Twee vlaggen vandaag, maar allebei voor de Amsterdam Pride:de eerste om8.00 u en de tweede om 14.00 u.
Op 31 juli begon Amsterdam Gay Pride en het loopt nog door tot en met 8 augustus. Echter vandaag precies 25 jaar geleden, op 5 augustus 1996, vond de eerste editie plaats. Sinds dat jaar is het feest jaar na jaar gegroeid tot wat het nu is. Het werd in 1996 voor het eerst georganiseerd om de vrijheid en diversiteit te vieren en niet als demonstratie en protest. Het moest een feest worden en dat werd het ook.
Zozeer zelfs dat het niet lang duurde of het werd een complete happening. Het feit dat de Gay Games in 1998 in Amsterdam werden gehouden zorgde voor enorme aantallen binnen- en buitenlandse bezoekers én bekendheid. De grote trekker is altijd de Canal Parade, altijd op de eerste zaterdag van augustus. Een bonte stoet van boten vaart dan van het Oosterdok, via de Nieuwe Herengracht, de Amstel en de Prinsengracht naar het Westerdok.
Logo van de jubileumeditie van Pride Amsterdam
Zoals met vrijwel alle grote manifestaties werd de editie van 2020 vanwege de corona-pandemie naar 2021 verschoven. Hoewel er dit jaar al weer meer mogelijk is, is de situatie nog verre van normaal, zodat de botenparade opnieuw met een jaar is doorgeschoven. De Pride zelf gaat dit jaar wél door met veel kleine activiteiten. Een (hele kleine) greep:
Zo is er een tentoonstelling in het Vondelpark: Celebrating diversity, met iconische foto’s van de laatste 25 jaar. Ook op vlaggengebied valt iets te beleven: het Monuments of Visibility(ZeroFlags Project) bestaat uit de 71 vlaggen van de landen waar homoseksualiteit in het Wetboek van Strafrecht staat. De vlaggen van deze landen (mét rouwwimpel) hangen aan 6 m hoge vlaggenmasten langs het Rokin van de Munt tot aan de Dam.
Monuments of Visibility (Zero Flags Project): vlaggen van de 71 landen waar homoseksualiteit in het Wetboek van Strafrecht staat, de eerste 9 vlaggen van rechts naar links zijn van Sierra Leone, de Salomonseilanden, Somalië, Zuid-Soedan, Sri Lanka, Jemen, Togo, Tunesië en Fiji (screenshot)
Alle 15 genomineerde foto’s van het MOREPIXX? – the international gayfetish photo competition zijn te zien in het Ramses Shaffy-huis aan de Piet Heinkade. Verboden aan te raken, een expositie van fotograaf Goran Turnsek, snapshots die tijdens de lockdown tussen maart 2020 en juni 2021 gemaakt werden. Amsterdam Regenboogstad -25 jaar Pride is een tentoonstelling van het Stadsarchief Amsterdam aan de Vijzelstraat. De Westerkerk aan de Prinsengracht wordt deze week door omroep KRO-NCRV in regenboogkleuren gezet. LGBTOUR, een zogenaamde queer wandeling door het historische hart van Amsterdam, met de verborgen geschiedenis van het Wallengebied.
Links: André van Duin met het eerste exemplaar van de herdenkingsmunt (screenshot) / Rechts: Uitvergroting van de zilveren uitvoering vande munt bij de presentatie in de Westerkerk (screenshot)
In de aanloop naar de Amsterdam Pride werd op 29 juli bij de Westerkerk en het Homomonument door André van Duin het eerste exemplaar van een herdenkingsmunt voor 25 jaar Amsterdam Pride geslagen, een uitgave van de Koninklijke Nederlandse Munt. Het toont een “strijdbare” vuist met daarin de regenboogvlag geklemd. De munt is er in een standaard nikkelkoper uitvoering, maar ook in zilver (met de vlag in kleur) en in goud.
De vlag(gen)
Regenboogvlag (1979-heden)
De internationale regenboogvlag werd in 1978 ontworpen door de Amerikaanse artiest en voorvechter voor homo-rechten Gilbert Baker.
De eerste versie van de vlag had acht horizontale banen in de kleuren roze-rood-oranje-geel groen-turquoise-indigo-paars, om de diversiteit van de homogemeenschap aan te geven.
