Na de opmaat gisteren in Vlissingen, begint vandaag de officiële viering van ’75 jaar Bevrijding’ in Nederland, een viering die ook volgend jaar doorgaat, omdat het grootste deel van Nederland pas in 1945 werd bevrijd.

Terneuzen werd gekozen voor de opening van het jubileumjaar. De hele dag door zijn er muziekoptredens op het Vrijheidsplein langs de dijk, van o.a. MAAN, Roel van Velzen, Splendid, Ben Caplan en Lavinia Meijer. Op de Scheldeboulevard staan containers opgesteld die het verhaal van de Slag om de Schelde uitbeelden.

De officiële opening van het jubileum, georganiseerd door het Nationaal Comité 4 en 5 Mei, vindt om 14.00 uur plaats in het Scheldetheater, in aanwezigheid van koning Willem-Alexander en koningin Máxima. Verder aanwezig zijn koning Filip en koningin Mathilde van België, Julie Payette, de gouverneur-generaal van Canada, premier Mark Rutte, minister van defensie Ank Bijlveld en Paul Blokhuis, staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Zowel premier Rutte als gouverneur-generaal Payette zullen hier een toespraak houden.
Daarna verplaatst men zich naar buiten, waar vertegenwoordigers van de regeringen van het Verenigd koninkrijk, Canada, Frankrijk, Polen, Noorwegen, België en Nederland vuurschalen zullen aansteken. De beide vorstenparen ontmoeten hier veteranen. Koning Willem-Alexander zal vervolgens een originele belboei luiden als start van het jubileumjaar. De belboeien markeerden in 1944 de mijnenvrije doorvaart naar de havan van Antwerpen.

Daarna is er vanaf 15.40 uur een vlootschouw op de Westerschelde met schepen uit de geallieerde landen, het gaat om de volgende marineschepen : BNS Louise Marie (een M-fregat) van België uit 1991*, HMCS St. John’s (een Canadees fregat uit 1996 van de Halifaxklasse), FS La Motte-Picquet (een Frans anti-onderzeeër-fregat uit 1985 van de Georges Leyguesklasse), de ORP Poznań (een Pools landingsschip uit 1991 van de Lublinklasse), de USS Ramage (een Amerikaanse torpedojager uit 1994 van de Arleigh Burkeklasse) en de Zr.Ms. Evertsen (een Nederlands luchtverdedigings- en commandofregat uit 2003 van de Zeven Provinciënklasse).

Daarnaast zijn van de partij: de voormalige Belgische mijnenveger, de AMS ms Bernisse (1954-1994), twee voormalige mijnenvegers uit Nederland, de Mahu (1960-1983) en de Naaldwijk (1955-1994), alsmede de Zeefakkel (1951-1972), een opnemingsvaartuig uit 1950, dat tussen 1972 en 2000 werd gebruikt als opleidingsschip bij de Koninklijke Marine. Ook zullen er historische vliegtuigen overvliegen, waaronder een Spitfire die aan D-day heeft deelgenomen en er worden parachutisten gedropt.
Noorwegen, een van de geallieerde landen bij de Slag om de Schelde kon geen schip leveren, maar is aanwezig met het Noors Militair Orkest (Forsvarets Stabsmusikkorps). De historie van dit muziekkorps gaat (deels onder andere namen) terug tot 1818. De huidige naam wordt sinds 1953 gevoerd.

De schepen zijn op hun weg naar Terneuzen overigens eerst in Vlissingen te zien, waar de vaargeul vlak langs de zeeboulevards loopt. Tussen 12.00 en 13.00 uur zullen de schepen langsvaren, waarbij ze met saluutschoten van de Vlissingse schietvereniging De Fles zullen worden begroet.

De vlag

Hoewel deze vlag strikt genomen een Vlissingse vlag betreft (zie ook de post van gisteren), is hij eveneens perfect bruikbaar voor de viering van vandaag. In de herhaling dus:

De vlag is een herdenkingsvlag die speciaal voor de herdenking van de Slag om de Schelde is ontworpen.

In aanloop naar het herdenkingsjaar werd vorig jaar oktober door de Gemeente Vlissingen de Regiegroep 75 jaar Slag om de Schelde gevormd.
De zeven mensen in deze regiegroep hadden verschillende achtergronden: uit de gemeente, stichtingen en gewone burgers. De groep had als taak de subsidieaanvragen voor het herdenkingsjaar te beoordelen en te verdelen. Tevens stelde men zichzelf tot doel een logo te ontwerpen, voor gadgets en voor een vlag.

Onderling was men het er al snel over eens dat het standbeeld van een aan land komende commando bij Uncle Beach in het logo moest, net als het silhouet van de ernaast gelegen Oranjemolen. Natuurlijk mochten de vlaggen van de geallieerden die 75 jaar landden niet ontbreken. Als contrast werd blauw voor de achtergrond gekozen, symbolisch als kleur van de zee.

Het ontwerp werd op het stadhuis voorgewerkt. Na goedkeuring van het concept werd dit doorgestuurd naar ontwerper Harrie Verkaik (van het gelijknamige reclamebureau) in Middelburg, die de elementen hun definitieve plekken in het logo gaf, waarna het in januari dit jaar werd vrijgegeven. Eenieder is vrij het logo te gebruiken. De herdenkingsvlag met het logo werd op 17 april voor het eerst bij het stadhuis gehesen. De vlag was vanaf het begin een succes en is in de hele gemeente op veel plekken te zien, ook aan particuliere vlaggenmasten.

Voor de goede orde de beschrijving: de vlag is blauw, met in het midden een grijs schild met donkergrijze rand. Midden op het grijze schild het zwarte silhouet van het bronzen standbeeld van een aan land stormende commando, officieel het Landingsmonument geheten. Het is een werk van beeldhouwer/schilder Titus Leeser en werd op 31 mei 1952 door de minister van Oorlog en Marine, ir. Kees Staf, onthuld.

Het beeld stond tot 2014 aan de landzijde van de zeedijk bij Uncle Beach, maar werd in juni dat jaar op zijn nieuwe plek aan de andere kant gezet, aan de zeezijde dus.

Aan de rechterkant van de commando is het (halve) silhouet in wit te zien van de Oranjemolen. Deze stellingmolen staat naast het herdenkingsstrand op de zeedijk. Het is een korenmolen, het bouwjaar is niet precies bekend, maar gaat in ieder geval terug tot 1699. De molen is de enige in Nederland die direct aan zee staat.

Aan de linkerkant van de commando de tekst 75 jaar, waarbij de 75 groter is weergegeven.

Aan de onderkant, onder de voeten van de commando en iets buiten het schild uitstekend, staan de vier vlaggen van de geallieerde troepen die op 1 november 1944 bij Uncle Beach aan land kwamen. Van links naar rechts zijn dat de vlaggen van Canada (The Maple Leaf), Frankrijk (Le Tricolore), het Verenigd Koninkrijk (The Union Flag of Union Jack) en Nederland.

(Met dank aan Jan Koopman en John Meijboom van de Stichting Oorlogsjaren in Vlissingen en Harrie Verkaik, voor de achtergrondinformatie over de totstandkoming van de vlag).

*De BNS Louise Marie werd in 2006 door de (Belgische) Marinecomponent overgenomen van de (Nederlandse) Koninklijke Marine en werd in 1989 op de scheepswerf in Vlissingen gebouwd als de Hr.Ms. Willem van der Zaan, een functioneel fregat van de Doormanklasse en in dienst gesteld in 1991.