr / publiek domein)
Gordon was eind 19e eeuw gestationeerd op Mauritius, waarvandaan de Seychellen bestuurd werden. Hij was een groot voorstander van het ‘loskoppelen’ van de archipel als een separate kroonkolonie, hij was zeer onder de indruk van het natuurschoon van de eilanden. Interessant is dat hij reeds in 1881 een voorschot nam op die aparte status door een vlag voor de Seychellen te ontwerpen die, zoals we nu weten, nooit is ingevoerd. Hieronder zien we deze handgetekende vlag.
Ontwerp van uit augustus 1881 Charles George Gordon voor een vlag van de Seychellen: een Britse Union Jack of Union Flag met daaroverheen in een grote cirkel (een mega-badge?) een reuzenschildpad, een coco de mer waaromheen een slang kronkelt en het Latijnse motto Festina lente (Haast U langzaam) (blogs.kcl.ac.uk)
Het vlagontwerp van Gordon uit 1903 werd echter wél ingevoerd en ging uiteindelijk 58 jaar mee. In 1961 werd de vlag geüpdatet met een ovalen badge ontworpen door de Canadese Patricia McEwen en die zien we hieronder:
Tweede vlag van de Seychellen als kroonkolonie (1961-1976)
De badge is gevat in een sierrand met bovenaan de naam van de kroonkolonie en onderin het gehandhaafde motto Finis coronat opus. De reuzenschildpad kreeg een prominentere plek, daarachter een coco de mer. Curieus genoeg lijken die twee elementen toevalligerwijs veel op het nooit uitgevoerde ontwerp van Charles George Gordon uit 1881. Nieuw echter waren een vissersboot en een hoog uit de oceaan oprijzend eiland.
Coco de mer-palmbomen (fotograaf onbekend)
Screenshots van de Independence Day Parade 2023
Het centrum van Victoria tijdens Independence Day 2023 met nog net zichtbaar de witte punten van het Bicentennial Monument uit 1978 op de rotonde, onder de vlag is Independence Avenue, waar de parade altijd plaatsvindtMilitairen staan aangetreden naast een heel nest van Seychellen-vlaggetjesPresident Wavel Ramkalawan tijdens het spelen van het volkslied “Koste Seselwa” (“Komt allen samen Seychellers”)De militaire parade……wordt gevolgd door burgers in vele uitdossingen……en soms ook in één en dezelfde outfitEen delegatie van het eiland La Digue met als motto “Avançons lentement mais sûrement” (“Laten ons langzaam maar zeker vooruitgaan”)Delegatie uit Mont Buxton, een district van hoofdstad VictoriaNog meer vlaggen!
Beelden van de SBC (Seychelles Broadcasting Corporation)
Deze dag herdenkt het goedkeuren en ingaan van de Oekraïnse grondwet op 28 juni 1996 door het Verkhovna Rada, het parlement van het land. Het is een één-kamer-parlement met 450 afgevaardigden.
Hoewel het van meet af aan een officiële feestdag was, wordt het pas breed gedragen sinds de revolutie van 2014, waarbij president Viktor Janoekovytsj het veld moest ruimen. Het is normaliter een dag met talloze politieke speeches, muziekoptredens, parades en vuurwerk. Vanwege de oorlog echter verkeert Oekraïne in een staat van beleg, waardoor de viering van de dag vooralsnog is opgeschort.
De dag gaat gepaard normaliter met vele vaderlandslievende afbeeldingen (publiek domein)
De vlag
Vlag van Oekraïne (1992-heden)
De vlag van Oekraïne bestaat uit twee even brede horizontale banen van blauw en geel.
Er zijn voldoende aanwijzingen dat de kleuren blauw en geel van de vlag ver terug gaan, zelfs tot de 15e eeuw. De kleuren gaan er echter pas echt toe doen wanneer de twee keizerrijken waar Oekraïne onderdeel van uitmaakte (het Russische en het Oostenrijks-Hongaarse), ophouden te bestaan.
Ook in 1918/1919 lag Oekraïne (toen de West-Oekraïense Nationale Republiek) onder vuur, zoals op deze prent wordt weergegeven: een Russische bolsjewiek in het noorden, een Rus van het Witte Leger (anti-sovjet) in het oosten met de Russische vlag met dubbelkoppige adelaar, een Poolse soldaat (liggend) naast een Hongaarse (in het rood) in het westen en twee Roemeense soldaten in het zuiden; we zien in het midden een vroege afbeelding van de Oekraïense vlag, de tekst onderin luidt “Wereldvrede in Oekraïne” (publiek domein)
De West-Oekraïense Nationale Republiek gebruikt tussen 1918 en 1919 de blauw-gele vlag. De vlag wordt gecontinueerd bij het samengaan van de twee Oekraïnes tot de Oekraïense Staat.
Tot aan 1949 heeft Oekraïne als Russische sovjet-republiek verschillende variaties van egaal rode vlaggen met de letters YCCP (Ukrayinskaya Sotsialisticheskaya Sovetskaya Respublika – oftewel Socialistische Sovjet Republiek Oekraïne) erop.
In 1949 krijgen alle Russische republieken een vlag-‘make-over’, variaties op de vlag van de Sovjet-Unie met eigen accenten. Die van Oekraïne heeft een blauwe balk aan de onderkant.
