Tagarchief: Kaliningrad

Oekraïne – Один рік і одинадцять тижнів війни / Een jaar en elf weken oorlog

Onkwetsbaar geachte Kinzhal neergehaald

Afgelopen zaterdag meldde het Oekraïense leger dat het een onkwetsbaar geachte Russische hypersonische Kinzhal-raket uit de lucht boven Kiev had geschoten en sprak van een “historische gebeurtenis”.
Gisteren bevestigde het Amerikaanse ministerie van Defensie dat het Oekraïne inderdaad gelukt was deze ‘onkwetsbare raket’ neer te halen.

De hypersonische Kh-47M2 Kinzhal-raket (publiek domein)

De Kh-47M2 Kinzhal, zoals het wapen officieel heet, werd in 2017 ontwikkeld en in 2018 door president Poetin gepresenteerd, waarbij hij liet weten dat de hypersonische Kinzhal (Russisch voor ‘dolk’), in staat was om overal ter wereld in te slaan, zonder dat welke luchtafweer dan ook daar iets tegen zou kunnen uitrichten.
De Kinzhal zou mede zo onkwetsbaar zijn vanwege zijn enorme snelheid en zijn onvoorspelbare baan waarmee hij op zijn doel afgaat.

Een MIM-104 Patriot-raket bij lancering (screenshot)

Toch is het projectiel uit de lucht geschoten, door middel van het zeer geavanceerde Amerikaanse Patriot-luchtafweersysteem, waarover slechts enkele landen beschikken, waaronder Nederland.
Zowel de Verenigde Staten als Duitsland en Nederland hebben Patriots naar Oekraïne gestuurd.

Oekraïense terreinwinst Bachmoet

Eerder deze week bleek de voorzichtige terreinwinst van het Oekraïense leger in het zwaar bevochte Bachmoet door te zetten.
Een van de bevelhebbers van de Oekraïense landmacht,  Oleksandr Syrsky, meldde dat de Russische troepen zich in sommige delen van Bachmoet tot twee kilometer hebben teruggetrokken.

Bachmoet biedt een desolate aanblik (screenshot)

De oprichter van het Oekraïense Azov-bataljon, Andri Biletsky, meldde via zijn Telegram-kanaal dat er ruim zes vierkante kilometer is heroverd op de Russen. Volgens zijn bericht zouden in het gebied zeker twee Russische brigades zijn verslagen en geen Russische militairen aanwezig zijn.

Recent beeld van Oekraïense soldaten in Bachmoet (screenshot)

Jevgeni Prigozjin, de leider van de pro-Russische Wagner-groep, die vorige week fel uithaalde naar de Russische defensietop, vanwege een blijvend tekort aan munitie, meldde zondag dat Russische eenheden hun posities bij Bachmoet hadden verlaten.

Zwaar beschadigde flats in Bachmoet (screenshot)

Nieuw Amerikaans steunpakket

Hoewel de V.S. al bijna veertig steunpakketten aan Oekraïne hebben geleverd sinds het begin van de oorlog, lijkt van vermindering nog geen sprake.
Deze week werd een nieuw steunpakket aangekondigd ter waarde van 1,1 miljard euro. Het geld is bedoeld voor luchtafweersystemen, munitie, hulp bij trainingen en voor een systeem voor satellietbeelden.
De munitie is specifiek voor houwitsers en om drones mee uit de lucht te schieten.
President Zelensky bedankte de Amerikanen voor het ‘stevige’ defensie-hulppakket.

F-16’s?

Bij zijn bezoek aan Nederland eind vorige week, heeft president Zelensky opnieuw om de levering van F-16 gevechtsvliegtuigen gevraagd.

Twee F-16’s van de Koninklijke Luchtmacht (© Koninklijke Luchtmacht / publiek domein)

Maar op een gezamenlijke persconferentie van de president, premier Rutte en de Belgische premier De Croo, die ook was aangeschoven, konden er van Westerse kant nog geen concrete toezeggingen gedaan worden.

Gezamenlijke persconferentie in het Catshuis in Den Haag op 4 mei van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky en de Nederlandse en Belgische premiers, Mark Rutte en Alexander De Croo (screenshot)

Er wordt naar gestreefd hiervoor met vier landen samen op te trekken, naast Nederland en België, ook Denemarken en het Verenigd Koninkrijk.
Premier Rutte liet weten: “Er zijn geen taboes en we werken er intensief aan, maar we zijn er nog niet.”
President Zelensky ging er echter vanuit dat zijn land de gewenste vliegtuigen uiteindelijk zal krijgen. “We krijgen positieve berichten”, zo zei hij.

President Zelensky op bezoek bij Koning Willem-Alexander in Paleis Huis ten Bosch (screenshot)

Zelensky had een druk programma, met o.a. een beleefdheidsbezoek aan de koning, een toespraak tot de Verenigde Kamers van de Staten Generaal, een bezoek aan het Internationaal Strafhof (ICC), waar de president liet weten dat hij er zeker van is dat de Russische president Poetin er berecht zal worden voor zijn misdaden in Oekraïne.
Al even overtuigd is hij dat er een speciaal tribunaal moet komen voor “degene die Oekraïne is binnengevallen”.

Rusland woedend over naamsverandering

Het Kremlin reageerde als door een wesp gestoken nadat bekend werd dat een Pools adviesorgaan voorstelde voortaan een andere naam voor de Russische exclave Kaliningrad te gebruiken.
De exclave van 15.100 km² ligt ingeklemd tussen Polen en Litouwen, aan de Oostzee. Dat het stuk land buiten het ‘moederland’ kwam te liggen, werd veroorzaakt door het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991, waardoor de Baltische staten Estland, Letland en Litouwen, die kort na het begin van de Tweede Wereldoorlog door de Sovjet-Unie waren bezet, opnieuw onafhankelijk werden.

