De militaire landingen die in de vroege ochtend vanaf 1 november 1944 op Walcheren plaatsvonden, dit jaar 75 jaar geleden, waren onderdeel van de Operation Infatuate (Operatie Infiltratie), die tot doel hadden de militair zeer belangrijke Westerschelde in handen te krijgen, zodat de grote haven van het reeds bevrijde Antwerpen toegankelijk werd voor de geallieerden.

Daartoe diende dus het zuidelijke deel van Zeeland (Zeeuws-Vlaanderen, Walcheren en Zuid-Beveland) bevrijd te worden, wat uiteindelijk ook lukte. Daarmee waren beide oevers van de Westerschelde in geallieerde handen.

Een deel van de gesneuvelde militairen viel op Uncle Beach, een ander deel bij gevechten bij de Oranjemolen en tijdens de drie dagen durende guerilla-oorlog in de Vlissingse binnenstad en op de zee-boulevards. Op 3 november was Vlissingen bevrijd, waarna onmiddellijk werd begonnen de zo belangrijke vaarweg van mijnen te ontdoen. Op 28 november liep het eerste konvooi de haven van Antwerpen binnen.

Op 30 augustus dit jaar werd bij Uncle Beach het Namenmonument onthuld. Het is een ontwerp van de Vlissingse kunstenaar Hans Bommeljé (1958). De Stichting Oorlogsjaren in Vlissingen bracht het benodigde geld bijeen via donaties en sympathisanten.

Dag 2

Om even bij de specifieke datum van vandaag stil te staan: op de 2e november 1944 ging de strijd in Vlissingen z’n tweede dag in. Vanwege de hevige gevechten en granaatbeschietingen hebben honderden Vlissingers hun toevlucht gezocht in de kelder van het hoofdkantoor van scheepvaartmaatschappij De Schelde en het bij de scheepswerf gelegen Sint Josephziekenhuis.

Het is vanuit het ziekenhuis dat het via de Luchtbeschermingsdienst lukt telefonisch contact te krijgen met de geallieerde legerleiding. Er wordt afgesproken dat er een halfuur geen beschietingen plaatsvinden, waardoor het zo’n 400 mensen lukt om veilig vanuit het ziekenhuis naar het reeds bevrijde deel van Vlissingen te vluchten. Een groot aantal van deze mensen wordt vervolgens met landingsvaartuigen geëvacueerd naar Breskens.

Op deze dag lukt het Schotse troepen de nieuwere wijken van Vlissingen te bevrijden, terwijl Franse troepen zich bezig houden met de zware bunker op de kruising van de Coosje Buskenstraat, Boulevard Evertsen en Boulevard de Ruyter, de zogenaamde Operation Dover.

Na langdurige beschietingen geven de Duitsers zich over. De weg is nu vrij om het hoofdkwartier van de Duitsers te bereiken, het verderop gelegen Hotel Britannia op de Boulevard Bankert. Hiertoe wacht men eerst de volgende dag af.

Bevrijding is er op 2 november voor de Walcherse dorpen Zoutelande, Biggekerke, en Meliskerke en het op Noord-Beveland gelegen Wissenkerke.
Canadese en Engelse troepen hebben inmiddels bijna geheel Zuid-Beveland veroverd.

 

De vlag

De vlag is een herdenkingsvlag die speciaal voor de herdenking van de Slag om de Schelde is ontworpen.

In aanloop naar het herdenkingsjaar werd vorig jaar oktober door de Gemeente Vlissingen de Regiegroep 75 jaar Slag om de Schelde gevormd.
De zeven mensen in deze regiegroep hadden verschillende achtergronden: uit de gemeente, stichtingen en gewone burgers. De groep had als taak de subsidieaanvragen voor het herdenkingsjaar te beoordelen en te verdelen. Tevens stelde men zichzelf tot doel een logo te ontwerpen, voor gadgets en voor een vlag.

Onderling was men het er al snel over eens dat het standbeeld van een aan land komende commando bij Uncle Beach in het logo moest, net als het silhouet van de ernaast gelegen Oranjemolen. Natuurlijk mochten de vlaggen van de geallieerden die 75 jaar geleden landden, niet ontbreken. Als contrast werd blauw voor de achtergrond gekozen, symbolisch als kleur van de zee.

Het ontwerp werd op het stadhuis voorgewerkt. Na goedkeuring van het concept werd dit doorgestuurd naar ontwerper Harrie Verkaik (van het gelijknamige reclamebureau) in Middelburg, die de elementen hun definitieve plekken in het logo gaf, waarna het in januari dit jaar werd vrijgegeven. Eenieder is vrij het logo te gebruiken. De herdenkingsvlag met het logo werd op 17 april voor het eerst bij het stadhuis gehesen. De vlag was vanaf het begin een succes en is in de hele gemeente op veel plekken te zien, ook aan particuliere vlaggenmasten.

Voor de goede orde de beschrijving: de vlag is blauw, met in het midden een grijs schild met donkergrijze rand. Midden op het grijze schild het zwarte silhouet van het bronzen standbeeld van een aan land stormende commando, officieel het Landingsmonument geheten. Het is een werk van beeldhouwer/schilder Titus Leeser en werd op 31 mei 1952 door de minister van Oorlog en Marine, ir. Kees Staf, onthuld.

Het beeld stond tot 2014 aan de landzijde van de zeedijk bij Uncle Beach, maar werd in juni dat jaar op zijn nieuwe plek aan de andere kant gezet, aan de zeezijde dus.

Aan de rechterkant van de commando is het (halve) silhouet in wit te zien van de Oranjemolen. Deze stellingmolen staat naast het herdenkingsstrand op de zeedijk. Het is een korenmolen, het bouwjaar is niet precies bekend, maar gaat in ieder geval terug tot 1699. De molen is de enige in Nederland die direct aan zee staat.

Aan de linkerkant van de commando de tekst 75 jaar, waarbij de 75 groter is weergegeven.

Aan de onderkant, onder de voeten van de commando en iets buiten het schild uitstekend, staan de vier vlaggen van de geallieerde troepen die op 1 november 1944 bij Uncle Beach aan land kwamen. Van links naar rechts zijn dat de vlaggen van Canada (The Maple Leaf), Frankrijk (Le Tricolore), het Verenigd Koninkrijk (The Union Flag of Union Jack) en Nederland.