Tagarchief: Argentinië

Costa Rica – Día de Guanacaste (1824) (Guanacaste-dag)

25/07/2019 Rob Bertijn Een reactie plaatsen

In 1824 was Costa Rica één van de vijf federale staten die samen de República Federal de Centroamérica (ook wel Provincias Unídos del Centro de América genaamd) vormden De andere vier waren El Salvador, Guatemala, Honduras en Nicaragua.

Centraal Amerikaanse Republiek — Kaart van de Republica federal de Centroamérica (ook wel Provincias Unídos del Centro de América genoemd) (kaart uit “Travels in Central America” van Robert Glasgow Dunlop, 1847)

Deze staat was in 1823 ontstaan nadat deze regio zich bevrijd had van de Spaanse overheersers. De verschillende staten vormden bepaald geen eenheid en kwamen op een gegeven moment met elkaar in conflict, wat leidde tot een burgeroorlog tussen 1838 en 1840. Nicaragua scheidde zich in 1838 eenzijdig af en de republiek viel daarna in slow-motion uit elkaar. Het doek viel in 1841, waarna Midden-Amerika grotendeels de staatkundige vorm kreeg die het nu nog heeft.

We spoelen weer even terug naar het begin van deze kortstondige staat. In 1824 werd er een referendum gehouden in de Nicaraguaanse provincie Guanacaste, of ze bij Nicaragua wilden blijven of zich wilden aansluiten bij Costa Rica. Dit land had op het laatste zijn zinnen gezet.

Provincie Guanacaste map — Costa Rica met de provincie Guanacaste in rood

Van de drie belangrijkste steden in Guanacaste kozen Nicoya en Santa Cruz vóór aansluiting bij Costa Rica en Liberia tegen. Daarmee was het pleit beslecht en annexeerde Costa Rica dit deel van Nicaragua. De federale republiek ging er mee akkoord en op 25 juli 1824 werd Guanacaste onderdeel van Costa Rica, een niet onaanzienlijk gebied van ruim 10.000 km^2.

De 25e juli is een officiële feestdag in Costa Rica.

De vlag

De Costa Ricaanse vlag is een horizontale vijfkleur: in het midden een brede rode baan, die net zo hoog is als de 2×2 banen erboven en eronder, respectievelijk blauw-wit en wit-blauw. in de rode baan, links van het midden bevindt zich het staatswapen.

De Argentijnse vlag heeft direct invloed gehad op vlagontwerpen van andere Midden- en Zuid-Amerikaanse staten.

De van 1823 tot 1838/41 bestaande staat Provincias Unidas del Centro de América (Verenigde Provincies van Centraal Amerika) (zie boven) gebruikte een vlag die in wezen een kopie was van die van Argentinië, zij het met zijn eigen staatswapen.

Vlag van de Verenigde Provincies van Centraal Amerika

Toen deze staat uiteenviel in 1838/41 in de huidige nog bestaande landen Guatemala, Honduras, El Salvador, Nicaragua en Costa Rica, namen alle vijf landen de blauwe strepen (in verschillende tinten) mee naar hun eigen vlaggen, alleen Costa Rica voegde een rode streep toe. Verder is ook de vlag van Uruguay op die van Argentinië gebaseerd, niet alleen het blauw-wit, maar ook de sol de mayo. Ook Paraguay heeft het blauw-wit overgenomen, maar heeft net als Costa Rica een rode baan toegevoegd.

De vlaggen van Guatemala, Honduras en El Salvador

De vlaggen van Nicaragua, Costa Rica, Uruguay en Paraguay

Zoomen we verder even in op de vlag van Costa Rica: de rode baan werd in 1848 toegevoegd, na de Franse Revolutie van dat jaar. Mét de rode baan erbij had de Costa Ricaanse vlag nu de revolutionaire kleuren van de Franse tricolore, terwijl ook de blauwe en witte kleuren van de oude vlag bleven bestaan.

Het ontwerp van de vlag was van Pacifica Fernández, de vrouw van president José María Castro Madriz.

Patricia Fernández (1828-1885) (© museocostarica.go.cr)

Het staatswapen stond in 1848 nog middenin de vlag, in 1906 volgde er een aanpassing: het werd verder naar de broekingszijde verplaatst, iets verkleind en in een witte ovaal geplaatst, verder werden er een aantal militaristische symbolen verwijderd plus een hoorn des overvloeds.

Het wapen van Costa Rica is gevat in een golvende sierrand en laat het land in een soort van minivorm zien, ingeklemd tussen de Caribische Zee en de Stille Oceaan, ieder van een zeilschip voorzien. Verder zijn er drie vukanen afgebeeld met rookpluimpjes erboven (sinds 1998) en zeven sterren. De sterren staan voor het aantal provincies (tot 1964 waren dat vijf sterren voor vijf provincies).
Verder zien we links een rijzende zon en boven het tafereel een witte banderol met daarop de naam van het land: Republica de Costa Rica.
Boven de wapenrand zien we dan nog een lichtblauwe, naar achteren gestrikte blauwe banderol, waarop de tekst: America Central.

De kleuren in de vlag worden als volgt uitgelegd: blauw staat voor de hemel, kansen, idealisme en vasthoudendheid; wit staat voor vrede, wijsheid en geluk; rood staat voor het verspilde bloed van de martelaren in oorlogstijd en voor de warmte en vrijgevigheid van het Costa Ricaanse volk.

Guanacaste

De provincie Guanacaste heeft een relatief recente vlag. Hij dateert van 1974 en debuteerde op de Día de Guanacaste van datzelfde jaar. De vlag is een ontwerp van Eddie Alvarado Herrera (1936), een leraar Engels uit Tilarán, in stad in dezelfde regio.

Eddie Alvarado Herrera (1936), ontwerper van de vlag van Guanacaste

Het is een horizontale driekleur in blauw-wit-groen, met een rode driehoek aan de broekingszijde. De kleuren blauw, wit en rood komen van de vlag van Costa Rica en het groen staat voor de pampa’s van de provincie.

