Europese Unie – European 112 Day / La Journée Européenne du 112 / Europese 112-dag (2009)

Twee vlaggen vandaag: vlag 1:

Het zou zomaar kunnen dat u er nog nooit van gehoord heeft, maar hij bestaat echt: de Europese 112-dag.
De dag werd in 2009 ingevoerd om de bekendheid en het ‘passend gebruik’ van het Europese noodnummer te bevorderen.

Kaart van de EU: 27 landen in totaal (publiek domein)

Het gratis noodnummer bestaat sinds 1991 en is bereikbaar in alle lidstaten van de Europese Unie, vanaf 2008 vanaf alle vaste en mobiele netwerken.
De datum van 11 februari is niet toevallig, omdat de datumnotatie 11-2 hetzelfde is als het noodnummer.

In Duitsland werd de bekendheid van het nummer bevorderd door een onwaarschijnlijke ‘cover girl’, Edelgard Huber von Gersdorff. Zij vierde op 7 december 2017 haar 112e (en laatste) verjaardag en op 112-dag 2018 poseerde zij met een Duitstalige versie van het logo.

Links: Het EU 112-logo / Rechts: Edelgard Huber von Gersdorf (1905-2018) op haar 112e verjaardag, 11 februari 2018, met de Duitstalige versie van het EU 112-logo (© Stredic)

Duitsland is sowieso een groot bevorderaar van deze dag. Op 112-dag 2014 gaven leerlingen van de muziekscholen uit Leinfelden-Echterdingen, Schönbuch en Stuttgart een uitvoering van het Europese volkslied op het vliegveld van Stuttgart in een 112-opstelling.

Links: Leerlingen van de muziekscholen uit Leinfelden-Echterdingen, Schönbuch en Stuttgart zingen het Europese volkslied op 11 februari 2014 (© Europe Direct) / Rechts: Manneken Pis in 112-outfit met een EU-vlaggetje rond z’n nek op 11 februari 2018 (screenshot)

Op 112-dag 2018 werd in België Manneken Pis (Brussel) opgetuigd in het rode pak van de European Emergency Number Association (EENA), met een EU-vlag rond z’n nek.

De vlag(gen)

Vlag EU
De EU-vlag (1985-heden)

De Europese Unie-vlag is officieel in gebruik sinds 1985, maar het ontwerp, een blauw vlak met twaalf gouden sterren in een cirkel, stamt al uit 1955. Het basis-idee kwam van de Fransman Arsène Heitz (1908-1989) en de Belg Paul Lévy (1910-2002) werkte het verder uit.

Europa portretten
Links: Arsène Heitz (1908-1989) (© sabemos.es) / Rechts: Baron Paul Lévy (1910-2002) (© 3cles.wordpress.com)

De twaalf sterren zijn puur symbolisch en staan dus niet voor het aantal lidstaten van destijds. Het is een getal wat in sommige culturen staat voor eenheid en perfectie. Verder komt het voor in het aantal uren op de klok, het aantal maanden in een jaar, het aantal tekens in de astrologische dierenriem. De sterren staan in een cirkel omdat die specifiek voor eenheid en gelijkheid staat.

Een directe voorloper van de EU-vlag is die van de Europese Beweging, opgericht op 17 juli 1947. In zekere zin is deze beweging dus óók een voorloper van de EU, maar toch ook weer niet helemaal.

De Europese Beweging was eigenlijk radicaler in zijn streven dan de EU (en zijn directe voorgangers) en was -en is!- kort door de bocht gezegd, voor een verregaande integratie. De beweging bestaat nog steeds en heet nu de European Movement International.

Europa vlaggen rood groen
De oer-versie van de vlag van de Europese Beweging (links) en de uiteindelijke versie (rechts)

De vlag bestaat uit een grote groene letter E (voor Europa) op een wit veld.
Dit ontwerp (waarschijnlijk door Churchill’s schoonzoon Ducan Sandys) was voor het eerst te zien als logo bij het Congres voor Europa in de Ridderzaal in Den Haag in mei 1948, waarbij de grote E te zien was op de schouw van de haard in de Ridderzaal.