Regenboogvlag (1978-1979)
Sommige van deze kleuren waren wat ongebruikelijk bij vlaggenmakers, dus werd het regenboogpalet in 1979 aangepast en teruggebracht naar zes kleuren: rood-oranje-geel-groen-blauw-paars.
En dan zijn we er nog niet: in 2017 werd tijdens Pride Month in Philadelphia een regenboogvlag geïntroduceerd met bovenin twee extra banen: zwart en bruin. De stad wilde hiermee aandacht vragen voor de zwarte homo-gemeenschap en staat nu bekend als de Philadelphia Pridevlag.
Philadelphia Pridevlag (2017)
Een jaar later, in 2018, introduceerde grafisch ontwerper Daniel Quasar nóg een nieuwe versie, waarin hij de kleuren zwart en bruin van de Philadelphia Pridevlag combineerde met het lichtblauw, roze en wit van de Transgendervlag van Monica Helms uit 1999. De ‘nieuwe’ kleuren verwerkte hij in de standaard regenboogvlag door ze als driehoek aan de broekingszijde toe te voegen.
Links: Daniel Quasar (zelfportret) / Rechts: Transgendervlag (1999)
Deze vlag staat inmiddels bekend als de Progress Pridevlag en heeft sinds de introductie de wind behoorlijk meegehad, niet in het minst door de vele Black Lives Matter-demonstraties uit 2020 en is inmiddels omarmd door verscheidene homo-organisaties. Ook nu, tijdens de Pride-week is de vlag veelvuldig te zien. En vandaag ook bij Vlagblog.
Progress Pridevlag (2018)
Daarnaast zijn er natuurlijk talloze regenboogvariaties op nationale en provinciale vlaggen, hieronder een paar voorbeelden:
Links: Regenboogvlag van de Verenigde Staten / Rechts: Regenboogvlag v an BraziliëLinks: Regenboogversie van de Union Flag of Union Jack, de vlag van het Verenigd koninkrijk / Rechts: Regenboogvlag van de provincie Zeeland (ontwerp: Vos Broekema)
Vlagblog wil zich vandaag van harte aansluiten bij de protesten die wereldwijd, maar vooral in West-Europa, al ruim een week doorklinken tegen een wetsvoorstel ingediend door de conservatieve Fidesz-partij van premier Viktor Orbán van Hongarije en die op 8 juni jl. in het parlement te Boedapest werd aangenomen, die het leven voor homoseksuelen er niet makkelijker op maakt.
EK 2020 Voetbal
Dat het aannemen van de wet zo ongeveer samenviel met het vierjaarlijkse EK 2020 Voetbal* (11 juni-11 juli) is uiteraard toeval, maar het heeft er wel voor gezorgd dat deze Hongaarse stap terug in de tijd nog meer aandacht kreeg dan daarvoor. In de aanloop naar de wedstrijd tussen Duitsland tegen Hongarije in de Allianz Arena te München op 23 juni, gaf het stadsbestuur te kennen het voetbalstadion graag in de regenboogkleuren te willen aanlichten.
*Hoewel het inmiddels 2021 is, heeft het EK Voetbal ‘2020’ in de naambehouden, omdat het eigenlijk vorig jaar al gespeeld had moeten worden
Zo had het moeten zijn: De Allianz Arena in München in reggenboogkleuren
UEFA
Toen de organiserende voetbalbond UEFA dit verbood, “gezien de politieke context”, toonde burgemeester Dieter Reiter zich strijdbaar door de regenboogkleuren op andere manieren de boventoon te laten voeren in de stad.
Zo werden een grote windturbine bij het stadion en de 291 m hoge Olympiatoren met de LHBTI-kleuren verlicht en werd het stadhuis van de Beierse hoofdstad versierd met regenboogbanieren.
Banieren hangen van het stadhuis van München (screenshot)
Bedrijven uit de stad mengden zich ook in de discussie door hun logo’s regenboogkleuren te geven. Dit gebeurde door o.a. BMW, Siemens, Sparkasse en HypoVereinsbank en ook de politie en de brandweer deden mee. Boulevardkrant Bild veranderde in een grote combinatie van Duitse vlag en regenboogvlag. Op de bewuste avond van de wedstrijd werden stadions in Keulen, Frankfurt, Berlijn, Wolfsburg, Augsburg, Hannover, Dresden en Düsseldorf in regenboogkleuren verlicht. Ook in het buitenland liet men zich niet onbetuigd, door her en der publieke gebouwen van kleur te laten verschieten.
