Nepal – Gantantra diwas (Dag van de republiek)

Na de recente aardbevingen van 25 april en 12 mei en de aardverschuiving van afgelopen weekend hebben Nepalezen waarschijnlijk wel iets anders aan hun hoofd, maar toch is het vandaag Gantantra diwas (Dag van de Republiek), de dag waarop in 2008 de monarchie door het parlement werd afgeschaft.Hoewel hij het er niet mee eens was, werd Koning Gyanendra terzijde geschoven. Sindsdien is het een officiële feestdag in Nepal.

De vlag

Voor een beschrijving van de vlag: zie 19 februari. 

 

Bermuda Day

24 mei is Bermuda Day, een officiële feestdag op het eiland Bermuda. De datum is die van de verjaardag van Koningin Victoria. Tijdens haar regeerperiode stond de dag op Bermuda bekend als Empire Day. Na haar dood in 1901 hield de bevolking van het eiland vast aan de 24e mei en kreeg het de nieuwe naam Bermuda Day.

De datum markeert tegenwoordig het begin van het zomerseizoen op Bermuda en traditioneel is het de eerste dag in het jaar waarop de Bermudanen zich weer op het water wagen. En hoewel ze tegenwoordig ook het hele jaar door worden gedragen, is het vanouds ook de eerste dag waarop de befaamde Bermuda shorts worden gedragen (op het eiland vaak officieel tenue).

In de hoofdstad Hamilton is er op deze dag altijd een optocht, bekend als Heritage Day Parade of Bermuda Day Parade. Het is een kleurrijk geheel met dansers en muziek. Tevens is er een straatrace, van het westen van het eiland naar Hamilton.

De vlag

De vlag van Bermuda is ee ongebruikelijke red ensign. Gebruikelijk bij Britse kroonkolonies (of voormalige kroonkolonies) is om een blue ensign te voeren, een blauwe vlag met de Britse Unievlag in het kanton en het eigen wapen in de vlucht. Hoe dit zo gekomen is, is niet exact bekend, maar waarschijnlijk historisch gegroeid, doordat de eerste immigranten op Bermuda via koopvaardijschepen arriveerden. Deze schepen voerden de Britse red ensign, de koopvaardijvlag. Net als de blue ensign is de Britse Unievlag (Union Flag of Union Jack) te zien in het kanton.

De vlucht vertoont het wapen van Bermuda. Dit wapen, verleend in 1910, bestaat uit een wapenschild, vastgehouden (opnieuw heel ongebruikelijk) door één enkele schildhouder, een rode Britse leeuw. Normaal is een duo van schildhouders, terzijde van het schild. Deze eenzame schildhouder doet het in z’n eentje en staat dan ook achter het schild (en kijkt extra streng de wereld in).

Het schildwapen zelf vertoont een schipbreuk. Het is de Sea Venture, het vlaggeschip van de Virginia Company,  een Brits territorium aan de kust van Virginia. Op 25 juli 1609 liet admiraal Sir George Somers het schip bewust op een Bermudaans rif lopen, omdat het het schip vanwege een grote lekkage niet meer te redden was. De bemanning van 150 man (en één hond) kon veilig aan land komen. Het is het begin van de Britse aanwezigheid op het eiland.

Waarom de ontwerper van het wapen het schip heeft afgebeeld terwijl het te pletter slaat tegen een hoog klif is een raadsel, het ging namelijk om een rif wat nauwelijks boven de oceaan uisteekt.

NB: Omdat 24 mei dit jaar op een zondag valt, wordt Bermuda Day morgen, 25 mei gevierd.

 


Montenegro – Referendum o nezavisnosti Crne Gore

De 21e mei is onafhankelijkheidsdag in Montenegro. De naam Referendum o nezavisnosti Crne Gore (Referendum over de onafhankelijkheid van Montenegro) verwijst naar de dag in 2006 waarop dit referendum plaatsvond.

Montenegro was tot 1992 onderdeel van Joegoslavië. Toen het land daarna in rap tempo uit elkaar viel, bleef Montenegro samen met Servië zogenaamd Klein-Joegoslavië vormen. Vanaf 2003 vormde Montenegro met Servië een unieverbond. Met het referendum uit 2006 kwam hieraan een einde.

Om onafhankelijkheid te verkrijgen moest 55% van de bevolking vóór stemmen. Dit lukte nipt: de uitslag was 55,5% voor-stemmers.

De vlag

De vlag is aangenomen op 13 juli 2004 en in de grondwet opgenomen op 22 oktober 2007. De vlag is oranjerood, geheel goud omrand. In het midden van de vlag is het staatswapen afgebeeld.