Overzicht van de Ridderzaal te Den Haag op 9 mei 1948 tijdens de speech van Winston Churchill, in aanwezigheid van Kroonprinses Juliana en Prins Bernhard en een giga-E op de schouw (screenshot)

Later dat jaar bij een vervolgvergadering in Straatsburg was de E weer present, maar nu in groen (voor hoop).
Als vlag wapperde hij voor het eerst 1949 in Londen bij de European Economic Congress. Sommigen zagen niets in het idee van de beweging en noemden de vlag ‘Churchill’s onderbroek’. Churchill was namelijk een groot voorstander.

De E-vlag werd uiteindelijk niet als symbool gekozen door de EEG/EG/EU.
De vlag bleef echter wel bestaan, zij het enigszins ‘slapend’.

jpg_bandiere_federaliste-9dd02
E-vlaggen! (© taurillon.org)

Hij werd niet vaak gezien, maar af en toe dook hij toch weer op, zoals in juni 1985, toen in Milaan meer dan 100.000 mensen demonstreerden om hun steun te betuigen voor het Spinelli-verdrag (een poging om tot een Europese Federatie te komen; het verdrag haalde het niet).

Malta – Festa Nawfraġju San Pawl / Feast of Saint Paul’s Shipwreck / Feest van de Schipbreuk van Sint Paulus (60 na Chr.)

De 10e februari is een Maltese feestdag en herinnert aan de schipbreuk van de apostel Paulus (ca. 3 na Chr.-ca 64 na Chr.).

Paulus was een vroeg-christelijk kerkleider. In het jaar 57 werd hij in Jeruzalem gearresteerd na beschuldigingen dat hij heidenen in de Tempel had toegelaten.

Hij werd gevangengezet in de havenstad Caesarea (vlakbij het tegenwoordige Haifa) en eind 59 werd hij met enkele andere gevangenen op een Romeins schip gezet om in Rome berecht te worden.

Het schip kwam echter in een storm terecht voor de kust van Malta en leed schipbreuk. De eilanders vingen de drenkelingen gastvrij op.

Paulus2
Paulus dankt God na de schipbreuk (lllustratie door onbekende kunstenaar, naar een gravure van Gustave Doré uit circa 1880, publiek domein)

Grote verbazing onder de Maltezers toen Paulus, terwijl hij een vuur maakte, door een giftige slang in zijn hand werd gebeten, maar hij daar totaal geen last van ondervond.

Paulus
Schilderij van Cornelis Troost (1696-1750): Paulus wordt gebeten door de slang (publiek domein)

Reputatie als een heelmeester kreeg hij kort daarna, toen hij de ernstig zieke vader van de Maltese gouverneur Publius door handoplegging genas. Ook andere zieken werden door hem op deze manier genezen.

Drie maanden later, als de winter voorbij is, wordt de reis in 60 voortgezet, waarna Rome wordt bereikt. Om het verhaal af te maken: Paulus verbleef er nog een paar jaar onder huisarrest, totdat hij bij zijn proces schuldig werd bevonden en werd onthoofd.

Processie in hoofdstad Valletta (publiek domein)

Deze dag wordt doorgaans gevierd met Kerkdiensten, processies en familiebijeenkomsten.

De vlag

Vlag Malta (1964-heden)

Voor de onafhankelijkheid in 1964 was Malta een Britse Kroonkolonie en had het een hele trits aan vlaggen, waarbij de eerste een Britse red ensign is met een St. George’s Cross en de vier overige blue ensigns zijn met verschillende badges in het uitwaaiende gedeelte, hoewel twee ervan alleen op details verschillen.

vlaggenparade malta
De Maltese kroonkolonie-vlaggenparade, van links naar rechts: vlag tot 1875, 1875-1898, 1898-1923, 1923-1943, 1943-1964

De huidige vlag van Malta is ingevoerd op bij de onafhankelijkheid op 21 september 1964. Het is een verticale tweekleur, wit aan de broekingszijde, rood aan de vlucht. In de bovenhoek van de broekingszijde is het George Cross afgebeeld.

De kleuren wit en rood gaan ruim negen eeuwen terug: het zijn de kleuren van de Normandische graaf Roger de Hauteville, die in 1090 het eiland bezette. Hij is beter bekend als Roger I van Sicilië (van 1071 tot 1101 was hij grootgraaf van Sicilië).

Het George Cross (Sint Joriskruis) werd Malta door koning George VI verleend op 15 april 1942. Het is de hoogste Britse niet-militaire onderscheiding. Het was bedoeld als huldeblijk aan de bevolking voor de betoonde moed tijdens Duitse en Italiaanse luchtaanvallen.