Vanaf 1990, dus nog vóór de onafhankelijkheid, wordt de blauw-gele vlag her en der al aarzelend waargenomen. Met het opnieuw zelfstandig worden, wordt de vlag officieel ingevoerd. Wettelijke status krijgt de vlag op 28 januari 1992. De eerste vlag die ooit boven het Verchovna Rada (het Oekraïnse parlement) wapperde is nu in het parlementsmuseum te zien.
Het blauw in de vlag symboliseert de hemel, het geel de uitgestrekte tarwevelden.
Een opvallend incident deed zich voor op 5 mei 2023 tijdens het Congres van Economische Samenwerking in de Zwarte Zee in Ankara, Turkije. Een lid van de Russische delegatie was kennelijk niet gediend van het tonen van de Oekraïense vlag met het staatswapen (terwijl Oekraïne toch echt aan de Zwarte Zee ligt).
De man loopt op de vlag af en rukt hem uit de handen van het Oekraïense delegatielid en loopt er vervolgens mee weg.
Het Oekraïense delegatielid lijkt een fractie van een seconde verbouwereerd en gaat dan razendsnel achter de Rus aan.
Hij haalt hem in en er ontstaat een worsteling waarbij beide heren aan de vlag trekken.
De Rus delft hierbij het onderspit.
Beveiliging snelt toe en de Rus laat de vlag los.
De Oekraïner wil nog achter de Rus aangaan (op de screenshots hierboven inmiddels buiten beeld), maar hij wordt door de beveiliging (“No fighting!”) tot kalmte gemaand.
Het lijkt op de vlag van Zeeland, maar toch niet helemaal. Dat klopt, het is de vlag van het Amerikaanse stadje Zeeland in de staat Michigan. In 1847 zeilden 457 mensen vanuit Zeeland via Antwerpen en Rotterdam in drie schepen naar de Verenigde Staten onder leiding van hereboer Jannes van de Luyster uit Borssele. Hij financierde de hele onderneming.
Waarom vertrokken ze? De hoofdreden was religieuze vrijheid. Hoewel die vrijheid er in Nederland in theorie ook was, waren daar nog wel wat kanttekeningen bij te maken, zeker voor een groepering als de Afgescheidenen, die de invloed van de staatskerk wilde ontvluchten. Maar in de jaren daarna waren er ook nog andere redenen: de economische toestand, alsook de moeite die deze streng gereformeerde groep had met de vooruitgang op wetenschappelijk en sociaal gebied.
Er bestaat geen portret van Jannes van de Luyster (1789-1862), links is zijn graf, rechts het later toegevoegde monument, waarop ook zijn vrouw Dina Naaije wordt vermeld
De eerste groep die aankwam op de plek waar nu Zeeland ligt, was de groep onder Van de Luyster, op 27 juni 1847. De groep o.l.v. aannemer Jan Steketee arriveerde op 4 juli en de hekkesluiters kwamen op 1 augustus o.l.v. dominee van der Meulen.
Geïllustreerde kaart van Michigan uit 1946 door Jacques Lizou, met net rechts naast de cartouche een dame in klederdracht met een tulp in de hand bij de plaats Holland
Het eerste gebouw dat verrees, was niet geheel verrassend, een kerk. Binnen 25 jaar was Zeeland een gezond groeiend dorp en in 1907 werd het een stad. De plaats is inmiddels gegroeid tot ruim 5.500 inwoners, waarvan er velen nog steeds Nederlandse achternamen hebben.
De grootste stad in de buurt is Holland, met zo’n 33.000 inwoners, maar ook vinden we er plaatsjes met namen als Vriesland, Overisel, Drenthe, Graafschap, Zutphen en Noordeloos.
Als we nog wat verder inzoomen zien we Zeeland net ten noordoosten van Holland liggen (publiek domein)
De vlag
Vlag van Zeeland, Michigan
Zeeland heeft toestemming gekregen de vlag van de Nederlandse provincie Zeeland te gebruiken en heeft er wat eigen inbreng aan toegevoegd: de verticale strepen aan de broekingszijde en de tekst City of Zeeland, Michigan boven het wapen, plus Zeeland’s wapenspreuk Luctor et emergo eronder.
Links: Ter vergelijking, de vlag van de provincie Zeeland / Rechts: Stadslogo van Zeeland, Michigan, FEEL THE ZEEL
Zeeland, Michigan heeft ook een stadslogo: een donkerrode cirkel met een kapitale letter Z in het wit, die links op twee plekken de cirkelrand raakt, gevolgd door een (eveneens wit) uitroepteken. Eronder het motto FEEL THE ZEEL, waarbij de eerste twee woorden grijs zijn en het derde donkerrood. Rechts naast de cirkel ZEELAND in grijze kapitalen.
Welcome to Zeeland! (publiek domein)
Lewes, Delaware
Vlag van Lewes, Delaware
Naast Zeeland, Michigan is er overigens nóg een plaats in de V.S. die zijn vlag gebaseerd heeft op de Zeeuwse: Lewes, Delaware. De link met de provincie Zeeland is op z’n zachtst gezegd dunnetjes, maar dat heeft de ontwerper niet kunnen weerhouden.