V.l.n.r.: Speciale uitgave van Bild / Het BMW-logo in regenboogkleuren / Het UEFA-logo in regenboogkleuren
Eerder die dag, kennelijk verrast door de enorme hausse aan negatieve publiciteit, haastte de UEFA zich om ‘spontaan’ zijn logo ook van regenboogkleuren te voorzien, waardoor de bond zijn eerdere argumentatie weer teniet deed. Tevens gaf de UEFA doelman Manuel Neuer, aanvoerder van het Duitse team, toestemming zijn aanvoerdersband in regenboogkleuren te dragen tijdens de wedstrijd.
Woensdag 23 juni, Allianz Arena in München: een activist met een regenboogvlag voor de spelers van het Hongaarse nationale elftal wordt door een steward overmeestert tijdens het spelen van het Hongaarse volkslied (screenshot)
De wedstrijd begon overigens met een overwacht schouwspel toen iemand met een regenboogvlag het veld op rende tijdens het spelen van het Hongaarse volkslied. De man werd snel afgevoerd.
Het Nederlandse elftal treedt vanavond aan tegen Tsjechië in de Puskás Aréna, in de Hongaarse hoofdstad Boedapest. Of hier in ‘het hol van de leeuw’ ook weer regenboogprotesten te zien zullen zijn moeten we afwachten.
De wet
Wat staat er precies in deze wet waar dezer dagen zoveel over te doen is en wat was de aanleiding voor het indienen? Het begint gek genoeg met de (inmiddels voormalige) Hongaarse ambassadeur in Peru, Gábor Kaleta. Vorig jaar werd bij hem een verzameling kinderporno aangetroffen, bestaand uit 19.000 foto’s.
De toenmalige president van Peru, Pedro Pablo Kuczynski (links) ontvangt de Hongaarse ambassadeur Gábor Kaleta, mei 2017 (foto: Juan Carlos Guzmán)
Toen hij er vervolgens af kwam met een voorwaardelijke gevangenisstraf en een boete van € 1500, was daar vervolgens zoveel publieke verontwaardiging over dat Fidesz de belofte deed het strafwetboek te hervormen en zwaardere straffen in te voeren voor seksuele misdrijven tegen minderjarigen. De partij liet er geen gras over groeien en diende het wetsvoorstel eind mei 2021 in bij het parlement, met goedkeuring van de oppositie.
Van pedofilie naar homoseksualiteit
Op 8 juni dienden parlementsleden van Fidesz wijzigingen op het ontwerp in, enkele dagen voordat de eindstemming over de anti-pedofiliewet zou plaatsvinden. Velen beschouwden de nieuwe tekst als een poging om pedofilie en seksuele minderheden op één hoop te gooien, omdat de volgende bepalingen werden toegevoegd:
*Afbeeldingen van homoseksualiteit of geslachtsverandering mogen niet aan minderjarigen ter beschikking worden gesteld; *Leerkrachten mogen homoseksualiteit of geslachtsverandering niet langer “promoten”; *Lessen in seksuele voorlichting mogen alleen worden gegeven door organisaties die geregistreerd zijn door een bij wet bepaalde overheidsinstantie; *Beperkingen op advertenties met LGBT-inhoud.
Concreet betekenen de amendementen dat er in publieke ruimtes niet meer gepraat mag worden over homoseksualiteit en geslachtsveranderingen als er kinderen bij zijn. Films en series waarin het thema aan bod komt, zoals Friends of ModernFamily, mogen alleen na 23.00 uur getoond worden. Ook op school mag er niet zomaar meer les gegeven worden over het onderwerp. Reclamecampagnes waar koppels van hetzelfde geslacht op afgebeeld staan, zouden ook niet meer kunnen.
Uiteindelijk werd het voorstel met 157 stemmen vóór aangenomen, waarbij de meeste oppositieleden de zaal voor de stemming verlieten. De wet gaat over een kleine twee weken in. Het is nog onduidelijk welke straffen er op overtreding van de wet staan.