Links: het George Cross / Rechts: Malta bestaat uit het gelijknamige hoofdeiland plus Gozo en het kleine Comino (© freeworldmaps.net)

De onderscheiding werd ingesteld door koning George VI op 24 september 1940 en wordt maar zelden verleend. Het kruis is zilverkleurig, met armen van gelijke lengte. In een cirkel middenin het kruis is de beeltenis van Sint Joris te zien terwijl hij de draak verslaat. Het randschrift rond de afbeelding luidt: For gallantry (Voor dapperheid).

Oekraïne – П’ятдесят тижнів війни / Vijftig weken oorlog

Verbeten strijd rond Bachmoet

Reeds zes maanden lang proberen Russische troepen Bachmoet te veroveren en hoewel Oekraïne er al die tijd in slaagde de stad te behouden, wordt de situatie steeds penibeler.

Kaart van het front in de Donbas, met de stad Bachmoet (Bakhmut) in het midden (© Institute for the Study of War)

Bachmoet ligt in de oblast Donetsk, in de door Rusland illegaal geclaimde Donbas-regio.
De stad is wordt inmiddels van drie kanten aangevallen, door zowel het reguliere Russische leger als door het pro-Russische huurlingenleger van de Wagner-groep.
Het lijkt slechts een kwestie van tijd voor de stad valt, op het moment van schrijven is de stad echter nog steeds in Oekraïense handen.

Leopard-1

Los van het plan om Oekraïne moderne Leopard-2 tanks te sturen is er nu ook een nieuw initiatief van Duitsland, Denemarken en Nederland om de voorganger van deze tank aan Oekraïne te leveren: de Leopard-1. Het zou dan gaan om circa 100 gereviseerde exemplaren.
De Leopard-1 werd tussen 1965 en 1987 gebouwd en was destijds ook in gebruik bij het Nederlandse leger.
Bij de meeste landen die de Leopard-1 in hun arsenaal hadden is deze inmiddels vervangen door de Leopard-2.

De Leopard-1 tank type A5 uit 1987 (publiek domein)

Volgens de drie landen zijn de oudere tanks echter nog steeds zeer bruikbaar. Het gaat om het laatst gefabriceerde type A5 uit 1987, wat dan door wapenfabrikant Rheinmetall gereviseerd en wel aan Oekraïne geleverd zou kunnen worden.
De verwachting is dat er dit jaar 20 tot 25 tanks gereed zouden kunnen zijn.

Zelensky op tournee

Gisteren is president Zelensky afgereisd naar het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk, een trip die niet van tevoren was aangekondigd.

President Zelensky tijdens zijn toespraak tot het Britse Parlement in Westminster Hall (screenshot)

Hij begon in het Verenigd Koninkrijk, waar hij met premier Sunak sprak in zijn dienstwoning, Downing Street 10. Daarna sprak hij beide Huizen van het Parlement toe tijdens een buitengewone zitting in de historische Westminster Hall in het Paleis van Westminster en had tot slot een ontmoeting met Koning Charles in Buckingham Palace.

De president onderstreepte nogmaals de noodzaak voor de levering van gevechtsvliegtuigen (screenshot)

In zijn toespraak wees hij op de noodzaak van de levering van moderne vliegtuigen. Het Verenigd Koninkrijk heeft hier nog geen beslissing over genomen, maar het heeft wel plannen aangekondigd om Oekraïense militairen op te leiden tot gevechtspiloot.

President Zelensky bij zijn ontmoeting met Koning Charles (© The Royal Family)

Het was een drukke dag voor Zelensky, want hij reisde ’s avonds af naar Parijs, voor een ontmoeting met de Franse president Macron, waarbij ook de Duitse bondskanselier Scholz aanschoof.

President Macron van Frankrijk ontvangt zijn ambtgenoot Zelensky bij het Élysée Paleis in Parijs (screenshot)
Op de trappen van het presidentieel paleis wacht de Duitse bondskanselier Scholz hen op (screenshot)

Vandaag bezoekt Zelensky het Europese Parlement in Brussel.

President Zelensky vanmorgen, waar hij het Europese Parlement toesprak (screenshot)
De president tijdens zijn toespraak in Brussel (screenshot)

De vlag

Vlag van Oekraïne (1992-heden)

De vlag van Oekraïne bestaat uit twee even brede horizontale banen van blauw en geel.