Uruguay – Jura de la Constitución (1830) (Dag van de Grondwet)

18/07/2019 Rob Bertijn Een reactie plaatsen

Hoewel Uruguay pas in 1828 werkelijk vrij en onafhankelijk was, is de officiële onafhankelijkheidsdag 25 augustus 1825. Voor die tijd was het onderdeel van Spaans Amerika onder de naam Banda Oriental en vormde het samen met het tegenwoordige Argentinië en een stukje Bolivia de zogenaamde Provincias Unidas del Río de la Plata (de Verenigde Provincies van de Río de la Plata).

In 1816 probeerde Portugal vanuit zijn kolonie Brazilië de Banda Oriental te veroveren. Dat bleek uiteindelijk succesvol in 1817, toen Montevideo werd ingenomen. Toen Brazilië in 1822 zelf onafhankelijk werd van Portugal, was Uruguay ineens onderdeel van het Keizerrijk Brazilië.

Een revolutionaire groepering onder de naam Treinta y Tres Orientales, die onder leiding stond van Juan Antonio Lavalleja, riep de onafhankelijkheid uit op 25 augustus 1825. Hierna brak er een gewapende strijd van drie jaar uit, de Guerra del Brasil, die uitmondde in het Bestand van Montevideo (in het Spaans: Convención Preliminar de Paz) van 27 augustus 1828. En daarmee was Uruguay definitief zelfstandig.

Boceta para la Jura de la Constitución de 1830 — “Boceto para la Jura de Constitución de 1830”, olieverfschilderij uit 1872 van Juan Manuel Blanes (1830-1901) en toont de feestelijkheden op 18 juli 1830 te Montevideo op het Plaza Mayor (het tegenwoordige Plaza Matriz)

De eerste eigen grondwet werd ingevoerd op 18 juli 1830 en staat nu bekend als de Jura de la Constitución. De tekst van de grondwet bleef onveranderd tot 1918. Vele wijzigingen volgden sindsdien.
In hoofdstad Montevideo herinnert de straatnaam La Avenida 18 de Julio aan de invoering van de eerste grondwet.

De vlag

Vlag Uruguay — Vlag van Uruguay (1830-heden)

De vlag is in gebruik sinds 16 december 1828 en telde toen negen blauwe banen (voor de negen departementen). Sinds 11 juli 1830 telt de vlag nog maar vier blauwe banen, maar als we de vijf witte banen meetellen, komen we toch weer op de symbolische negen.

uruguay naast elkaar — Links: vlag van Argentinië / Rechts: vlag van Uruguay (1818-1830)

De Argentijnse vlag diende als voorbeeld voor de Uruguyaanse, met de afbeelding van de ‘mei-zon’ (el Sol de Mayo), die in Argentinië herinnert aan het begin van hun vrijheidsoorlog op 25 mei 1810.

Meizon Uruguay — De Uruguyaanse versie van de Sol de Mayo (mei-zon)

British Antarctic Territory – Antarctic Treaty (1961) / Antarctische Overeenkomst

23/06/2019 Rob Bertijn Een reactie plaatsen

Op 23 juni 1961 werd het Antarctic Treaty System (Antarctisch Verdrag) van kracht. Sinds 1959 stond het open voor ondertekening. De originele ondertekenaars waren de 12 landen die actief waren in Antarctica tijdens het Internationaal Geofysisch Jaar van 1957-1958: Argentinië, Australië, België, Chili, Frankrijk, Japan, Nieuw-Zeeland, Noorwegen, Zuid-Afrika, de Sovjet-Unie, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. Sinds 1961 hebben vele andere landen ook ondertekend, inclusief Nederland.

Antarctica map — Antarctica in taartpunten

Het verdrag regelt dat Antarctica een gebied is zonder militaire activiteit, met vrijheid voor wetenschappelijk onderzoek. In 1998 werd een bepaling aan het verdrag toegevoegd dat het tot 2048 onmogelijk maakt om delfstoffen op het continent te exploiteren. Aangezien Antarctica geen enkel land toebehoort, heeft het ook geen officiële vlag.

Er zijn echter wel degelijk territoriale claims. Argentinië, Australië, Chili, Frankrijk, Nieuw-Zeeland, Noorwegen en het Verenigd Koninkrijk hebben het continent in taartpunten van ongelijke grootte verdeeld, die elkaar op verschillende plekken overlappen. De claims zijn niet officieel en worden door veel ander landen, waaronder Nederland, niet erkend.

British Antarctic Territory map — British Antarctic Territory

Om de dag te markeren wappert vandaag de vlag van het British Antarctic Territory, officieel gevormd in 1962. Tot het territorium behoort het Antarctic Peninsula. De Britten hebben twee onderzoekscentra, Halley en Rothera.

De vlag

De vlag is een zogenaamde ‘ensign’-vlag, een vlag die de Britse Union Flag of Union Jack als kanton in de broekingszijde laat zien en de rest van het veld vrij laat voor een symbool of wapen. Rode en blauwe ‘ensigns’ komen heel veel voor, de rode variant wordt op zee gebruikt als handelsvlag en bij de marine. De blauwe ‘ensign’ wordt door legeronderdelen gebruikt en door veel overzeese Britse territoria.

De Britse Antarctische vlag is echter een ongewone witte ‘ensign’, uiteraard vanwege ijs en sneeuw. De vlag is in gebruik sinds 1998 en toont het Brits-Antarctische wapen (uit 1952), een fakkel (symbool voor onderzoek) met een Britse leeuw en pinguïn als schilddragers. Bovenop het schild is het wetenschappelijk vaartuig Discovery afgebeeld.

Wapen British Antarctic Territory — Wapen van het British Antarctic Territory

Argentinië – Revolución de mayo (1810) (Meirevolutie)

25/05/2019 Rob Bertijn Een reactie plaatsen

De nationale feestdag van Argentinië herinnert aan de gebeurtenissen van mei 1810 die nu bekend staan als de Meirevolutie (Revolución de mayo).

In 1810 was het gebied wat nu bekend staat als Argentinië, onderdeel van een groter gebied onder de naam Virreinato del Río de la Plata (Onderkoninkrijk van de Río de la Plata) en daarmee deel van het Spaanse koloniale rijk. Het gebied omvatte de tegenwoordige landen Argentinië, Uruguay, Paraguay, Bolivia en delen van Chili en Brazilië. De Argentijnse hoofdstad Buenos Aires was de hoofdstad van het gebied.