Kaart uit 1639 van Johannes Vingbooms (1616/1617-1670) van het deel van Nieuw-Nederland gelegen in het tegenwoordige Delaware; op de linkeroever de (toen inmiddels verwoeste) nederzetting Swanendael
Bekend zijn de Nederlandse WIC-vestigingen uit de 17e eeuw in de tegenwoordige staat New York, maar ook zuidelijker, in wat nu de staat Delaware is, hebben de Nederlanders (net als de Zweden) hun sporen nagelaten.
Op 3 juni 1631 werd hier Swa(a)nendael (ook wel Zwa(a)nendael) gesticht door kolonisten uit Hoorn. Vóór de grote oversteek zeilde men eerst van Hoorn naar Veere (Zeeland dus), waar extra proviand werd ingeladen. De overtocht met het schip De Walvis verliep goed, maar Swa(a)nendael als kolonie was geen lang leven beschoren, want reeds in 1632 werden de Hollanders door de lokale Lenape-Indianen aangevallen en vermoord. Slechts twee jongens, de broers Pierre en Hendrick Wiltsee, wisten te ontsnappen.
Hoewel de WIC het gebied officieel niet opgaf, werden er ook geen serieuze pogingen meer ondernomen om het te herkoloniseren. In 1662 werd door Engelsen op de plek van het voormalige Swa(a)nendael Lewes gesticht, vernoemd naar de gelijknamige plaats in East Sussex.
En daarmee komen we bij de vlag van Lewes, Delaware. Hij werd in 1991 ontworpen door Alan Keffer. Op 13 september 2004 werd de stadsvlag officieel ingevoerd. Het is een samenvoeging van de wit-blauwe golven van de Zeeuwse vlag met daaroverheen het (ietwat uitgerekte) wapen van de Engelse stad Lewes. Verder twee gele banderollen: één boven het wapen met het stichtingsjaar 1631 (Swa(a)nendael dus) en één eronder met in kapitalen de naam van de stad LEWES, DELAWARE.
Hoewel de link met Zeeland er nogal bijgesleept lijkt, was de gedachte van Alan Keffer dat vanwege de naam Zeeland (zee en land) dit te verdedigen was, bij een kustplaats als Lewes. Plus dat de golven hem bevielen,
De afgelopen week was er weer volop drone-activiteit van zowel Russische als Oekraïense zijde. Zo was er op zaterdagavond een Russische raket- en drone-aanval op Kiev, waarbij twee mensen gewond raakten en tientallen woongebouwen werden beschadigd.
Ruslan Kravchenko (1990), hoofd van het regionale bestuur van (oblast) Kiev (foto: Mateusz Gieryga / publiek domein )
Ruslan Kravchenko, hoofd van het regionale bestuur van Kiev, zei dat de mensen gewond raakten door vallend puin van uit de lucht geschoten projectielen en voegde eraan toe dat zes torenflats, twintig particuliere woningen en verschillende winkels beschadigd raakten tijdens de aanval.
Een gewonde wordt afgevoerd na de aanval op Kiev (screenshot)
De aanval volgde op een voltreffer van Oekraïne in de zuidelijke regio Krasnodar, die aan de Zee van Asov grenst. Een bij een vliegveld gelegen opslagplaats voor drones werd vol geraakt en volledig vernietigd, een tweede gebouw raakte zwaar beschadigd.
Volgens Oekraïne was het vernietigde gebouw een opslagplaats van Iraanse Shahed-drones. Marinefunctionarissen in Kiev zeiden dat een aantal trainingsinstructeurs en cadetten die leerden omgaan met de Iraanse drones, werden gedood door bij aanval.
Rusland maakte geen melding van de aanval maar liet vrijdag wel weten dat het 114 drones had neergeschoten tijdens een Oekraïense aanval op olieraffinaderijen en militaire doelen in het zuiden van het land. Ambtenaren zeiden dat één persoon werd gedood door vallend puin.
Een medewerker van een Oekraïense drone-fabriek test een drone (screenshot)
Hoewel Oekraïne de laatste maanden een tekort aan allerlei wapens en munitie had (inmiddels is de levering vanuit het Westen weer op peil), is er aan drones nooit een gebrek geweest. Oekraïne heeft zijn eigen drones ontwikkeld en ze hebben minstens acht drone-fabrieken. Door heel veel drones tegelijk af te schieten kan de luchtverdediging zo overvoerd raken dat het bijna onmogelijk is alles uit de lucht te schieten.
De Krim
In een andere ontwikkeling heeft Rusland gezegd dat het de Verenigde Staten verantwoordelijk houdt, nadat een door Oekraïne afgevuurde raket op zondag ten minste vijf mensen op de bezette Krim heeft gedood, waaronder twee kinderen.
Het regent brokstukken in zee (en even later ook op strand) te Uchkuyevka op het door Rusland bezette Krim-schiereiland (screenshot)
Lokale Russische functionarissen zeiden dat meer dan 140 anderen medische behandeling nodig hadden voor shock en granaatscherfwonden, toen raketfragmenten een druk strand bij Uchkuyevka, nabij de stad Sebastopol, raakten.
Het Russische ministerie van Defensie zei dat vier van de vijf projectielen waren vernietigd door de luchtverdediging, maar dat het puin van de onderscheppingen op de kustgebieden terechtkwam. Ambtenaren zeiden dat bij de aanval gebruik werd gemaakt van door de V.S. geleverde ATACMS-raketten en dat Amerikaanse specialisten de coördinaten voor de aanval hadden ingesteld.