Vlaggen in hoofdstad Kiev (fotograaf onbekend)

Er zijn voldoende aanwijzingen dat de kleuren blauw en geel van de vlag ver terug gaan, zelfs tot de 15e eeuw. De kleuren gaan er echter pas echt toe doen wanneer de twee keizerrijken waar Oekraïne onderdeel van uitmaakte (het Russische en het Oostenrijks-Hongaarse), ophouden te bestaan.
De West-Oekraïense Nationale Republiek gebruikt tussen 1918 en 1919 de blauw-gele vlag. De vlag wordt gecontinueerd  bij het samengaan van de twee Oekraïnes tot de Oekraïense Staat.

Tot aan 1949 heeft Oekraïne als Russische sovjet-republiek verschillende variaties van egaal rode vlaggen met de letters YCCP (Ukrayinskaya Sotsialisticheskaya Sovetskaya Respublika – oftewel Socialistische Sovjet Republiek Oekraïne) erop.

In 1949 krijgen alle Russische republieken een vlag-‘make-over’, variaties op de vlag van de Sovjet-Unie met eigen accenten. Die van Oekraïne heeft een blauwe balk aan de onderkant.

Vanaf 1990, dus nog vóór de onafhankelijkheid, wordt de blauw-gele vlag her en der al aarzelend waargenomen. Met het opnieuw zelfstandig worden, wordt de vlag officieel ingevoerd. Wettelijke status krijgt de vlag op 28 januari 1992.
De eerste vlag die ooit boven het Verchovna Rada (het Oekraïnse parlement) wapperde is nu in het parlementsmuseum te zien.

Het blauw in de vlag symboliseert de hemel, het geel de uitgestrekte tarwevelden.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA
De tentoongestelde ‘eerste’ vlag in het parlementsmuseum van Oekraïne (© rada.gov.ua)

Symbool

Sinds het begin van de Oekraïense oorlog op 20 februari, is de nationale vlag een symbool van hoop en verzet geworden.

Oekaïense troepen poseren voor een foto mét vlag na een herovering in de Donbas (screenshot)

Sri Lanka – නිදහස් දිනය / Onafhankelijkheidsdag (1948)

Op 4 februari 1948 eindigde de koloniale Britse tijd en werd Sri Lanka (toen nog Ceylon geheten) een onafhankelijk dominion binnen het Gemenebest, vandaag dus 75 jaar geleden.

Onafhankelijkheidsceremonie op 4 februari 1948 in de Independence Hall in Colombo (publiek domein)

In 1972 werd de staatsvorm gewijzigd: het land werd een republiek binnen het Gemenebest en veranderde de naam in Sri Lanka, wat zoveel als ‘schitterend eiland’ betekent.

De vlag

Vlag van Sri Lanka (1972-heden)

De vlag van Sri Lanka heeft een geel (gouden) veld met twee vakken: het kleinere veld aan de broekingszijde heeft twee balken in groen en saffraan, het grotere vlak is kastanjebruin met een naar de broeking gekeerde gele (gouden) leeuw met een opgeheven zwaard in een van zijn klauwen. In de hoeken van dit grotere veld vier bladeren van de bodhiboom, diagonaal naar elkaar toegekeerd.

Tot 4 februari 1948 had Ceylon als Britse kolonie een blue ensign (met de Union Jack of Union Flag in het kanton). In het uitwaaiende gedeelte het toenmalige symbool voor Ceylon: een olifant voor een zogenaamde dagoba, een koepelvormig bouwwerk met relieken van Boeddha of van een heilige.

Blue ensign van Brits Ceylon (1815-1948)
Badge Ceylon
Het symbool (“badge”) voor Ceylon op de blue ensign

Op die bewuste 4e februari werd de eigen vlag voor het eerst gehesen en wel om 07.30 precies, precies zoals astrologen het hadden uitgerekend.

Vlag van het dominion Ceylon (1948-1951)

De vlag van 1948 lijkt op de huidige vlag, maar dan zonder de verticale banen aan de broeking.
Het hele beeld werd gevuld met de gouden leeuw met zwaard in een van de klauwen. Dit was de vlag van het Singhalese koninkrijk Kandy (in gebruik tot 1815).
De vlag ondervond vanaf 1948 onmiddellijk veel kritiek van de moslims en de Tamils. Beide groepen voelden zich niet vertegenwoordigd.