Argentinie onderkoninkrijk — Vlag van het onderkoninkrijk van de Río de la Plata / Het gebied van het onderkoninkrijk op de kaart

Junta

Aanleiding voor de ‘revolutie’ van 1810 waren gebeurtenissen in Europa. In 1808 abdiceerde de Spaanse koning Ferdinand VII ten gunste van Napoleon, die vervolgens zijn broer Joseph Bonaparte op de Spaanse troon zette. Verzet tegen de Franse bezetting leidde tot het vormen van de zogenaamde Junta Suprema Nacional, een revolutionaire regering, die de strijd aanging met de Franse bezetter.

Argentinie portretten — Koning Ferdinand VII (1784-1833), portret door Francisco de Goya uit 1815 (© altratio.co.uk) / Napleon Bonaparte (1769-1821) / Joseph Bonaparte (1768-1844), portret door een onbekende schilder, circa 1837

De strijd verliep in eerste instantie ongunstig: de hele noordelijke helft van Spanje werd door Napoleon’s troepen bezet. Op 1 februari 1810 werd Sevilla ingenomen en daarmee een groot deel van Andalusië. De junta trok zich terug in het uiterste zuiden, in Cádiz en hief zichzelf op, om opgevolgd te worden door de Cosejo de Regencia de España e Indias (Raad van Regentschap van Spanje en Indië).

Onrust

Het nieuws van deze gebeurtenissen bereikte Buenos Aires op 18 mei via zojuist aangekomen Britse schepen. De verhalen uit het moederland waren verontrustend, maar de Spaanse onderkoning van de Zuid-Amerikaanse kolonie, Baltasar Hidalgo de Cisneros, probeerde de status quo te handhaven.

Baltasar Hidalgo de Cisneros (1756-1829)

Echter, een groep van de lokale Argentijnse bovenlaag, waaronder advocaten en militairen, weigerden het nieuwe regime van de junta als wettig te erkennen. Aangezien Cisneros was aangesteld door een niet meer bestaande Spaanse macht, hielden zij het onderkoninkrijk voor beëindigd. Het gezelschap stelde een eigen junta in, die in plaats van de onderkoning zou regeren. Om echter continuïteit te waarborgen, werd besloten ex-onderkoning Cisneros als president van de junta aan te stellen. Dit veroorzaakte echter alleen maar onrust in het land, waardoor Cisneros op 25 mei 1810 gedwongen werd tot aftreden, en dit keer definitief. (En daarmee hebben we de datum van deze feestdag te pakken).

Oorlog

De nieuw gevormde regering, de Primera Junta, bestond echter alleen uit vertegenwoordigers uit Buenos Aires. Daarop werd besloten ook delegaties uit te nodigen uit andere grote steden uit het Onderkoninkrijk van de Río de la Plata. Omdat er binnenin het koloniale rijk heel verschillend over werd gedacht, waren sommigen het eens met de nieuw uitgezette koers vanuit Buenos Aires, maar anderen absoluut niet. Dit leidde als nel tot de Argentijnse Onafhankelijkheidsoorlog (1810-1818) en uiteindelijk tot meerdere onafhankelijkheidsoorlogen van andere tot aan 1833 toe. Maar dat voert in dit bestek te ver.
Na de val van Napoleon keerde ex-koning Ferdinand VII terug op de troon voor een tweede termijn (1813-1833).

De vlag

Vlag Argentinie — De vlag van Argentinië

De Argentijnse vlag is een horizontale driekleur in hemelsblauw, wit en hemelsblauw. Middenin de witte baan is de zogenaamde sol de mayo afgebeeld, een zon met een gezichtje in geel (of goud), omringd door 32 stralen, eindigend in punten.

Het zal niet verbazen dat de oorsprong van de vlag terug te voeren is op de gebeurtenissen voortvloeiend uit 1810. Op 25 mei dat jaar, na het aftreden van Cisneros (zie hierboven), werden op het marktplein in Buenos Aires blauw-witte kokardes uitgedeeld. Op deze bewuste middag was het in eerste instantie bewolkt, toen het echter plotseling opklaarde en de zon tevoorschijn kwam, werd dat als symbolisch gezien. Vanaf die tijd geldt de sol de mayo (meizon) als het nationale symbool van Argentinië.

Manuel Belgrano (1770-1820) (© novalaplata.com)

In eerste instantie was het dus een oorlogsvlag. Op 25 juli 1816 werd door het toenmalige collectief van volksvertegenwoordigers, het Congres van Tucumán, de vlag uitgeroepen tot nationale vlag. Op 25 februari 1818 wordt dit nog eens bevestigd door het congres (inmiddels gevestigd in Buenos Aires). Tevens wordt op die dag de sol de mayo toegevoegd.

In de 19e eeuw was de kleur blauw overigens in het algemeen donkerder. Pas vanaf 1861 is het uitsluitend hemelsblauw.

Vlag Argentinie donkerblauw — Donkerblauwe versie van de Argentijnse vlag

De kleuren van de vlag worden tegenwoordig ook symbolisch uitgelegd: het blauw voor zowel de hemel als de oceaan en het wit voor de besneeuwde toppen van het Andes-gebergte.

Andere landen

Tot slot: de Argentijnse vlag heeft direct invloed gehad op vlagontwerpen van andere Midden- en Zuid-Amerikaanse staten. De van 1823 tot 1838 bestaande staat Provincias Unidas del Centro de América (Verenigde Provincies van Centraal Amerika) gebruikte een vlag die in wezen een kopie was van die van Argentinië, zij het met zijn eigen staatswapen. Toen deze staat uiteenviel in 1838 in de huidige nog bestaande landen Guatemala, Honduras, El Salvador, Nicaragua en Costa Rica, namen alle vijf landen de blauwe strepen (in verschillende tinten) mee naar hun eigen vlaggen, alleen Costa Rica voegde een rode streep toe. Verder is ook de vlag van Uruguay op die van Argentinië gebaseerd, niet alleen het blauw-wit, maar ook de sol de mayo. Ook de vlag van Paraguay zou afgeleid kunnen zijn van de Argentijnse vlag, maar waarschijnlijker zijn de theorieën dat de Franse tricolore de inspiratiebron was, en wellicht zelfs de Nederlandse vlag.

afgeleiden argentinie 2 — De vlaggen van Nicaragua, Costa Rica, Uruguay en Paraguay

afgeleiden argentinie 1 — De vlaggen van Guatemala, Honduras en El Salvador

Paraguay – Día de la Independencia (Onafhankelijkheidsdag)

15/05/2019 Rob Bertijn Een reactie plaatsen

Een nationale feestdag in Paraguay en wel de Onafhankelijkheidsdag.