Zelensky feliciteert Rutte met benoeming
President Zelensky heeft demissionair premier Mark Rutte, gefeliciteerd met het besluit van de NAVO-bondgenoten om hem te benoemen tot de volgende secretaris-generaal van het bondgenootschap.
Demissionair premier en aankomend secretaris-generaal van de NAVO, Mark Rutte en president Zelensky tijdens een bezoek van Rutte aan Kiev, februari 2023 (screenshot)
Zelensky zei dat wanneer Rutte in oktober het stokje overneemt van Jens Stoltenberg, “we verwachten dat met ons gezamenlijke werk de bescherming van mensen en vrijheid in onze hele Euro-Atlantische gemeenschap gewaarborgd blijft.” “Ik ken Mark Rutte als een principiële en sterke leider, die zijn daadkracht en visie de afgelopen jaren bij vele gelegenheden heeft getoond”, aldus Zelensky.
Ook dankte hij de zittende secretaris-generaal Jens Stoltenberg voor “zijn belangrijke bijdrage aan de versterking van de NAVO tijdens zijn ambtstermijn gedurende de afgelopen tien jaar, en voor zijn niet-aflatende steun aan de strijd voor vrijheid van Oekraïne”.
De vlag van Oekraïne bestaat uit twee even brede horizontale banen van blauw en geel.
Er zijn voldoende aanwijzingen dat de kleuren blauw en geel van de vlag ver terug gaan, zelfs tot de 15e eeuw. De kleuren gaan er echter pas echt toe doen wanneer de twee keizerrijken waar Oekraïne onderdeel van uitmaakte (het Russische en het Oostenrijks-Hongaarse), ophouden te bestaan.
Ook in 1918/1919 lag Oekraïne (toen de West-Oekraïense Nationale Republiek) onder vuur, zoals op deze prent wordt weergegeven: een Russische bolsjewiek in het noorden, een Rus van het Witte Leger (anti-sovjet) in het oosten met de Russische vlag met dubbelkoppige adelaar, een Poolse soldaat (liggend) naast een Hongaarse (in het rood) in het westen en twee Roemeense soldaten in het zuiden; we zien in het midden een vroege afbeelding van de Oekraïense vlag, de tekst onderin luidt “Wereldvrede in Oekraïne” (publiek domein)
De West-Oekraïense Nationale Republiek gebruikt tussen 1918 en 1919 de blauw-gele vlag. De vlag wordt gecontinueerd bij het samengaan van de twee Oekraïnes tot de Oekraïense Staat.
Tot aan 1949 heeft Oekraïne als Russische sovjet-republiek verschillende variaties van egaal rode vlaggen met de letters YCCP (Ukrayinskaya Sotsialisticheskaya Sovetskaya Respublika – oftewel Socialistische Sovjet Republiek Oekraïne) erop.
In 1949 krijgen alle Russische republieken een vlag-‘make-over’, variaties op de vlag van de Sovjet-Unie met eigen accenten. Die van Oekraïne heeft een blauwe balk aan de onderkant.
De grootste Oekraïense vlag meet 40 x 60 meter en weegt 300 kilo, hier zijn we die vlag vóór de oorlog in Charkov (fotograaf onbekend)
Vanaf 1990, dus nog vóór de onafhankelijkheid, wordt de blauw-gele vlag her en der al aarzelend waargenomen. Met het opnieuw zelfstandig worden, wordt de vlag officieel ingevoerd. Wettelijke status krijgt de vlag op 28 januari 1992. De eerste vlag die ooit boven het Verchovna Rada (het Oekraïnse parlement) wapperde is nu in het parlementsmuseum te zien.
Het blauw in de vlag symboliseert de hemel, het geel de uitgestrekte tarwevelden.
Het was de Portugese ontdekkingsreiziger Vasco da Gama die in 1498 het gebied, wat nu Mozambique heet, ‘ontdekte’. Zeven jaar later werden er door de Portugezen forten aan de kust (in de huidige provincie Sofala) gebouwd.
Niet lang daarna werd ook het binnenland verkend en toen bleek dat er goud en ivoor te halen viel, verstevigde de Portugese greep op dit gebied. Naast de forten werden er toen ook handelsposten gevestigd, die militair beschermd werden.
Kaart van het oorspronkelijke fort Sofala (rechtsboven) uit een in 1666 verschenen boek, getiteld Asia portuguesa, volume 1, door Manuel de Faria e Sousa (publiek domein)
Mozambique werd in de eeuwen daarna ook belangrijk als centrum voor slavenhandel. Tussen 1856 en 1876 werd de slavernij stukje bij beetje afgebouwd, net als de meeste andere landen in Afrika bleef Mozambique een kolonie. In de tweede helft van de 20e eeuw komt er gewapend verzet tegen het koloniale bewind.
Arabische slavenhandelaars met gevangen genomen slaven, ter hoogte van de Ruvuma-rivier (de grensrivier tussen Mozambique en Tanzania, tekening uit 1866 door een onbekende tekenaar, verschenen “The last journals of David Livingstone in Central Africa, from 1865 to his death.”, door Horace Waller, London, 1874
De beste grond was in bezit van blanke boeren, terwijl de inheemse bevolking zich doorgaans tevreden moest stellen met lapjes grond die minder vruchtbaar waren. Zo werd in 1962 FRELIMO opgericht (Frente de Libertação de Moçambique, oftewel Bevrijdingsfront van Mozambique). Er ontstond een ware guerrilla-oorlog tussen FRELIMO en het koloniale Portugese bewind die ruim tien jaar zou duren.