Vlag van het dominion Ceylon (1951-1972)

Nadat een commissie zich over de kwestie gebogen had, werden in 1951 de twee vertikale banen toegevoegd. Groen voor de moslimgemeenschap, oranje voor de Tamils.

Links: Een bodhiboom, ook wel banyan genaamd (Ficus religiosa) (© publiek domein) / Rechts: Blad van de bodhiboom (© publiek domein)

In 1972 werd met de naamsverandering van Ceylon naar Sri Lanka ook de vlag weer aangepast. De vier boeddhistische torenspitsjes die in de hoeken van het veld met de gouden leeuw diagonaal naar elkaar toewezen, werden vervangen door vier bladeren van de bodhiboom (ook wel banyan genaamd), een binnen het hindoeïsme heilige boom. Vanaf 1978 worden deze bladeren ‘naturalistischer’ afgebeeld. Sinds die tijd is de vlag onveranderd.

Oekraïne – Сорок дев’ять тижнів війни / Negenveertig weken oorlog

Nadat Duitsland vorige week na lang aarzelen het licht op groen zette voor de levering van Leopard-tanks (en de V.S. onmiddellijk volgde met een toezegging voor Abrams-tanks), ligt de volgende wens van Oekraïne op tafel: gevechtsvliegtuigen.

Luchtmachtwoordvoerder Kolonel Yuriy Ihnat (screenshot)

Afgelopen dinsdag liet Yuriy Ihnat, woordvoerder van de Oekraïense luchtmacht, middels nieuws-website Ukrainska Pravda, weten dat het land zo’n 200 multifunctionele gevechtsvliegtuigen (zoals de F-16) nodig heeft.
Volgens Ihnat heeft Rusland vijf à zes maal zoveel gevechtsvliegtuigen dan Oekraïne. De Russische MiG’s die Oekraïne nu gebruikt (nog van vóór de onafhankelijkheid van 1991) zijn inmiddels wel aan vervanging toe.

Een F-16 J-208-gevechtsvliegtuig (© defensie.nl)

Levering hiervan ligt echter nog gevoeliger dan de tanks. De Amerikaanse president Biden wil er vooralsnog niet aan: hij is bang dat levering de oorlog verder zou kunnen doen escaleren, zodanig dat inzet van kernwapens door het Kremlin, nadrukkelijker op tafel zou kunnen komen.
Ook het Verenigd Koninkrijk houdt vooralsnog de boot af als het om gevechtsvliegtuigen gaat.

Maar niet iedereen in de NAVO denkt er zo over: de Franse president Macron sluit een levering niet uit, maar voegde er voorzichtigheidshalve wel aan toe dat hij de oorlog niet nog verder op de spits wil drijven en een zou eventuele levering de verdediging van het Franse grondgebied niet in gevaar mogen brengen.
Ook de Poolse premier Mateusz Morawiecki sluit niets uit, maar maakte hetzelfde voorbehoud als president Macron.

Wapenpakket

Gisteren werd officieus bekend dat de V.S. Oekraïne een nieuw wapenpakket ter waarde van twee miljard dollar zou willen leveren, waarin ook GLSDB-raketten zitten.
De afkorting staat voor Ground Launched Small Diameter Bomb, het is een nieuw raketsysteem dat doelen tot 150 km afstand kan bereiken.

Een GLSDB-raket, ontwikkeld door Boeing en Saab (publiek domein)

Het reikt weliswaar minder ver dan het raketsysteem ATACMS (Army Tactical Missile System) dat Oekraïne graag zou krijgen (bereik 300 km), maar GLSDB heeft in ieder geval een dubbel zo groot bereik dan wat het land nu heeft. De prijs per stuk is $ 40.000.
De twee miljard dollar komt uit een fonds dat speciaal voor de oorlog in Oekraïne is opgericht.
Zoals gezegd: het bericht is officieus, maar de verwachting is dat er deze week nog een officiële aankondiging komt.

Raketaanvallen

De laatste Russische raketaanvallen (wellicht een reactie op de levering van tanks aan Oekraïne door het Westen) richtten de nodige schade aan: in de noordoostelijke stad Charkov, werd zondag een flatgebouw getroffen, waarbij een vrouw om het leven kwam en drie gewonden vielen. De schade aan het oudere woonblok is zo aanzienlijk, dat bewoning niet meer mogelijk is.