De geschiedenissen van de verschillende Zuid-Amerikaanse landen zijn vaak behoorlijk ingewikkeld en met elkaar verweven en ook niet altijd even simpel uit de doeken te doen. Dus ik zal trachten de eenvoudige versie weer te geven.

Vlag Rio de la Plata — Vlag van het Onderkoninkrijk Río de la Plata (1776-1812)

Zoals bekend mag worden verondersteld was in de 18e eeuw een groot deel van Zuid-Amerika in Spaanse handen. In 1776 stelde de Spaanse koning Carlos III het Onderkoninkrijk van de Río de la Plata in. Dit gebied bestond uit delen van de huidige landen Argentinië, Bolivia, Uruguay, Paraguay en Rio Grande do Sul (het zuiden van het huidige Brazilië). Hoofdstad was Buenos Aires.

Het Onderkoninkrijk van Río de la Plata (in geel) en een deel van het Onderkoninkrijk van Perú (in licht oranje)

Het Spaanse Rijk kwam danig op z’n kop te staan in de tijd van Napoleon, waarbij een groot deel van Spanje uiteindelijk bezet werd door Frankrijk. Dit bleef natuurlijk niet onopgemerkt in de kolonies en revoluties broeiden. Na de Mei-revolutie van 1810 in Buenos Aires en de vorming van een voorlopige regering, de Primera Junta, trachtte men het hele gebied onder centraal gezag te krijgen.

Het nieuwe bewind stuurde kolonel José de Espinola op pad naar de hoofdplaats, Asunción van de provincie Paraguay, om dit gebied ook onder controle van Buenos Aires te stellen. In Asunción was men echter niet van plan zich dat te laten welgevallen, de lokale gouverneur, Bernardo de Velasco y Huidobro, wenste trouw te blijven aan de Spaanse koning Ferdinand VII. Kolonel De Espinola werd de provincie uitgejaagd.

Uiteindelijk besloot Buenos Aires in september 1810 troepen te sturen om de provincie eronder te krijgen. Onder leiding van generaal Manuel Belgrano vielen de revolutionairen de gezagsgetrouwe troepen van Paraguay aan. De militaire campagne van Belgrano was geen succes: hij werd verslagen bij de Slag van Tacuarí en bij de Slag van Paraguarí. Gouverneur Velasco had zich bij deze slagen niet bepaald onderscheiden: hij vluchtte van het strijdtoneel weg.
Revolutionaire groepen in Paraguay, bestaande, uit de Creoolse elite, onder leiding van Fulgencio Yegros en Pedro Juan Caballero begonnen zich echter nu ook te roeren en keerden zich tegen gouverneur Velasco.
Toen deze vervolgens hulp zocht bij de Portugezen in Brazilië in ruil voor de macht, was de maat vol.

Op 14 maart trokken Creoolse militairen op naar het gouverneurspaleis, het Cabildo en stelden een ultimatum aan Velasco. Hun eisen waren: overgave van het Cabildo, alle wapens en de installatie van een driekoppige junta, waarbij Velasco mocht aanblijven, maar twee Creolen naast zich moest dulden.
Velasco strubbelde eerst tegen, maar toen er acht kanonnen op het plein voor het Cabildo werden opgesteld, koos hij eieren voor zijn geld. Hij accepteerde het ultimatum in de vroege ochtend van de 15e mei. En daarmee hebben we de aanleiding voor de dag van vandaag.

Overigens duurde het nog tot 12 oktober 1813 voordat de Republiek Paraguay werd uitgeroepen. Argentinië echter weigerde zich erbij neer te leggen en het was pas na de Paraguayaanse Oorlog, waarbij Paraguay hulp kreeg van het Keizerrijk Brazilië, dat de definitieve onafhankelijkheid gegarandeerd werd op 25 november 1842.

De vlag

De vlag van Paraguay heeft officieel twee verschillende kanten, net als die van de Amerikaanse staat Oregon. Hoewel die laatste dubbelzijdige vlag zich in de Vlagblog-collectie bevindt, is dat niet het geval met Paraguay, simpelweg omdat er niet de hand op te leggen is. Alleen in het land zelf kom je de officiële dubbelzijdige versie tegen, meestal bij overheidsgebouwen. Dubbelzijdige vlaggen zijn uiteraard niet erg praktisch, omdat ze duurder zijn om te maken en ook zwaarder, wat het wapperen niet ten goede komt!

De vlag is een horizontale driekleur in rood, wit en blauw. In het midden van de witte baan aan de voorzijde is het rijkszegel geplaatst. Het rijkszegel heeft in het midden een vijfpuntige gouden ster en is geplaatst in een blauwe cirkel. Deze cirkel wordt omkranst door palm- en olijftakken op een witte cirkel. Daar weer omheen bevindt zich een rode cirkel met in goud en in kapitalen de tekst Republica del Paraguay. Hier omheen ligt dan nog een witte cirkel, omkaderd door een zwarte cirkel.

vlaggen pagaguay naast elkaar — Voor- en achterkant van de vlag van Paraguay

Op de achterkant van de vlag staat in het midden van de witte baan het zegel van het Ministerie van Financiën. Het is een witte cirkel, omkaderd in blauw en rood. In de cirkel is een gouden leeuw geplaatst; achter dit dier is een gouden speer te zien met een rode Frygische muts (symbool voor de vrijheid) er bovenop. In de cirkel boven de afbeelding in kapitalen de tekst Paz y justicia (Vrede en gerechtigheid).

paraguay symbolen naast elkaar — De symbolen op de vlag: het rijkszegel (voorkant) en het zegel van het Ministerie van Finaciën (achterkant)

Over waar het rood, wit en blauw van deze vlag vandaan komen zijn verschillende theorieën, maar het waarschijnlijkst is dat Paraguay’s eerste president, José Gaspar Rodriguez de Francia de kleuren introduceerde, als groot bewonderaar van de Franse Revolutie. Daarmee zouden ze dus ‘geleend’ zijn van de Franse tricolore en vervolgens een slag gedraaid naar horizontaal. Maar ook het ‘lenen’ van de Nederlandse vlag wordt niet uitgesloten.

