Opening Paralympische Spelen 2020

Sinds 1960 kennen we de Paralympische Zomerspelen voor sporters met handicaps. En sinds 1976 is er ook een editie voor Winterspelen.
Deze evenementen vinden doorgaans plaats in de maand na de Olympische Zomer- en Winterspelen, op dezelfde locaties.
Deze wedstrijden worden georganiseerd door het International Paralympisch Comité (IPC).

Links: Tokyo 2020-logo van de Paralympische Zomerspelen met het Paralympische logo / Rechts: Beijing 2022-logo van de Paralympische Winterspelen met het Paralympische logo

Vandaag is het zover: de opening van de Paralympische Spelen 2020 in Tokio, die net als de ‘tegenknie’, de Olympische Spelen, met een jaar werden uitgesteld wegens de wereldwijde pandemie.
Dat is tevens de reden dat het ‘2020’ is gehandhaafd. De Spelen duren tot en met 5 september.

Net als bij de Olympische Spelen zal er bij de wedstrijden opnieuw geen publiek aanwezig vanwege de aanhoudende Covid-besmettingsgraad in Japan.

Vlag Paralympische Spelen (2004/2019-heden)

Vlag Paralympische Spelen (2019-heden)

De Paralympische vlag is wit met daarop drie zogenaamde agitos in de kleuren rood, blauw en groen. De agitos zijn asymmetrische sikkelvormige symbolen (het woord zelf betekent “ik beweeg” in het Latijn).

De vlag is relatief nieuw en stamt uit 2019. Het is echter een aangepaste versie van een logo/vlag ontworpen in april 2003 door het Duitse reclamebedrijf Scholz & Friends, maar toen met donkerder tinten voor de agitos.

Vlag Paralympische Spelen (2004-2019)

Het werd als logo op kleine schaal geïntroduceerd voorafgaand aan de Paralympische Zomerspelen van 2004 in Athene.
Bij de sluitingsceremonie op 28 september echter werd de nieuwe vlag met dit symbool onthuld bij het aanbieden aan de volgende gaststad voor 2008: Beijing. De vlag werd echter voor het eerst gebruikt tijdens de Paralympische Winterspelen van 2006 in Turijn (Italië).

Pa en T’aeguk-vlaggen (1988-2004)

De agitos-vlag verving twee eerdere Paralympische vlaggen, die beide uit Zuid-Korea stammen.
De eerste versie deed zijn intrede bij de Paralympische Zomerspelen van 1988.

Debuut van de eerste Paralympische vlagbij de openingsceremonie van de Zomerspelen, op 15 oktober 1988 (© Don Worley)

Deze vlag was wit met daarop vijf Koreaanse pa-symbolen: drie boven (blauw, zwart en rood) en twee onder (geel en groen).
Twee van deze pa-symbolen boven elkaar geplaatst (waarbij de bovenste omgedraaid wordt) vormen het T’aeguk-symbool, dat ook prominent op de Zuid-Koreaanse vlag staat (wij kennen het beter als yin en yang).

Links: Vlag van Zuid-Korea / Rechts: Yin en yang-symbool

In 1990 echter oordeelde het IOC dat de vlag met de vijf pa gewijzigd diende te worden: ze leek teveel op de Olympische vlag, aldus het bezwaar.
Het IPC knutselde de pa vervolgens deels over elkaar heen en plaatste ze in een cirkel. In november 1991 werd dit ontwerp door IPC-leden van tafel geveegd. Men wilde de vlag houden zoals ze was.

Links: Vlag van de Paralympische Spelen met vijf ‘pa’ (1988-1992) / Rechts: Vlag van de Paralympische Spelen met drie ‘pa’ (1992-2004)

Als door een adder gebeten, reageerde het IOC dat het verdere samenwerking met het IPC zou opschorten, als de vlag niet gewijzigd werd.
Het IPC koos toen eieren voor z’n geld en kleedde de vlag in maart 1992 enigszins uit door de gele en de zwarte pa te verwijderen, zodat er drie overbleven: groen boven, rood en blauw onder.
Aangezien de voorbereidingen voor de Paralympische Winterspelen van 1994 in Lillehammer, Noorwegen toen al vergevorderd waren, waarbij de versie met de vijf pa al in het marketing-programma was opgenomen, werd de vijf pa-versie nog even getolereerd, maar bij de sluitingsceremonie werd de drie pa-versie voor het eerst geïntroduceerd.

Links: Twee Noorse postzegels uit 1994, waar het Paralympische logo met de vijf ‘pa’ nog op staat, hoewel het achter de schermen al was aangepast, postzegelontwerp: Bruno Oldani / Rechts: Australische postzegel uit 2008 met het portret van succesvol Paralympisch zwemmer (tegenwoordig parlementslid) Matthew Cowdrey (1988) met het eerste (donkere) ‘agitos’-logo, postzegelontwerp: Simone Sakinofsky

Het was deze versie die te zien was bij de Paralympische Zomerspelen van 2004 in Athene, Griekenland. Achter de schermen was ze toen echter al vervangen door de agitos-vlag, toen nog in de versie met donkerder kleuren. In 2019 werd deze dus uiteindelijk vervangen door de versie die we nu kennen, met de agitos in heldere kleuren.

Het Paralympische symbool, de ‘agitos’, prominent in beeld bij de Tower Bridge tijdens de Zomerspelen in Londen op 10 september 2012 (© Berit, Redhill, Surrey)

Mascotte

De Paralympische Spelen maken ook gebruik van een mascotte: voor de versie van 2020 is dat een roze figuurtje, Someity genaamd. De naam komt van het woord someiyoshino, de naam van een populaire kersenbloesem. Maar de naam Someity lijkt op het Engelse “so mighty” en staat dus tevens voor mentale en fysieke kracht.

Onthulling van Someity, afgelopen mei, in gezelschap van een 3D-versie van het agitos-symbool (screenshot)

Screenshots opening

De agitos van de Paralympische vlag maken hun opwachting in de openingsshow
Binnenkomst van de Nederlandse ploeg met als vlagdragers handbiker Jetze Plat en atlete Fleur Jong
Keizer Naruhito van Japan verklaart de Paralympische Spelen 2020 voor geopend
De Paralympische vlag is zojuist gehesen naast die van het gastland Japan