Brokstukken van de vierde verdieping van het flatgebouw in Charkov, waar de raket insloeg, liggen op straat in de nacht van 29 op 30 januari (screenshot)

Diezelfde zondag moest ook de zuidelijke stad Cherson het ontgelden: er vielen drie doden en zes gewonden.

Het front – Vuhledar

Hevige gevechten zijn al geruime tijd gaande rondom en in Vuhledar, een industriestadje van (voor de oorlog) ruim 14.000 inwoners, ten zuiden van Donetsk.

Het front de afgelopen week: Vuhledar ligt op de kaart midden onder, in het noorden van de oblast Zaporizja (© Institute for the Study of War)

De gevechten, raket- en drone-aanvallen zijn zo hevig dat de plaats onbewoonbaar is geworden.
Hoewel Rusland claimt Vuhledar in handen te hebben, wordt dat ontkend door Oekraïne: militair woordvoerder Sergiy Cherevaty hield van de week vol dat er nog fel wordt gevochten.

Het grotendeels verwoeste Vuhledar (© mil.in.ua)

Het lijkt erop dat Rusland koste wat het kost een groter deel van de Donbas onder controle wil krijgen. De hele regio werd vorig jaar na een nep-volksraadpleging door het Kremlin geannexeerd, hoewel men slechts tweederde van het gebied daadwerkelijk in handen heeft.

Oleksiy Danilov (1962), secretaris van de Nationale Veiligheid en Verdedigingsraad van Oekraïne (fotograaf onbekend)

Volgens Oleksiy Danilov, secretaris van de Nationale Veiligheid en Verdedigingsraad van Oekraïne, is Rusland bezig met de voorbereiding voor een nieuwe aanval op 24 februari, de datum van de invasie van vorig jaar.
Datzelfde geluid valt te horen bij de gezaghebbende Amerikaanse denktank Institute for the Study of War. Het instituut stelt vast dat de Russen bezig zijn met een serie ‘ontregelende’ aanvallen aan het front, “…om Oekraïense troepen te verspreiden en af te leiden, om zo voorwaarden te creëren voor een beslissende offensieve operatie.”

De vlag

Vlag van Oekraïne (1992-heden)

De vlag van Oekraïne bestaat uit twee even brede horizontale banen van blauw en geel.

Vlaggen in hoofdstad Kiev (fotograaf onbekend)

Er zijn voldoende aanwijzingen dat de kleuren blauw en geel van de vlag ver terug gaan, zelfs tot de 15e eeuw. De kleuren gaan er echter pas echt toe doen wanneer de twee keizerrijken waar Oekraïne onderdeel van uitmaakte (het Russische en het Oostenrijks-Hongaarse), ophouden te bestaan.
De West-Oekraïense Nationale Republiek gebruikt tussen 1918 en 1919 de blauw-gele vlag. De vlag wordt gecontinueerd  bij het samengaan van de twee Oekraïnes tot de Oekraïense Staat.

Tot aan 1949 heeft Oekraïne als Russische sovjet-republiek verschillende variaties van egaal rode vlaggen met de letters YCCP (Ukrayinskaya Sotsialisticheskaya Sovetskaya Respublika – oftewel Socialistische Sovjet Republiek Oekraïne) erop.

In 1949 krijgen alle Russische republieken een vlag-‘make-over’, variaties op de vlag van de Sovjet-Unie met eigen accenten. Die van Oekraïne heeft een blauwe balk aan de onderkant.

Vanaf 1990, dus nog vóór de onafhankelijkheid, wordt de blauw-gele vlag her en der al aarzelend waargenomen. Met het opnieuw zelfstandig worden, wordt de vlag officieel ingevoerd. Wettelijke status krijgt de vlag op 28 januari 1992.
De eerste vlag die ooit boven het Verchovna Rada (het Oekraïnse parlement) wapperde is nu in het parlementsmuseum te zien.

Het blauw in de vlag symboliseert de hemel, het geel de uitgestrekte tarwevelden.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA
De tentoongestelde ‘eerste’ vlag in het parlementsmuseum van Oekraïne (© rada.gov.ua)

Symbool

Sinds het begin van de Oekraïense oorlog op 20 februari, is de nationale vlag een symbool van hoop en verzet geworden.

Oekaïense troepen poseren voor een foto mét vlag na een herovering in de Donbas (screenshot)

Zeeland – Watersnoodramp (1953)

Vandaag is het 70 jaar geleden dat Zuidwest-Nederland door een zware noordwesterstorm, in combinatie met springtij, deels overstroomde. Daarbij vielen in totaal 1836 doden.