Het staatswapen stamt uit de 19e eeuw, toen Montenegro een prins-bisdom was onder de Petrović-Njegoš-dynastie. Dit Huis had nauwe familiale en politieke banden met het Russische Keizerrijk en dat het wapen Russische trekjes vertoont, is dus niet zo vreemd. Net als in Rusland zien we een twee-koppige gekroonde adelaar, met in zijn klauwen een scepter en een rijksappel. De ‘dubbelkoppigheid’ van de adelaar geeft oorspronkelijk de autoriteit aan van de monarch over kerk en staat.

Midden op de adelaar is een schild geplaatst met daarop een zogenaamde lion passant, een wandelende leeuw. Waarschijnlijk is deze leeuw afkomstig van het wapen van de Republiek Venetië. De stadstaat had hier tijdens zijn hoogtijdagen veel invloed.

Montenegro schafte officieel in 1918 het Huis Petrović-Njegoš af en het feit dat het vorstelijke wapen op de vlag geplaatst werd, viel niet bij iedereen in goede aarde. Het bleek echter een schot in de roos bij het grootste deel van de bevolking en het wapen kom je tegenwoordig overal tegen in het land.

  

Noorwegen – Grunnlovsdag/Syttende mai/Nasjonaldagen

De 17e mei is de nationale feestdag van Noorwegen. Het is bekend onder verschillende namen: Grunnlovsdag (Grondwetdag), Syttende mai (Zeventiende mei) en Nasjonaldagen (Nationale dag). Het herdenkt de 17e mei 1814 toen in Eidsvoll (ten noordoosten van Oslo) de grondwet werd aangenomen. De stichting van Noorwegen als onafhankelijk koninkrijk werd daarmee tevens een feit. Tot 1905 echter deelde Noorwegen zijn monarch met Zweden, de Zweedse koning was tevens koning van Noorwegen. In dat jaar werd de Deense prins Carl uitgenodigd koning van Noorwegen te worden. Hij accepteerde onder de naam Haakon VII.

Vanaf 1864 werd de nationale dag eigenlijk voor het eerst gevierd op een manier die we heden ten dage nog herkennen: met kinderparades. Tot 1899 waren het uitsluitend jongens, maar vanaf dat jaar lopen de meisjes ook mee. In de hoofdstad Oslo voert de grootste parade langs het koninklijk paleis waar de koninklijke familie (koning en kroonprins met hoge hoed) traditiegetrouw de menigte toezwaait.

De vlag

De Noorse vlag werd aangenomen op 4 mei 1821 en combineert eigenlijk twee vlaggen: die van Denemarken, de Dannebrog en de blauwe kleur uit de Zweedse vlag. Denemarken en Noorwegen waren lange tijd in een personele unie met elkaar verbonden, waarbij de Deense vlag ook in Noorwegen wapperde. Het blauw uit Zweden representeerde in 1821 de band met Zweden, met welk land het op dat moment een koning deelde.

De Noors-Zweedse Unievlag
De Noors-Zweedse Unievlag

De ontwerper van de vlag, Fredrik Meltzer, koos uiteindelijk voor het Scandinavische kruis. In een eerder ontwerp had hij de kleuren rood, wit en blauw horizontaal gerangschikt, net als de Nederlandse vlag. De verbondenheid met de andere Scandinavische landen leek hem echter uiteindelijk belangrijker.

Tussen 1844 en 1899 had de Noorse vlag in het kanton een gecombineerde afbeelding van de Noors-Zweedse Unie. Vanaf 10 december 1898 wordt de vlag zonder het embleem erkend en is sindsdien niet meer gewijzigd

Europese Unie – Europadag

Europadag herdenkt het Schumanplan van 9 mei 1950. Op die dag bracht Robert Schuman, de toenmalige minister van Buitenlandse Zaken van Frankrijk een plan naar buiten dat zou leiden tot de oprichting van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS). Deze voorloper van de EU ging van start op 25 juli 1952 met de zes oer-leden van de huidige EU: Nederland, België, Luxemburg, Frankrijk, de Bondsrepubliek Duitsland (West-Duitsland) en Italië.

Een tweede organisatie werd door dezelfde landen in het leven geroepen op 25 maart 1957: de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (EGA of Euratom). Het doel: het bevorderen van vreedzame toepassingen van atoomenergie.

Op 1 januari 1958 werd een derde laag opgericht: de EEG, de Europese Economische Gemeenschap, opnieuw  door dezelfde zes landen. Er werd met de oprichting een gemeenschappelijke markt  gecreëerd. De EEG zou uiteindelijk tot twaalf landen groeien.

De drie organisaties kwamen in 1967 samen onder één Raad, één Commissie en één budget. In 1993 werd middels het Verdrag van Maastricht de naam gewijzigd in Europese Gemeenschap (EG), na 2009 Europese Unie (EU). De organisatie heeft inmiddels 28 lidstaten.