De Francia — President José Gaspar Rodriguez de Francia (1766-1840) (© rtv.com.py)

De eerste versie van deze vlag werd ingevoerd op 15 augustus 1812, waarbij de witte baan iets breder was dan de rode en de blauwe. Op 27 november 1842 werd de vlag opnieuw vastgesteld, nu met drie banen van dezelfde breedte. Het rijkszegel miste toen nog de rode cirkel met de tekst, die werd toegevoegd in 1883. Hoewel alleen bij de officiële (overheids)versies van de vlag, is nog vermeldenswaardig dat de verhoudingen van hoogte en breedte 11:20 zijn.

Argentinië – 100e geboortedag Eva Perón

07/05/2019 Rob Bertijn Een reactie plaatsen

Had ze nog geleefd, dan zou Eva Perón vandaag 100 zijn geworden. Dat haalde ze bij lange na niet, zoals we nu weten, maar sinds haar dood in 1952 is ze bepaald nog niet vergeten.

Boeken zijn er inmiddels over haar vol geschreven, haar levensverhaal werd bewerkt tot een rockopera die later een musical werd en dat was weer de aanleiding voor een filmversie met Madonna in de hoofdrol.

Eva Perón’s verhaal lijkt nog steeds tot de verbeelding te spreken, ook al is de algemene mening over haar als persoon op z’n minst ambivalent.

Preovincie Buenos Aires — De provincie Buenos Aires, Junín ligt 270 km ten westen van de hoofdstad (© mapainteractivo.net)

Eva werd op 7 mei 1919 geboren in Los Toldos in de provincie Buenos Aires. Ze was de jongste van vijf kinderen van Juan Duarte en Juana Ibarguren. Haar ouders waren niet getrouwd, maar haar vader erkende vier van de vijf kinderen wel, waaronder Eva. Als rijke boer had hij nóg een ander, ‘officieel’ gezin.

Argentinie portretten nieuw — Eva’s ouders, Juan Duarte en Juana Ibarguren

Juan Duarte onderhield beide gezinnen, maar toen hij bij een verkeersongeluk om het leven kwam (Eva was toen 7 jaar oud), hield de financiële zekerheid van ‘gezin 2′ op.

Het gezin verhuisde naar het grotere Junín, waar haar moeder de kost verdiende als kokkin bij rijke families. Toen Eva’s oudste broer ook ging verdienen, ging het financieel al gauw beter.

Eva droomde ervan het saaie, alledaagse bestaan te ontvluchten. Ze was dol op film en wilde graag actrice worden. In 1934, toen ze 15 was, hield ze het niet langer en ‘ontsnapte’ naar Buenos Aires, wat toen bekend stond als ‘het Parijs van het zuidelijk halfrond’.

Het begin was moeilijk, maar ze gaf zich niet gewonnen en ze werd uiteindelijk een succesvolle radio- en filmactrice, ook al kwam ze nooit echt boven het B-film-genre uit.

Eva Peron als actrice — Eva Duarte als actrice

Op 22 januari 1944 ontmoette ze tijdens een benefietgala voor aardbevingsslachtoffers weduwnaar kolonel Juan Perón, toen de minister van werkgelegenheid. Beiden werden op slag verliefd, ondanks het leeftijdsverschil: zij was 24, hij 48.

Juan en Eva Peron 1947 — Het echtpaar Perón in 1947

‘The rest is history’ zou je kunnen zeggen. Ze klom verder op de ladder door voorzitter te worden van de nieuw opgerichte artiestenvakbond (mede dankzij Perón).

Perón’s eigen loopbaan verliep na eerst aan de kant te zijn geschoven door zijn politieke tegenstanders, voorspoedig. Hij trouwde met Eva in 1945 en stelde zich in 1946 kandidaat voor het presidentschap. Hij won met overmacht en daarmee was Eva ‘first lady’.

Hoewel ze zich nooit eerder met politiek had ingelaten, leek ze nu een nieuwe ‘rol’ te hebben gevonden. Ze sympathiseerde met de vele arme arbeiders en werklozen, de descamisados en ze trok het land door om ze te ontmoeten, moed in te spreken en een betere toekomst te beloven. Zo werd ze mateloos populair bij de gewone man en vrouw, terwijl de rijke Argentijnse bovenlaag en het leger haar niet zagen zitten, deels omdat ze afkomstig was uit een ‘lage klasse’, deels omdat ze -als vrouw notabene!- politiek bedreef.

In 1947 vertrok ze solo voor een twee maanden durende Argentinië-promotie-tour naar Europa. Hoewel ze zich telkens als een ‘glamour star’ presenteerde, was het succes wisselend.

Argentinie collage 1 nieuw — Eva Perón met dictator Franco op het balkon van het Koninklijk Paleis in Madrid (screenshots)

Argentinie collage 2 nieuw — Eva Perón spreekt de verzamelde menigte toe met Franco naast haar (links) / Op reis in Spanje (rechts) (screenshots)

Spanje (en dictator Franco) waren wild enthousiast, maar in Italië en Frankrijk was men minder begeesterd, men beschouwde Perón en zijn ‘kliek’ als een soort verkapte fascisten.

Argentinie collage 3 nieuw — Eva Peron net voordat ze de hoogste Spaanse orde, het Grootkruis van Isabella de Katholieke door generaal Franco krijgt omgehangen (links) / Op reis in Spanje (rechts) (screenshots)

De Britse koning George VI wenste haar niet te ontvangen, officieel omdat hij op vakantie was op zijn Schotse landgoed Balmoral, dus cancelde Eva dit bezoek in z’n geheel.