Iconische foto van Henk Blansjaar (1910-1981) gemaakt tijdens een van de vele evacuaties uit het rampgebied (© Henk Blansjaar / Spaarnestad)

De zware storm stak op 31 januari de kop op. Een ‘voorproefje’ van de ellende die het zou veroorzaken, was het vergaan van de MV Princess Victoria, een roll-on/roll-off-veerboot die een dienst onderhield tussen Stranraer (Schotland) en Larne (Noord-Ierland), waarbij 133 van de 177 passagiers verdronken.

Weerkaart van 1 februari 00.00 uur (© KNMI)

In de nacht naar 1 februari had de diepe depressie de Noordzee bereikt, waarbij de windrichting de stormvloed (verhoogd door springtij) het water hoog opstuwde. Steeds hoger naarmate de zuidelijke trechtervorm van de Noordzee bereikt werd, bij een gemiddelde windkracht van 10 Beaufort.
Met ruim 4 meter boven NAP overstroomden in de vroege ochtend verschillende gebieden in het zuidwestelijke deltagebied.

Het Keizersbolwerk in Vlissingen met het standbeeld van admiraal Michiel de Ruyter op 31 januari 1953 (foto: Charles Dert)

Vrijwel geheel Goeree-Overflakee en Schouwen-Duiveland liepen onder water, net als delen van Voorne-Putten en de zuidelijke oever van het Hollands Diep, inclusief de Biesbosch.

Kaart behorend bij het boek “De Ramp’, het officiële herdenkingsboek uit 1953 met in donkergroen de overstroomde gebieden

Daarnaast een groot deel van Tholen , geheel Sint Philipsland en grote delen van oostelijk Zuid-Beveland. Vanuit het Veerse Meer liep een deel van Noord-Beveland onder.

Evacués uit Tholen met hun huisdier in de trein (foto: Hans Akkersdijk)

Walcheren kwam er nog enigszins genadig af, net als Zeeuws-Vlaanderen, hoewel daar ook veel schade was. Ook de binnenstad van Vlissingen liep onder.

Molen “De Zwaan” uit 1886 bij Moriaanshoofd/Kerkwerve op het ondergelopen Schouwen-Duiveland (Archief Gemeente Schouwen-Duiveland)

In België liep Oostende onderwater en braken de dijken op 37 plaatsen, het aantal slachtoffers bleef beperkt tot 28. In Engeland werd zo’n 16 km aan kust verwoest en liepen delen van Norfolk, Sussex, Essex en Kent onder waarbij 307 slachtoffers vielen, waarvan 224 op zee.

“Hoogteligging van Nederland – voor zover lager dan 5 m + NAP”, kaart uit de jaren vijftig van de vorige eeuw (Topografische en Hydrografische Dienst)

Het zwaartepunt echter lag in Zuidwest-Nederland, waar in totaal 165.000 hectare land overstroomde en waarbij 1836 doden vielen, zo’n 100.000 mensen verloren huis en bezettingen. Vele tienduizenden dieren verdronken, zowel huisdieren als koeien, paarden, schapen en varkens.

Overzicht door Rijkswaterstaat van de Deltawerken

Het leidde uiteindelijk tot de aanleg van de Deltawerken, ter bescherming van het laaggelegen deltagebied met al zijn eilanden en schiereilanden. Dammen werden aangelegd: de Veerse Gatdam, Oesterdam, Zandkreekdam, Brouwersdam, Grevelingendam, Philipsdam. Hellegatsdam, Haringvlietdam, Volkerakdam en de water doorlatende Oosterscheldekering, alsmede de Maeslantkering en de Hollandsche IJsselkering.

Het Watersnoodmuseum bij Ouwerkerk op Schouwen-Duiveland, het is gevestigd in vier Phoenix caissons, die gebruikt werden om het laatste dijkgat te sluiten (fotograaf onbekend)

Herdenkingen

Zoals ieder jaar is er op deze dag een herdenking ter nagedachtenis aan alle slachtoffers bij het Nationaal Monument Watersnoodramp in Ouwerkerk (Schouwen-Duiveland), gelegen naast het Watersnoodmuseum.