De vlag

De Europese vlag is officieel in gebruik sinds 1985, maar het het ontwerp, een blauw vlak met twaalf gouden sterren in een cirkel, stamt al uit 1955. Het basis-idee kwam van de Fransman Arsène Heitz (1908-1989) en de Belg Paul Lévy (1910-2002) werkte het verder uit. De twaalf sterren zijn puur symbolisch. en staan dus niet voor het aantal lidstaten van destijds. Het is een getal wat in sommige culturen staat voor eenheid en perfectie. Verder komt het voor in het aantal uren op de klok, het aantal maanden in een jaar, het aantal tekens in de astrologische dierenriem. De sterren staan in een cirkel omdat die specifiek voor eenheid en gelijkheid staat.     

Londen – VE Day

Victory in Europe Day is natuurlijk niet een typisch Londens feest of een exclusief Engelse aangelegenheid. Het markeert het einde van de Tweede Wereldoorlog. Op 7 mei 1945 werd de capitulatie van het gehele Duitse leger in Reims getekend door generaal Alfred Jodl.

De volgende dag, 8 mei, was het nieuws algemeen bekend in Europa. In Londen liep de bevolking massaal uit en dromde samen voor Buckingham Palace waar premier Winston Churchill op het balkon toegejuicht werd, tesamen met de de Britse koninklijke familie.

In sommige landen werd de bevrijding eerder gevierd, zoals Nederland en Denemarken (5 mei) of later, zoals in Rusland (9 mei), maar feest was het!

Omdat het dit jaar 70 jaar geleden is, viert het Verenigd Koninkrijk dit jaar drie dagen feest. Vandaag is een echte officiële dag, met de gebruikelijke kranslegging bij het oorlogsmonument The Cenotaph in Whitehall door prins Andrew. Dit gebeurt om 15.00 uur GMT, het tijdstip waarop Churchill 70 jaar daarvoor in een radiospeech het einde van de oorlog bekend maakte.

Op 9 mei is er o.a. een serie optredens op de Horse Guards Parade en op 10 mei een dankdienst in Westminster Abbey, waarbij Koningin Elizabeth aanwezig zal zijn.

De vlag

Omdat Londen groots uitpakt en de stad een grote rol speelde in de Tweede Wereldoorlog vandaag de vlag van Engelands hoofdstad. Strikt genomen heeft Londen twee vlaggen: één voor Greater London en één voor The City of London. Die laatste wappert vandaag.

De vlag is vrijwel gelijk aan die van Engeland: een wit veld met een St. George’s kruis in rood. Het enige verschil is dat de vlag van Londen een rood zwaard heeft in het kanton. Het zwaard zou terug te voeren zijn op de beschermheilige van Londen, de heilige Paulus, die door het zwaard onthoofd werd. 

 

Keulen – Stapelrecht 1259

Op 7 mei 1259 verleende aartsbisschop Konrad von Hochstaden Keulen stapelrecht. In de Middeleeuwen was dit een belangrijk recht voor steden. Het hield in dat goederen die via een bepaalde stad vervoerd werden, daar gedurende een aantal dagen moesten worden opgeslagen en te koop aangeboden. In het geval van Keulen was dat drie dagen voor goederen die via de Rijn vervoerd werden.

Keulen was zeker niet de enige stad die dit recht had, In Duitsland waren dat onder meer Münden, Mainz, Maagdenburg, Frankfurt am Main, Berlijn en Erfurt. Veel Hanzesteden hadden het recht ook, zoals Rostock, Lübeck, Hamburg en Bremen. In Nederland hadden o.a. de Hanzesteden Zwolle en Groningen stapelrecht. In Zeeland waren vier steden ‘lid van de club’: Middelburg, Vlissingen, Veere en Reimerswaal.

Het stapelrecht zorgde doorgaans voor een behoorlijke welvaart in een stad. In 1815 werd het op het Congres van Wenen afgeschaft.

De vlag

 

keulen 01

De vlag van Keulen bestaat uit 2 horizontale banen rood en wit, de Hanzekleuren. In het midden van de vlag is het stadswapen van Keulen geplaatst. Het is in de vorm van een wapenschild, waarbij de bovenkant (het schildhoofd) rood is en de rest van het schild (ongeveer tweederde) wit, opnieuw de Hanzekleuren dus. Overigens worden de kleuren rood en wit in de heraldiek aangeduid als keel en zilver.

Het rode schildhoofd toont drie gouden kronen, het witte veld elf hermelijnstaartjes verdeeld in rijen van vijf, vier en twee. De kronen verwijzen naar de Drie Koningen (ook wel de Drie Wijzen genaamd). Botresten van de wijzen  worden als relikwieën sinds 1164 in de kathedraal van Keulen bewaard. Sinds die tijd heeft Keulen de kronen in zijn wapen.