Maar het zou nog erger worden. In Zwitserland werd haar auto bekogeld met stenen, waardoor een van de autoruiten barstte. Later, gezeten naast de Zwitserse minister van Buitenlandse Zaken, Max Petitpierre, werd ze bekogeld met tomaten. Ze raakten de minister in plaats van Eva, maar haar jurk raakte wel bespetterd. Eva brak de tournee af en keerde terug naar Argentinië.

Eva en Petitpierre — Eva Perón met de Zwitserse minister van Buitenlandse Zaken Max Petitpierre (rechts) (© coopzeitung.ch)

Ze stortte zich weer op haar charitatieve werk en ‘haar’ descamisados.

In 1951 werd door Perón voorgesteld om Eva voor te dragen voor het vice-presidentschap en alhoewel haar grote schare aanhangers dit een goed idee leek, werd dit geblokkeerd door het leger. De militairen dreigden met een coup als dat zou gebeuren.

Bernhard Eva Peron — Prins Bernhard hangt Eva Perón het Grootkruis in de Orde van Oranje-Nassau om in Buenos Aires, 1951

Juan Perón trok de kanditatuur in. Het was toen nog een publiek geheim dat Eva ziek was. Eind 1951 werd bij haar baarmoederhalskanker vastgesteld. Bij het operatief verwijderen van haar baarmoeder bleek dat de kanker zich al uitgezaaid had door haar buikholte.

Het bleek het begin van het einde. Op 4 juni 1952 werd Perón herkozen als president. Anderhalve maand later, op 26 juli, overleed Eva op 33-jarige leeftijd.

Begrafenis Eva Peron — De begrafenis van Eva Perón in Buenos Aires in 1952, waar drie miljoen mensen op af kwamen

Wat haar ‘erfenis’ betreft: daar wordt heel verschillend over gedacht. Zeker is dat ze bewonderd werd (en wordt) als sterke vrouw in de macho-mannen-maatschappij die Argentinië was. In de Westerse wereld werd ze met achterdocht bekeken, door haar huwelijk met Juan Perón, was hij een fascist, uiterst rechts of juist uiterst links? Waar stond hij voor?

Haar opmerkelijke levensverhaal, abrupt geëindigd op nog jonge leeftijd, blijft ook 67 jaar na haar dood boeien.

De vlag

De oorsprong van de vlag is terug te voeren op de revolutie van 1810. Op 25 mei dat jaar, na het aftreden van de Spaanse onderkoning Baltasar Hidalgo de Cisneros, werden op het marktplein in Buenos Aires blauw-witte kokardes uitgedeeld. Op deze bewuste middag was het in eerste instantie bewolkt, toen het echter plotseling opklaarde en de zon tevoorschijn kwam, werd dat als symbolisch gezien. Vanaf die tijd geldt de sol de mayo (meizon) als het nationale symbool van Argentinië.

In de daarop volgende onafhankelijkheidsstrijd voerde de succesvolle Argentijnse generaal Manuel Belgrano zijn troepen aan met vlaggen in blauw-wit-blauw, die teruggrepen op de gebeurtenissen van 25 mei 1810. In eerste instantie was het dus een oorlogsvlag. Op 25 juli 1816 werd door het toenmalige collectief van volksvertegenwoordigers, het Congres van Tucumán, de vlag uitgeroepen tot nationale vlag. Op 25 februari 1818 wordt dit nog eens bevestigd door het congres (inmiddels gevestigd in Buenos Aires). Tevens wordt op die dag de sol de mayo toegevoegd.

Vlag Argentinië donker — De donkerblauwe versie

In de 19e eeuw was de kleur blauw overigens een aantal keren donkerder. Pas vanaf 1861 is het uitsluitend hemelsblauw. De kleuren van de vlag worden tegenwoordig ook symbolisch uitgelegd: het blauw voor zowel de hemel als de oceaan en het wit voor de besneeuwde toppen van het Andes-gebergte.

Vlag Argentinië — De vlag van Argentinië

Andere landen
Tot slot: de Argentijnse vlag heeft direct invloed gehad op vlagontwerpen van andere Midden- en Zuid-Amerikaanse staten. De van 1823 tot 1838 bestaande staat Provincias Unidas del Centro de América (Verenigde Provincies van Centraal Amerika) gebruikte een vlag die in wezen een kopie was van die van Argentinië, zij het met zijn eigen staatswapen. Toen deze staat uiteenviel in 1838 in de huidige nog bestaande landen Guatemala, Honduras, El Salvador, Nicaragua en Costa Rica, namen alle vijf landen de blauwe strepen (in verschillende tinten) mee naar hun eigen vlaggen, alleen Costa Rica voegde een rode streep toe. Verder is ook de vlag van Uruguay op die van Argentinië gebaseerd, niet alleen het blauw-wit, maar ook de sol de mayo. Ook Paraguay heeft het blauw-wit overgenomen, maar heeft net als Costa Rica een rode baan toegevoegd.

Costa Rica – Día de Juan Santamaría

11/04/2019 Rob Bertijn Een reactie plaatsen

Deze dag herinnert aan de Costa Ricaanse oorlogsheld Juan Santamaría (1831-1856). Het verhaal begint in zijn sterfjaar 1856, hij is dan 24 jaar.

In dat jaar is de Amerikaanse journalist , advocaat, avonturier en (uiteindelijk oorlogsmisdadiger) William Walker actief in Midden-Amerika. Hij probeert er vanaf 1855 met een leger van huurlingen slavenkolonies te stichten, beginnend in Costa Rica’s buurland Nicaragua. In 1856 slaagt hij er inderdaad in de regering omver te werpen. Hij laat weten het hier niet bij te laten en kondigt aan dat hij grotere delen van Midden-Amerika onder zijn controle wil brengen.

De Costa Ricaanse president Juan Rafael Mora Porras is niet van plan lijdzaam af te wachten en hij roept zijn bevolking op legers te vormen en op te trekken naar Nicaragua. Juan Santamaría, geboren in Alajuelita in 1831 als ‘onecht’ kind (zoals dat in die tijd heette), was een arme arbeider in 1856 en besloot zich aan te sluiten bij het volksleger als tamboer.