Kritiek en steun
Een storm van kritiek stak op in de EU, waarbij de landen in West-Europa uitermate fel waren in hun veroordeling en de meeste Oost-Europese landen zich nauwelijks lieten horen, sommigen spraken zelfs steun uit voor de nieuwe Hongaarse antihomowet, zoals de EU-leden Slowakije, Slovenië, Bulgarije en Polen. In dit laatste land riep het stadje Swidnik zichzelf in 2019 uit als LHBTI-vrije zone.
Poolse sticker: “Dit is een LHBT-vrije zône (publiek domein)
Commissievoorzitter Ursula von der Leyen van de EU noemt de wet “een schande”, de Nederlandse demissionaire premier Mark Rutte liet weten dat Hongarije “met deze wet niets meer (heeft) te zoeken in Europa, terwijl zijn Belgische collega Alexander de Croo serveerde de wet afserveerde met een krachtig: “Achterlijk”.
Links: Demissionair premier Mark Rutte (1967) van Nederland met EU-commissievoorzitter Ursula von der Leyen (1958) (screenshot) / Rechts: De Belgische premier Alexander De Croo (1975) (screenshot)
Hun Luxemburgse ambtgenoot Xavier Bettel, die getrouwd is met een man, was tot in het diepst van zijn ziel geraakt en verklaarde: “Een lidstaat maakt wetten die een seksuele minderheid stigmatiseren en die homoseksualiteit en pedofilie aan elkaar linken. Dat kunnen we niet laten passeren”.
De premier van Luxemburg, Xavier Bettel (1973) (rechts), met zijn partner Gauthier Destenay op hun trouwdag, 15 mei 2015 (publiek domein)
President Emmanuel Macron van Frankrijk sprak van een van een “afschuwelijke stap terug”, terwijl bondskanselier Angela Merkel van Duitsland het volgende opmerkte: “Als je aan de ene kant homoseksuele verbintenissen accepteert, maar aan de andere kant informatie en voorlichting hierover inperkt, dan beperk je dus tevens de vrijheid van onderwijs”.
Links: Emmanuel Macron (1977), president van Frankrijk (screenshot) / Rechts: Angela Merkel (1954), bondskanselier van Duitsland (screenshot)
Orbán spreekt
Premier Orbán van Hongarije verdedigde de wet: “Deze wet gaat erover dat enkel de ouders mogen beslissen over de manier waarop ze hun kinderen seksueel willen opvoeden.”
Viktor Orbán (1963), premier van Hongarije tijdens een Fidesz-partijbijeenkomst (screenshot)
En: “Dit is een wet voor de bescherming van onze kinderen. Deze wet is niet van toepassing op mensen die ouder zijn dan achttien. En we zijn niet van plan om een dergelijke wet op hen van toepassing te maken. Dit is een vrij land en iedereen is vrij om te leven zoals hij of zij dat wil. Maar er moet bescherming zijn voor degenen die nog niet volwassenen zijn, die nog steeds kinderen zijn, onze kinderen.”
Wat in ieder geval wel duidelijk is, is dat een wet die eerst pedofilie krachtiger wilde aanpakken, nu verworden is tot heel iets anders. En waar ook geen twijfel over is, is dat in er in grote steden, zoals Boedapest een brede aversie is tegen de wet en de stilzwijgende steun op het Hongaarse platteland wel aangeeft dat homofobie daar echt nog een ding is. En het gooit (ook al wordt het niet met zoveel woorden gezegd) pedofilie voor de zoveelste keer in de geschiedenis op één hoop met homoseksualiteit.
József Szájer
Dat Fidesz zich geroepen voelde om het conservatieve deel van de bevolking achter zich te krijgen hoeft geen verbazing te wekken, na een akkefietje uit november 2020, waar de partij akelig mee in zijn maag zat. Op 27 november werd het Hongaarse EU-parlementslid József Szájer gearresteerd tijdens een besloten homosexfeest boven een café in het centrum van Brussel met zo’n twintig aanwezigen, die zich daarmee dus niet aan de coronamaatregelen hielden.