De grote ommekeer voor Mozambique (en diverse andere Portugese kolonies) kwam op 25 april 1974 uit onverwachte hoek, met de zogenaamde Anjerrevolutie in Portugal. Het was een geweldloze militaire staatsgreep die een einde maakte aan veertig jaar autocratisch en pro-koloniaal bewind van António de Oliveira Salazar en (vanaf 1968) van Marcello Caetano. De nieuwe regering was voor een algehele en snelle dekolonisatie, waardoor de Portugezen bijna van de een op de andere dag Mozambique verlieten.
Een button uit de tijd van de onafhankelijkheid in 1975 met een aantal symbolen die nog steeds op de vlag voorkomen (publiek domein)
Met FRELIMO werd onderhandeld over onafhankelijkheid: nog datzelfde jaar, op 20 september 1974 verkreeg Mozambique als ‘opstapje’ alvast verregaande autonomie. Een klein jaar later, op 25 juni 1975 werd het land onafhankelijk als Volksrepubliek Mozambique, een socialistische één-partijstaat. Tot 1989 verkeerde het land in een bijna constante staat van burgeroorlog, tussen de aanhangers van FRELIMO en de conservatieve verzetsgroep RENAMO. Het FRELIMO presenteerde in 1989 een nieuwe ontwerp-grondwet, dat uitging van een meerpartijenstelsel. In november 1990 werd de grondwet goedgekeurd en veranderde de Volksrepubliek Mozambique in de Republiek Mozambique. De burgeroorlog had geresulteerd in plusminus één miljoen doden, 5,7 miljoen ontheemden en 1,7 miljoen vluchtelingen.
De vlag
Vlag van Mozambique (1983-heden)
De vlag van Mozambique is een horizontale driekleur van legergroen, zwart en geel. De banen worden van elkaar gescheiden door twee smalle witte banen. Aan de mastzijde is een rode driehoek geplaatst, waarop een gele vijfpuntige ster. Hier weer overheen zien we een boek (in wit) en een gekruiste schoffel en een geweer (beide in zwart).
Links: Vlag van FRELIMO, als nationale vlag gebruikt tussen september 1974 en en 25 juni 1975 / Midden: Vlag van Mozambique van 25 juni 1975 tot medio april 1983 / Rechts: De kortstondige vlag van Mozambique tussen medio april 1983 en 1 mei 1983
Het ontwerp van deze vlag is afkomstig van de verzets- en onafhankelijkheidsbeweging FRELIMO, het is exact dezelfde vlag, maar dan zonder de symbolen op de rode driehoek. Bij de verleende autonomie van 20 september 1974 werd deze vlag al als nationale vlag gebruikt en wel tot de dag van de onafhankelijkheid, 25 juni 1975.
Het hijsen van de nationale vlag met de diagonale banen in het Salazar Stadion op onafhankelijkheidsdag, 25 juni 1975 (publiek domein)
Op die dag werden de kleuren op de vlag herschikt en de driehoek verdween: de kleuren groen, rood, zwart en geel ontspringen diagonaal en verbredend vanuit de bovenzijde van de mastkant, van elkaar gescheiden door dunne witte strepen. Net onder het vertrekpunt van de diagonale banen werd een wit tandwiel geplaatst, waarin we de drie symbolen herkennen die de huidige vlag nu nog heeft: boek, schoffel en geweer en een kleine vijfpuntige ster in rood.
De ‘diagonale’ vlag van Mozambique op een postzegel van 20 ¢van de Verenigde Naties uit 1982(publiek domein)
De derde versie van de vlag heeft maar kort bestaan: van medio april 1983 tot 1 mei daaropvolgend. Men keerde terug naar het FRELIMO-basismodel met horizontale banen en plaatste het tandwiel met symbolen in de rode driehoek. Onder het tandwiel een gele vijfpuntige ster. De huidige versie ontstond op 1 mei 1983 door het tandwiel voortaan weg te laten.
Symbolisme
De kleuren hebben de volgende symbolische betekenis: groen voor de landbouw, zwart voor het Afrikaanse continent en geel voor de rijkdom aan grondstoffen. De twee smalle witte banen staan voor vrede en gerechtigheid. De kleur rood van de driehoek staat symbool voor de onafhankelijkheidsstrijd tegen Portugal, de gele ster voor het internationalisme. Van de drie symbolen op de ster staat het boek voor vorming en onderwijs, de schoffel voor landbouw en het geweer voor nationale verdediging en waakzaamheid. Hoewel er meer vlaggen zijn waar wapens op worden afgebeeld, gaat dat meestal om historische wapens. In het geval van Mozambique zien we echter een AK-47, een Kalasjnikov en dat maakt deze vlag toch wel enigszins ongebruikelijk.
In 2005 zijn er pogingen ondernomen door de oppositie (RENAMO) in Mozambique om zowel ster als geweer van de vlag te verwijderen. De regeringspartij (FRELIMO) voelde daar echter niets voor en alle 169 inzendingen (waar zelfs al een winnaar uit was gekozen) werden weggestemd.