Men marcheerde door het zuidwesten van Nicaragua naar de stad Rivas, waar een deel van de troepen van Walker zich bevond. Men bereikte Rivas op 8 april en op 11 april werd er slag geleverd. De slag staat nu bekend als de Batalla de Rivas en eindigde onbeslist.
Walkers troepen trokken zich terug in een uitspanning in het centrum van de stad. De Salvadoraanse generaal die de Costa Ricaanse troepen aanvoerde, José María Cañas, stelde op 11 april voor dat geprobeerd moest worden om het gebouw met een fakkel in brand te steken. De eerste soldaten die het probeerden slaagden er niet in.

Juan Santamaria — Standbeeld van Juan Santamaría in Alajuela (© youtravelmap.com)

Uiteindelijk wilde Juan Santamaría het op 12 april wel proberen op voorwaarde dat mocht hij het leven laten er voor zijn moeder gezorgd zou worden. Hij werd geraakt door vijandelijk vuur vanuit de herberg, maar al stervende zag hij kans zijn taak te volbrengen en kort daarna stond het hele bouwsel in de brand.
Het bleek een keerpunt in de verdere strijd en op 1 mei 1857 gaf Walker zichzelf over.

Historici verschillen van mening of het allemaal precies zo gebeurd is, feit is wel dat Santamaría’s moeder vanaf november 1857 een pensioen krijgt uitgekeerd.

De vlag

De Argentijnse vlag heeft direct invloed gehad op vlagontwerpen van andere Midden- en Zuid-Amerikaanse staten.

De van 1823 tot 1838 bestaande staat Provincias Unidas del Centro de América (Verenigde Provincies van Centraal Amerika) gebruikte een vlag die in wezen een kopie was van die van Argentinië, zij het met zijn eigen staatswapen.

Provincias Unidas del Centro America 2 — Vlag van de Verenigde Provincies van Centraal Amerika

Toen deze staat uiteenviel in 1838 in de huidige nog bestaande landen Guatemala, Honduras, El Salvador, Nicaragua en Costa Rica, namen alle vijf landen de blauwe strepen (in verschillende tinten) mee naar hun eigen vlaggen, alleen Costa Rica voegde een rode streep toe. Verder is ook de vlag van Uruguay op die van Argentinië gebaseerd, niet alleen het blauw-wit, maar ook de sol de mayo. Ook Paraguay heeft het blauw-wit overgenomen, maar heeft net als Costa Rica een rode baan toegevoegd.

Het ontwerp van de vlag was van Pacifica Fernández, de vrouw van president José María Castro Madriz.

Patricia Fernandez — Patricia Fernández (1828-1885) (© museocostarica.go.cr)

Wapen Costa Rica

Argentinië – Día de la Memoria por la Verdad y la Justicia

24/03/2019 Rob Bertijn Een reactie plaatsen

De 24e maart is een officiële feestdag in Argentinië, de Herdenkingsdag van de Waarheid en de Gerechtigheid.
De herdenkingsdag werd ingevoerd in 2002. Vanaf 2006 is het tevens een nationale feestdag. Herdacht worden de slachtoffers die in de zogenaamde Guerra Sucia (Vuile Oorlog) vielen.

Isabel Peron — Isabel Perón (© ovimagazine.com)

24 maart 1976 is de datum waarop de regering van Isabel Perón ten val werd gebracht door een militaire staatsgreep. Het was het begin van een militaire dictatuur die tot 1983 zou duren.
Generaal Jorge Videla, die door Isabel Perón in 1975 tot opperbevelhebber van de Argentijnse strijdkrachten was benoemd, was één van de coup-plegers. Hij nam daarna plaats in het driekoppige opperbevel van de militaire junta, samen met admiraal Emillio Massera en generaal Orlando Agosti.

Junta Argentinie — De militaire junta: Emilio Massera, Jorge Videla en Orlando Agosti (© abc.net.au)

Het luidde een periode in van acties tegen politiek links, ontvoeringen, martelingen en moorden. Geschat wordt dat het totaal aantal slachtoffers plusminus 30.000 is.

Het einde van de militaire junta werd ingeluid door de Argentijnse bezetting van de Britse Falklandeilanden in 1982, die zij als Argentijns beschouwden.

Het was een misrekening. Het Verenigd Koninkrijk nam het niet en stuurde z’n oorlogsvloot. In de daarop volgende Falklandoorlog werden de Argentijnen verslagen.

De steeds wankeler geworden junta implodeerde in slow-motion na de nederlaag, waarbij 649 militairen sneuvelden. Eind 1983 kwam er weer een democratisch gekozen regering aan de macht, onder president Raúl Alfonsin.

De vlag
De Argentijnse vlag is een horizontale driekleur in hemelsblauw, wit en hemelsblauw. Middenin de witte baan is de zogenaamde sol de mayo afgebeeld, een zon met een gezichtje in geel (of goud), omringd door 32 stralen, eindigend in punten.

Andere landen
Tot slot: de Argentijnse vlag heeft direct invloed gehad op vlagontwerpen van andere Midden- en Zuid-Amerikaanse staten. De van 1823 tot 1838 bestaande staat Provincias Unidas del Centro de América (Verenigde Provincies van Centraal Amerika) gebruikte een vlag die in wezen een kopie was van die van Argentinië, zij het met zijn eigen staatswapen. Toen deze staat uiteenviel in 1838 in de huidige nog bestaande landen Guatemala, Honduras, El Salvador, Nicaragua en Costa Rica, namen alle vijf landen de blauwe strepen (in verschillende tinten) mee naar hun eigen vlaggen, alleen Costa Rica voegde een rode streep toe. Verder is ook de vlag van Uruguay op die van Argentinië gebaseerd, niet alleen het blauw-wit, maar ook de sol de mayo. Ook Paraguay heeft het blauw-wit overgenomen, maar heeft net als Costa Rica een rode baan toegevoegd.

Ierland – St. Patrick’s Day (Lá Fhéile Pádraig)

17/03/2019 Rob Bertijn Een reactie plaatsen

17 maart 461 (volgens sommige bronnen kan dit ook 460 of 493 zijn) is volgens de overlevering de sterfdag van Sint Patrick, de beschermheilige van Ierland. De dag herdenkt Sint Patrick en daarmee het begin van het christendom in Ierland, maar meer in het algemeen is het ook een dag waarop de Ierse cultuur en geschiedenis gevierd worden.