De elf hermelijnstaartjes worden ook wel als ‘tranen’ aangeduid. Zij verwijzen naar de legende van de Heilige Ursula, die in 383 samen met haar tien vrouwelijke reisgenoten in Keulen door Atilla de Hun zou zijn vermoord. De elf tranen zijn sinds de 16e eeuw in het wapen opgenomen.

De vlag is overigens nooit exact omschreven en komt daarom in verschillende variaties voor, doch in basis verschillen ze alleen in detailleringen.

Nederland – Bevrijdingsdag

Op 5 mei 1945 werd de Duitse capitulatie getekend in Hotel De Wereld in Wageningen. Daarmee kwam er een einde aan de Tweede Wereldoorlog in Nederland. De bevrijding verliep in fases: op 12 september 1944 werden de eerste (Zuid-Limburgse) dorpen door Amerikaanse troepen bevrijd. Maastricht volgde twee dagen later. Diezelfde herfst volgde de bevrijding van Zuid-Nederland, met een hevige strijd in Zeeland.

Noord-Nederland ging een hongerwinter tegemoet, de bevrijding daar kwam in de lente van 1945. En dan komen we weer op de 5e mei uit. Overigens was toen nog niet heel Nederland bevrijd: op de eilanden Texel en Schiermonnikoog kon de bevrijding pas op respectievelijk 20 mei en 11 juni worden gevierd.

Sinds jaar en dag wordt Bevrijdingsdag gevierd met de inmiddels vertrouwde Bevrijdingsfestivals. Vanaf 1994 voor het eerst in alle provincies. Zeeland is dit jaar gastprovincie: het Bevrijdingsfestival van Vlissingen is dit jaar dan ook extra groot.

Wat de vlag betreft: die gaat vandaag in top (zonder oranje wimpel). Vlagbeschrijving: zie 27 april

 

Nederland – Nationale Dodenherdenking

Op 4 mei vindt zoals ieder jaar de Nationale Dodenherdenking plaats. Tot 1961 was dit om de doden die tijdens de Tweede Wereldoorlog gevallen waren, te herdenken, maar vanaf dat jaar werd het breder getrokken en worden ook de gevallenen van andere militaire conflicten herdacht.

Vlagprotocol

Het vlagprotocol voor de 4e mei is verankerd in de officiële vlaghijsinstructie van de Rijksoverheid. Dat houdt in dat de vlag om 18.00 uur gehesen wordt. Bij het hijsen dient de vlag eerst tot bovenin de top te komen, om daarna zover te zakken tot er een ruimte ontstaat, waar theoretisch nog een vlag zou passen (de symbolische en onzichtbare vlag van de dood). Daarmee hangt de vlag halfstok.

Om 20.00 uur worden er twee minuten stilte in acht genomen. De vlag dient weer gestreken te worden tegen zonsondergang, waarbij de vlag opnieuw eerst weer in top gaat en daarna pas naar beneden.

Voor de Nederlandse vlag: zie 27 april 

Polen – Święto Narodowe Trzeciego Maja (Grondwetdag van de 3e mei)

De Grondwetdag herdenkt de 3e mei 1791, toen de voor die tijd democratische grondwet werd ingevoerd, na een periode van onrust en anarchie in het Pools-Litouwse Gemenebest (de samensmelting van het Koninkrijk Polen met het Groothertogdom Litouwen in 1569).

De moderne grondwet was de Pruisische en Russische buren echter een doorn in het oog. Het leidde tot de Pools-Russische oorlog van 1792, waarbij de Russen het Gemenebest binnenvielen en tot de zogenaamde Tweede Verdeling van Polen in hetzelfde jaar, waarbij het Pools-Litouwse grondgebied grote delen land moest afstaan aan Rusland en Pruisen. En na de Derde Verdeling in 1795, waarbij opnieuw Rusland, Pruisen, maar nu ook Oostenrijk profiteerden, hield de Poolse (en Litouwse) soevereiniteit de facto op te bestaan tot 1918.

In april 1919 werd tijdens de Tweede Poolse Republiek de 3e mei ingevoerd als nationale feestdag. Vanaf de Tweede Wereldoorlog werd de viering verboden. Pas na de val van het communisme in 1989, werd de 3e mei opnieuw ingevoerd als nationale feestdag, voor het eerst in 1990. In 2007 sloot Litouwen zich bij Polen aan door de 3e mei ook als nationale feestdag in te voeren en sinds dat jaar vinden er ook gezamenlijke herdenkingen plaats.

De 3e mei is een vrije dag in Polen met vele festiviteiten, parades, speeches en concerten. In Chicago en omgeving, waar zich veel Poolse emigranten hadden gevestigd, wordt de dag al gevierd sinds 1892 en staat bekend als Polish Constitution Day, compleet met parades.

Voor de vlag: zie 11 november