Sinds 1998 is dit een officiële feestdag in Roemenië. Zoals de naam al doet vermoeden, staat de Roemeense vlag op deze dag centraal. Het refereert aan de omwenteling in 1998, aan de val van het communisme.
Naast het uitgebreid hijsen van vlaggen en vlagvertoon worden er normaliter ook veel culturele en educatieve bijeenkomsten georganiseerd, waarbij de Roemeense geschiedenis centraal staat, alsook een militaire parade in Boekarest (een overblijfsel uit de communistische tijd) is normaliter een vast onderdeel van deze dag.
De vlag
Vlag van Roemenië (1866-1947 / 1989-heden)
De Roemeense vlag is een verticale driekleur in blauw, geel en rood. Om iets preciezer te zijn is dat officieel gespecificeerd als kobaltblauw (ultramarijn), chroomgeel en vermiljoen. De vlag wordt aangeduid als de Tricolorul (Driekleur). De kleuren vormen een combinatie van die van Walachije (blauw en geel) en het 19e-eeuwse Moldavië (blauw en rood).
De horizontale versies van de Roemeense vlag: 1859-1862 (links) en 1862-1866 (rechts)
Van 1859 tot 1862 was de vlag horizontaal, met de volgorde blauw, geel en rood. Van 1862 tot 1866 werden de kleuren omgedraaid naar rood, geel en blauw. Daarna werd vlag gekanteld tot een verticale driekleur met de huidige kleurenvolgorde.
Bij het uitroepen van de communistische volksrepubliek op 30 december 1947, werd het nieuwe, socialistische staatswapen vanaf 1948 in het midden van de gele baan geplaatst. Tussen 1948 en 1989 werd het wapen nog twee keer licht gewijzigd (in 1952 en 1965), waardoor er drie versies van de Roemeense communistische vlag zijn geweest.
Links: 3e versie van de Roemeense vlag in communistische tijd (1965-1989) / Rechts: Vlag van de Roemeense Revolutie (1989), met een gat waar ooit het staatswapen zat
Tijdens de anti-communistische omwenteling van 1989, die begon in Timișoara, werd de vlag onderdeel van de protesten, waarbij het staatswapen uit de vlag werd geknipt, en het dus een vlag met een rond gat werd.
Na de val van het communisme keerde de vlag van voor 1947 definitief terug, dus zonder wapen.
Op 25 juni 1991 verklaarde Slovenië zich (net als Kroatië) onafhankelijk van het uiteenvallende Joegoslavië. Milan Kučan werd de eerste president. Vanaf 1 mei 2004 is Kroatië lid van de EU.
Hoewel de vlag van Slovenië er een lijkt uit de zgn. pan-slavische vlaggenfamilie, waar bijvoorbeeld ook de huidige vlaggen van Servië en Slowakije deel van uitmaken, ligt dat bij Slovenië net iets anders. De pan-slavische vlaggen zijn gebaseerd op de vlag van Rusland (een horizontale driekleur van wit-blauw-rood), maar de Sloveense kleuren hebben een andere geschiedenis.
Kaart van het Keizerrijk Oostenrijk tussen 1816 en 1867, toen het Hertogdom Carniola (nr. 4 op de kaart), een van de vele onderdelen van dit rijk was, zowel van het hertogdom als van de hoofdstad Ljubljana worden de Duitse namen gebezigd: Krain / Laibach) (Kaart: Spiridon Ion Cepleanu / publiek domein)
Ze zijn afkomstig van het middeleeuwse wapen van het Hertogdom Carniola (Krain/Kransjka), waarvan Ljubljana in de 12e eeuw de hoofdstad werd.
Twee versies van het wapen van Criola, de versie links was het langst in gebruik, namelijk tussen 1463 en 1836, rechts de versie vanaf 1836 waar de Sloveense kleuren van zijn afgeleid (minus het geel); daar het gebied inmiddels onder het Oostenrijkse Keizerrijk viel, heeft de adelaar in dit wapen een keizerskroon
Dit wapen, een adelaar met een sikkelvormig borstschild, wijzigde nogal eens van kleur in de loop der eeuwen, waarvan de laatste aanpassing in 1836 was, waarbij de adelaar blauw was met een rood-geel borstschild op een zilveren (witte) achtergrond.
Vlag van Slovenië tot 1945
Het eerste gebruik van de pan-slavische kleuren in het gebied wat we nu kennen als Slovenië was bij de directe voorloper van het land, de regio Krain. Deze vlag was een horizontale driekleur van wit-blauw-rood (net als die van Rusland dus) en gaat terug tot 1848. Overigens werden deze kleuren al op wapenschilden vóór de 19e eeuw in deze regio gebruikt, dus historisch gezien klopte het helemaal!
Sloveense verzetsvlag (1941-1945)
In de Tweede Wereldoorlog werd er door het verzet (de partizanen) een vijfpuntige rode ster op de blauwe baan gezet.
Vlag van Slovenië als deelrepubliek van Joegoslavié (1945-1991)
Vanaf 1945, als onderdeel van de Socialistische Federale Republiek Joegoslavië werd de ster gehandhaafd, maar groter en geel omrand.
Marko Pogačnik (1944), ontwerper van het Sloveense wapen (fotograaf onbekend)
Met de onafhankelijkheid in 1991 kwam er ook een vlagwijziging. Het nieuwe staatswapen, een ontwerp van beeldhouwer Marko Pogačnik, werd op de witte en blauwe baan geplaatst, dicht bij de broekingszijde.