St Patrick — Sint Patrick (met klavertje drie) op een gebrandschilderd raam (© irishcentral.com)

Patrick werd geboren rond het jaar 385 in het tegenwoordige Engeland, toen nog een Romeinse provincie (tot 409/410).
In een bewaard gebleven brief, de Declaration genaamd, die hoogstwaarschijnlijk door Patrick zelf werd geschreven, wordt verhaald over zijn levensloop.

Op zijn 16e werd hij door Ierse plunderaars ontvoerd en als slaaf overgebracht naar Keltisch Ierland, waar hij als herder te werk werd gesteld. Gedurende deze periode “vond hij God”. Een stem liet hem vervolgens weten dat hij naar de kust moest vluchten, waar een schip op hem zou wachten om hem terug naar huis te brengen.
Aldus geschiedde en in het inmiddels post-Romeinse Engeland werd Patrick vervolgens priester.

St Patrick statue — Standbeeld van Sint Patrick in Lough Der, county Donegal (© thoughtco.com)

Rond 432 keerde hij terug naar Ierland om de “heidense” Kelten te evangeliseren. Hier hield hij zich de rest van zijn leven mee bezig, voornamelijk in de noordelijke helft van het land.

Eén van de symbolen van Ierland is het klaverblad. Dit zou (opnieuw volgens overlevering) terug te voeren zijn op Sint Patrick. Hij gebruikte de drie blaadjes van de plant tijdens zijn evangelisatie om de Heilige Drie-eenheid uit te leggen. Hier komt ook de nationale kleur van Ierland, het groen, vandaan.

St Patrick graf — Grafsteen van Sint Patrick op Cathedral Hill bij Down Cathedral in Downpatrick, county Down, Noord-Ierland (© irishdaytours.ie)

Al vanaf de 9e of 10e eeuw wordt St. Patrick’s Day in Ierland gevierd, maar na massale emigraties, voornamelijk in de 19e eeuw, is het ook in andere landen een belangrijke feestdag, zoals in Canada en de Verenigde Staten.
Sinds 1903 is het een officiële feestdag in Ierland en de dag wordt gevierd met optochten, muziekfestivals, dansen en de Vastentijd wordt gedurende deze dag eventjes aan de kant geschoven.
Het is tevens een officiële feestdag in Noord-Ierland, in de Canadese provincie Newfoundland and Labrador en op het eiland Montserrat.

In drie Amerikaanse steden aan de oostkust, New York, Boston en Savannah, waar destijds heel veel Ieren naar toe verhuisden, wordt St. Patrick’s Day uitgebreid gevierd. De grootste St. Patricks’s-optocht ter wereld vind plaats in New York. Maar ook elders in de V.S. wordt de dag gevierd.

St Patrick's Day parade ny — Optocht op St. Patrick’s Day bij St. Patrick’s Cathedral, Fifth Avenue, New York (© blogs.wsj.com)

Ook in ver uit elkaar liggende landen als Australië, Japan, Zwitserland, Argentinië en Nieuw-Zeeland gaat de dag niet ongemerkt voorbij.

De vlag

De vlag van Ierland is een verticale driekleur van groen, wit en oranje. Vanaf 1830 komt de vlag, naar voorbeeld van de Franse tricolore in gebruik. Met de revolutie van 1916 werd de vlag het symbool voor het nieuwe Ierland. De volgorde van de banen werd officieel in 1920 en vanaf 1922 is het de wettelijk erkende vlag van het land. Die wettelijke status wordt echter pas bekrachtigd op 29 december 1937.

De kleur groen symboliseert het ‘groene eiland’ en staat tevens voor de kleur van de katholieken en voor de Keltische en Normandische geschiedenis.
De kleur oranje komt van koning-stadhouder Willem III van Oranje-Nassau en staat voor de protestanten in Ierland.

Willem iii — Koning-stadhouder Willem III van Oranje-Nassau, schilderij van Sir Godfrey Kneller, rond 1680 (© youirish.com)

De witte baan in het midden is symbolisch bedoeld als de vrede-kleur tussen deze bevolkingsgroepen.

Uruguay – Día de la Independencia

25/08/2018 Rob Bertijn Een reactie plaatsen

Hoewel Uruguay pas in 1828 werkelijk vrij en onafhankelijk was, is de officiële onafhankelijkheidsdag 25 augustus 1825, nu 189 jaar geleden. Voor die tijd was het onderdeel van Spaans Amerika onder de naam Banda Oriental en vormde het samen met het tegenwoordige Argentinië en een stukje Bolivia de zogenaamde Provincias Unidas del Río de la Plata (de Verenigde Provincies van de Río de la Plata).

In 1816 probeerde Portugal vanuit zijn kolonie Brazilië de Banda Oriental te veroveren. Dat bleek uiteindelijk succesvol in 1817, toen Montevideo werd ingenomen. Toen Brazilië in 1822 zelf onafhankelijk werd van Portugal, was Uruguay ineens onderdeel van het keizerrijk Brazilië.

Een revolutionaire groepering onder de naam Treinta y Tres Orientales, die onder leiding stond van Juan Antonio Lavalleja, riep de onafhankelijkheid uit op 25 augustus 1825. Hierna brak er een gewapende strijd van drie jaar uit, de Guerra del Brasil, die uitmondde in het Bestand van Montevideo (in het Spaans: Convención Preliminar de Paz) van 27 augustus 1828. En daarmee was Uruguay definitief zelfstandig.

Vlag
De vlag is in gebruik sinds 16 december 1828 en telde toen negen blauwe banen (voor de negen departementen). Sinds 11 juli 1830 telt de vlag nog maar vier blauwe banen, maar als we de vijf witte banen meetellen, komen we toch weer op de symbolische negen.

De Argentijnse vlag diende als voorbeeld voor de Uruguyaanse, met de afbeelding van de ‘mei-zon’ (el sol de Mayo), die in Argentinië herinnert aan het begin van hun vrijheidsoorlog op 25 mei 1810.

Wat hangt daar toch?