Toespraak van burgemeester Jack van der Hoek van Schouwen-Duiveland bij het Watersnoodmonument (2003) (screenshot)

De herdenking staat gepland voor 10.45 uur en wordt via Omroep Zeeland en de NOS rechtstreeks uitgezonden en duurt een uur.
Speeches zijn er van burgemeester Jack van der Hoek van Schouwen-Duiveland en van Mark Harbers, de minister van Infrastructuur en Waterstaat.

Beeld vanuit een andere hoek met het Watersnoodmuseum op de achtergrond (screenshot)

Nabestaanden Mina Verton en Piet Vreeswijk zullen ook een bijdrage leveren.
De officiële momenten zijn het blazen van de taptoe, de één minuut stilte en het zingen van het Wilhelmus.

Oude Tonge

Naast de herdenking bij het Watersnoodmuseum wordt De Ramp ook in Oude Tonge op Goeree-Overflakkee herdacht. Hier vielen de meeste dodelijke slachtoffers: 305, bijna 10% van de bevolking.

Prinses Beatrix bij de herdenking in Oude Tonge, met naast haar burgemeester Ada Grootenboer-Dubbelman van Goeree-Overflakkee (screenshot)

De herdenking, waar de gisteren 85 jaar geworden Prinses Beatrix bij aanwezig zal zijn, begint met een dienst in de Kerk van Onze Lieve Vrouwe ten Hemelvaart, gevolgd door een kranslegging bij de begraafplaats aan de Heerendijk, waar de 305 slachtoffers begraven liggen.

De vlag

Vlag van Zeeland (1949-heden)

In een besluit van Gedeputeerde Staten wordt de Zeeuwse vlag als volgt omschreven: Een blauwe vlag, waarover drie gegolfde witte banen, ieder van een zevende der vlaggenhoogte en over alles heen in het midden, als hartschild, het gekroonde wapen van Zeeland.

Net als bij de meeste provincievlaggen, werd de Zeeuwse vlag pas na de Tweede Wereldoorlog officieel vastgesteld. Toch gaan vroege versies van de vlag wel degelijk ver terug en dat heeft eigenlijk alles te maken met het wapen.

Links: Titelblad van Le champion des dames (1451), Armoiries et devises de Philippe le Bon / Rechts: Detail van he titelblad met het wapen van Zeeland (Conte de Zellande) (publiek domein)

Reeds in 1451 komt het wapen voor op het titelblad van Le champion des dames. Op een afbeelding in dit boek zien we Hertog Filips de Goede omringd door de wapens van 16 gewesten.
Later, zowel vóór, tijdens als na de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648), komt het wapen ook voor op vlaggen met de Nederlandse driekleur (waarbij het rood dan soms nog oranje is).
Ook werd het wapen wel afgebeeld als vlag, waarbij het vaak het hele doek dus in beslag nam.

Links: Afbeelding van de Zeeuwse vlag, detail op het wandkleed van de Slag bij Rammekens (11-14 juni 1572), in bezit van het Zeeuws Museum te Middelburg (foto: Vlagblog) / Rechts: Een afbeelding van de Zeeuwse vlag op het rood-wit-blauw van de Nederlandse vlag, detail van “Schouw-park aller Scheept-Vlaggen des gehele water-werelds’, door Peter Schenk (1711)

De wapenspreuk Luctor et emergo (Ik worstel en kom boven) stamt uit de Tachtigjarige Oorlog. Hij wordt nu vaak gelinkt aan de strijd tegen het water, maar stond destijds symbool voor de strijd tegen de Spaanse Koning Filips II.

Het duurde uiteindelijk tot 14 januari 1949 voordat de Zeeuwse vlag officieel werd vastgesteld. De ontwerper was de Zeeuwse gedeputeerde Tjalling Schorer. Het wapen werd door hem in het midden van de vlag geplaatst.

Links: Compleet wapen van Zeeland (officieel vastgesteld op 4 december 1948), mét schildhouders en wapenspreuk / Rechts: Jonkheer mr. Tjalling Schorer (1909-1988), ontwerper van de Zeeuwse vlag (publiek domein)

En hoewel het wapen drie blauwe banen toont, kreeg de vlag er vier, zodat zowel boven- als onderkant blauw zijn, wat optisch beter werkt.

Inmiddels is de Zeeuwse vlag niet meer weg te denken, ze is uitermate populair en is dan ook op heel veel plaatsen in de provincie te zien, zowel zakelijk, toeristisch als particulier.