Wapen van Slovenië (ontwerp van Marko Pognacnik)
Het wapen heeft de vorm van een schild met een blauw veld met een rood kader aan de zijkanten, met daarop in wit een gestileerde afbeelding van de hoogste berg in Slovenië, de Triglav (2863 m).
Aan de basis van de berg zijn twee golvende blauwe lijnen te zien, zij staan voor zowel de Adriatische Zee als de rivieren. Boven de berg zijn drie zeskantige gele sterren geplaatst in een driehoek met de punt naar beneden. Deze sterren zijn afkomstig van het Middeleeuwse wapen van de graven van Celje, historisch gezien de belangrijkste adelsfamilie uit de streek.
Wapen van de graven van Celje
De vlag werd ingevoerd op 25 juni 1991.
In 2003 kwam er een beweging op gang die de vlag graag veranderd wilde zien vanwege het feit dat hij teveel op die van Rusland en Slowakije lijkt. In 2004 konden mensen ontwerpen insturen, waarbij een ontwerp met 11 strepen won. Het gebruikt opnieuw dezelfde kleuren en ook de Triglav komt er weer in terug.
Ontwerp voor een nieuwe vlag van Slovenië (2004)
Er is echter nog steeds geen besluit tot verandering genomen door het Sloveense parlement en het lijkt tot nu toe op de lange baan geschoven te zijn.
De vlag van Kroatië is ingevoerd op 21 december 1990 en is er een uit de zgn. pan-slavische vlaggenfamilie, met als oorsprong de Nederlandse vlag. Toen tsaar Peter de Grote zijn licht opstak in de Nederlanden in 1697, kwam hij danig onder de indruk van de Nederlandse scheepsbouw en de organisatie van de marine.
Vlaggen van Nederland en Rusland
Terug in Rusland introduceerde hij een handelsvlag gebaseerd op de Nederlandse driekleur: wit-blauw-rood (nu de nationale vlag).
Dit op zijn beurt beïnvloedde weer andere landen dezelfde driekleur te gebruiken en die enigszins aan te passen. Overigs hebben de gebruikte kleuren voor Kroatië ook historische betekenis: zo kwamen de kleuren rood en wit voor bij de vlag van het Koninkrijk Kroatië (1102-1526), het blauw en wit bij het Koninkrijk Slavonië (1699-1868) en het blauw (maar niet het geel) van het Koninkrijk Dalmatië (1797-1805/1815-1918). We zien de kleuren ook terug in de huidige vlaggen van Servië, Slovenië en Slowakije.
V.l.n.r.: de vlaggen van Servië, Slovenië en Slowakije
Tot 2004 had Montenegro ook een vlag uit deze ‘serie’. En hoewel je het nu niet meer zou zeggen is ook de vlag van Bulgarije (wit-groen-rood) een pan-slavische vlag. Tot 1878 was het groen in de vlag blauw.
V.l.n.r.: de vlaggen van Montenegro (1992-1994), nog een keer Montenegro (1994-2004) (correcte lengte!) en Bulgarije
Zonder het wapen zou de vlag van Kroatië identiek zijn aan die van Nederland. Het wapen vertoont een rood-wit geblokt schild, het zogenaamde ‘sahovnica’ (schaakbord). Sinds de 10e eeuw was dit het wapen van de Kroatische koningen.
V.l.n.r.: het nationale wapen van Kroatië, wapen van Centraal-Kroatië, wapen van Dubrovnik
De vijf schildjes erboven vormen tezamen een kroon en staan (van links naar rechts) voor Centraal-Kroatië, Dubrovnik, Dalmatië, Istrië en Slavonië.
V.l.n.r.: de wapens van Dalmatië, Istrië en Slavonië
De vlag van Kroatië als deelrepubliek van Joegoslavië was dezelfde driekleur, maar dan met een socialistische, vijfpuntige, geel-omrande rode ster.
Vlag van Kroatië als Joegoslavische deelrepubliek (1947-1990)
De huidige vlag van Kroatië staat ook wel bekend onder de naam Trobojnica(Driekleur).
Vlag van de president
Vlag van de president van Kroatië (1990-heden)
De presidentiële vlag van Kroatië is vierkant met een roodwit geblokte sierrand. Het heeft een blauw veld met het roodwit geblokte wapen van Kroatië. De vijf historische wapens (die we ook al in de ‘kroon’ van de nationale vlag tegenkwamen), zijn in ruitvorm rondom het schild geplaatst. Verticale lijnen (eigenlijk zijn het gestileerde franjes) in goud (geel), zilver (wit) en keel (rood) strekken zich in lengterichting, vanaf het wapen en de vijf ruiten, uit naar beneden. Boven het wapen zien we een lint in de Kroatische kleuren rood, wit en blauw, met daarop in gouden (gele) kapitalen RH (Republika Hrvatska, oftewel Republiek Kroatië).