Dat de politie binnenviel kwam na een melding van geluidsoverlast. Szájer werd in de kraag gevat toen hij trachtte te ontsnappen via een regenpijp, in zijn rugzak werd xtc aangetroffen. Alle gearresteerden kregen een boete voor het overtreden van de coronamaatregelen.
József Szajer (1961) tijdens een toespraak (de tekst op het spreekgestoelte luidt: Hongarije op de eerste plaats!) (screenshot)
József Szájer is een van de oprichters van Fidesz en is net als zijn partij een tegenstander van LHBTI-rechten. Zo wil de partij het voor homostellen onmogelijk maken om kinderen te adopteren. Szájer schreef zelf mee aan een wijzing in de grondwet: “Hongarije beschermt het huwelijk als een verbintenis tussen man en vrouw.”
Kort na de onthullingen van zijn escapades nam Szájer ontslag uit het Europees Parlement, met de verklaring: “De dagelijkse politiek is al enige tijd een emotionele last op mijn schouders”
Het stadhuis van Boedapest afgelopen week met een regenboogbanier (de banier rechts is die van de Szeklers, een Hongaarse etnische minderheid, aan de oostkant van Transsylvanië, Roemenië) (fotograaf onbekend)
Overigens is uiteraard lang niet iedereen in Hongarije het eens met de nieuwe wet en dat wordt her en der ook getoond., zoals bij het stadhuis van Boedapest, waar afgelopen week de regenboogkleuren als banier te zien waren. Burgemeester Gergely Karácsony van Boedapest liet weten dat zijn stad zich schaarde in de rij van Europese steden en van die in de rest van de wereld om Pride Month te markeren. Hij trok de discussie breder door te zeggen: “De vlag belichaamt een wereld die zich afkeert van alle vormen van haat en verdeeldheid, door een symbool te zijn van een hechte samenleving, vrijheid en liefde, vrije liefde”.
De vlag(gen)
Regenboogvlag (1979-heden)
De internationale regenboogvlag werd in 1978 ontworpen door de Amerikaanse artiest en voorvechter voor homo-rechten Gilbert Baker.
De eerste versie van de vlag had acht horizontale banen in de kleuren roze-rood-oranje-geel groen-turquoise-indigo-paars, om de diversiteit van de homogemeenschap aan te geven.
Regenboogvlag (1978-1979)
Sommige van deze kleuren waren wat ongebruikelijk bij vlaggenmakers, dus werd het regenboogpalet in 1979 aangepast en teruggebracht naar zes kleuren: rood-oranje-geel-groen-blauw-paars.
En dan zijn we er nog niet: in 2017 werd tijdens Pride Month in Philadelphia een regenboogvlag geïntroduceerd met bovenin twee extra banen: zwart en bruin. De stad wilde hiermee aandacht vragen voor de zwarte homo-gemeenschap en staat nu bekend als de Philadelphia Pridevlag.
Philadelphia Pridevlag (2017)
Een jaar later, in 2018, introduceerde grafisch ontwerper Daniel Quasar nóg een nieuwe versie, waarin hij de kleuren zwart en bruin van de Philadelphia Pridevlag combineerde met het lichtblauw, roze en wit van de Transgendervlag van Monica Helms uit 1999. De ‘nieuwe’ kleuren verwerkte hij in de standaard regenboogvlag door ze als driehoek aan de broekingszijde toe te voegen.
Links: Daniel Quasar (zelfportret) / Rechts: Transgendervlag (1999)
Deze vlag staat inmiddels bekend als de Progress Pridevlag en heeft sinds de introductie de wind behoorlijk meegehad, niet in het minst door de vele Black Lives Matter-demonstraties uit 2020 en is inmiddels omarmd door verscheidene homo-organisaties. Ook nu, tijdens protesten tegen de nieuwe Hongaarse wet is de vlag veelvuldig te zien.
Progress Pridevlag (2018)
Daarnaast zijn er natuurlijk talloze regenboogvariaties op nationale en provinciale vlaggen, hieronder een paar voorbeelden:
Links: Regenboogvlag van de Verenigde Staten / Rechts: Regenboogvlag v an BraziliëLinks: Regenboogversie van de Union Flag of Union Jack, de vlag van het Verenigd koninkrijk / Rechts: Regenboogvlag van de provincie Zeeland (ontwerp: Vos Broekema)