De vijf historische wapens op de vlag zijn van linksboven naar rechtsonder: Kroatië – hemelsblauw met een zilveren (witte) wassenaar met daarboven een gouden (gele) zespuntige ster, dit is het oudst bekende wapen van Kroatië Dubrovnik – een blauw veld met daaroverheen twee horizontale rode balken Dalmatië – een hemelsblauw veld met drie gouden (gele) gekroonde luipaardkoppen, twee boven één onder Istrië – een blauw veld met een gouden (gele) bok met rode hoorns en hoeven Slavonië – een hemelsblauw veld met twee zilveren (witte) balken (eigenlijk rivieren), daar tussenin een rood veld waarop een ‘gaande’ marter in zwart met een witte buik, bovenin een gouden (gele) zespuntige ster
Miroslav Šutej(1936-2005), ontwerper van de presidentiële vlag (screenshot)
De vlag werd in 1990 ontworpen door schilder en grafisch kunstenaar Miroslav Šutej en middels de Kroatische staatscourant Narodne Novine op 21 december 1990 ingevoerd.
De vlag is doorgaans in groot formaat bij presidentiële persconferenties of toespraken te zien of in het klein als autovlag, als de Kroatische president ergens officieel moet zijn.
De beschadigde autovlag
Autovlag van de dienstauto van president Franjo Tuđman, beschadigd bij de raketaanval op het Banski Dvori-paleis in Zagreb op 7 oktober 1991 (foto: Erik Breure)
Een bijzonder exemplaar zien we hierboven, deze is te zien in het Memorijalni Centar Raketiranja Zagreba (Herdenkingscentrum van de Raketaanvallen op Zagreb) en herinnert aan de raketaanval op 7 oktober 1991 door de luchtmacht van het steeds verder uit elkaar vallende Joegoslavië op het Banski Dvori-paleis in Zagreb. Tegenwoordig is hier het parlement gevestigd, maar in 1991 deed het dienst als onderkomen voor de regering en de toenmalige president, Franjo Tuđman.
Links: Binnenplein van het Banski Dvori-paleis in Zagreb na de aanslag van 7 oktober 1991 (fotograaf onbekend) / Rechts: President Franjo Tuđman (1922-1999) met de presidentiële vlag (fotograaf onbekend)
Doel was zowel Tuđman, alsmede Stjepan Mesić (president van het Joegoslavische presidium) en Ante Marković (voorzitter van de Federale Uitvoerende Raad) te vermoorden. Geen van drieën raakte gewond. De dienstauto van president Tuđman werd wel geraakt, evenals het autovlaggetje.
Dit feest, in de nacht van 23 op 24 juni, wordt normaliter groots gevierd in Valencia en Barcelona, maar ook de rest van Spanje laat zich niet onbetuigd. Het Fiesta deSan Juan is eigenlijk een Spaanse versie van het Midzomernachtsfeest met grote vreugdevuren. Daarnaast wordt het ook in de meeste Spaanstalige landen gevierd.
Fiesta de San Juan in Alicante (fotograaf onbekend)
De vlag
Vlag van Spanje, met en zonder wapen
De Spaanse vlag is een horizontale driekleur van rood-geel-rood, waarbij de gele baan in het midden dubbel zo breed als als de twee rode banen. bestaat in twee varianten: zonder en mét staatswapen.
Tussen 1978 en 1981 werden de kleuren van de vlag in de Grondwet simpelweg aangeduid als rood en geel, maar daarvóór werd de gele kleur aangeduid als amarillo gualda (het geel van de resedaplant). Vanaf 1981 heeft men deze kleurbepaling opnieuw ingevoerd.
De kleuren zelf hebben hoogstwaarschijnlijk geen historische achtergrond, anders dan dat ze ook van ver goed zichtbaar moesten zijn, wat zeker op zee niet onbelangrijk was. Om die reden werd een marinevlag met deze kleuren in 1785 ingevoerd onder koning Carlos III. Dit beviel goed en zodoende nam de koopvaardij een iets andere vlag aan in dezelfde kleuren en uiteindelijk kwam de vlag ook ‘aan land’.
Gedurende het regime (1936-1975) van dictator generaal Franco werd de vlag aangepast (1938), waarbij er een adelaar aan het wapen werd toegevoegd. De adelaar stond in dit geval symbool voor Johannes de Doper en werd ook gebruikt door het koningspaar koningin Isabella I van Castilië en koning Ferdinand II van Aragón in de tweede helft van de 15e eeuw. De adelaar hield het na de dood van Franco in 1975 nog een paar jaar vol, maar werd uiteindelijk van de vlag verwijderd op 5 oktober 1981.
Spaanse vlag uit de Franco-tijd
Het wapen
Wapen van Spanje sinds 1981 (laatste aanpassing)
Het staatswapen is in vier kwartieren verdeeld: 1e kwartier: een burcht, wapen van Castilië 2e kwartier: een gekroonde leeuw, wapen van Léon 3e kwartier: vier rode banen op een gouden veld, wapen van Aragón 4e kwartier: een gouden ketting op een rood veld, wapen van Navarra Onderin het schild, in de insteek, een granaatappel op een zilveren veld, het wapen van Granada. In het centrum van het schild is tenslotte het wapen van Borbón te zien voor het huidige Spaanse koningshuis.
Aan weerszijden van het schild twee gekroonde pilaren, de zogenaamde Zuilen van Hercules, die staan voor de Straat van Gibraltar. Het motto op het lint luidt: Plus ultra (Steeds verder). Bovenop het schild is de koninklijke kroon te zien.
De Spaanse koningskroon uit 1775 (met ernaast de 16e-eeuwse scepter)
Vlagblog 