Kaliningrad (“Królewiec”), ingeklemd tussen Litouwen en Polen

Het zorgde ervoor dat Kaliningrad ‘los’ van de rest van Rusland kwam te liggen.
Voor de Tweede Wereldoorlog maakte het deel uit van het Duitse Oost-Pruisen, met als hoofdstad Königsberg, een naam die het al honderden jaren had. Nadat de sovjets de stad en het gebied innamen, werd de naam van de stad (en oblast) veranderd in Kaliningrad, vernoemd naar Michail Kalinin, een van de leiders van de bolsjewistische revolutie.

Kaart van Oost-Pruisen in 1917, met hoofdstad Königsberg (publiek domein)

Afgelopen dinsdag maakte het Comité voor de Standaardisatie van Geografische Namen buiten de Republiek Polen bekend dat zij adviseerde de stad Kaliningrad met onmiddellijke ingang Królewiec (de Poolse vertaling van Königsberg) te noemen en de gelijknamige oblast Obwód Królewiecki.
Het comité kwam tot het besluit omdat de naam Kaliningrad noch een relatie had met de stad, noch met de oblast en dat het bovendien een “emotionele en negatieve lading” had in Polen.
Michail Kalinin was een van de zes sovjet-Politbureau ondertekenaars van het bevel om meer dan 21.000 Poolse krijgsgevangenen te laten executeren in de bossen van Katyn en andere plaatsen in 1940.

Kaliningrad gaat in Polen binnenkort verder onder de naam Królewiec (© A.Savin, WikiCommons)

Rusland’s invasie van Oekraïne en de Russische propaganda-machine lieten Polen eigenlijk geen keus om controversiële namen te her-evalueren, zo betoogde de commissie.
Hoewel het advies van de commissie niet bindend is, worden er geen problemen verwacht bij de officiële naamsverandering.

Kremlin-woordvoerder Dmitry Peskov (1967) (screenshot)

Dmitry Peskov, woordvoerder van het Kremlin, liet weten dat het Poolse besluit “aan waanzin grensde” en gezien kan worden als “een vijandige daad”.
Hij vervolgde: “We weten dat Polen door de geschiedenis heen van tijd tot tijd is afgegleden in deze waanzin van haat”.

Eurovisie Songfestival

Na de overwinning van Oekraïne op het Eurovisie Songfestival vorig jaar in Milaan, drong zich al gauw de vraag op of het wel verstandig was de editie 2023 in het winnende land te houden. Vrij snel zag iedereen wel in dat het in een land dat in een oorlogssituatie zit, niet zo’n goed idee is.
Besloten werd het Songfestival in het Verenigd Koninkrijk te houden, dat land was op de 2e plaats geëindigd.

De drie presentatoren van het Eurovisie Songfestival 2023, v.l.n.r.: Alesha Dixon, Julia Sanina en Hannah Waddingham (screenshot)

En zo geschiedde. Deze week ging het Songfestival-circus van start in de Liverpool Arena.
Dat het eigenlijk Oekraïne was die het had moeten organiseren, is nadrukkelijk meegenomen in de introductiefilmpjes bij ieder deelnemend land, met een combinatie van beelden uit Oekraïne, het Verenigd Koninkrijk en het land in kwestie.
Samen met de twee Britse gastvrouwen presenteert ook de Oekraïense zangeres Julia Sanina de drie shows, waarvan de finale as. zaterdag is.

De vlag

Vlag van Oekraïne (1992-heden)

De vlag van Oekraïne bestaat uit twee even brede horizontale banen van blauw en geel.

Er zijn voldoende aanwijzingen dat de kleuren blauw en geel van de vlag ver terug gaan, zelfs tot de 15e eeuw. De kleuren gaan er echter pas echt toe doen wanneer de twee keizerrijken waar Oekraïne onderdeel van uitmaakte (het Russische en het Oostenrijks-Hongaarse), ophouden te bestaan.

Ook in 1918/1919 lag Oekraïne (toen de West-Oekraïense Nationale Republiek) onder vuur, zoals op deze prent wordt weergegeven: een Russische bolsjewiek in het noorden, een Rus van het Witte Leger (anti-sovjet) in het oosten met de Russische vlag met dubbelkoppige adelaar, een Poolse soldaat (liggend) naast een Hongaarse (in het rood) in het westen en twee Roemeense soldaten in het zuiden; we zien in het midden een vroege afbeelding van de Oekraïense vlag, de tekst onderin luidt “Wereldvrede in Oekraïne” (publiek domein)

De West-Oekraïense Nationale Republiek gebruikt tussen 1918 en 1919 de blauw-gele vlag. De vlag wordt gecontinueerd  bij het samengaan van de twee Oekraïnes tot de Oekraïense Staat.

Tot aan 1949 heeft Oekraïne als Russische sovjet-republiek verschillende variaties van egaal rode vlaggen met de letters YCCP (Ukrayinskaya Sotsialisticheskaya Sovetskaya Respublika – oftewel Socialistische Sovjet Republiek Oekraïne) erop.

In 1949 krijgen alle Russische republieken een vlag-‘make-over’, variaties op de vlag van de Sovjet-Unie met eigen accenten. Die van Oekraïne heeft een blauwe balk aan de onderkant.

Vanaf 1990, dus nog vóór de onafhankelijkheid, wordt de blauw-gele vlag her en der al aarzelend waargenomen. Met het opnieuw zelfstandig worden, wordt de vlag officieel ingevoerd. Wettelijke status krijgt de vlag op 28 januari 1992.
De eerste vlag die ooit boven het Verchovna Rada (het Oekraïnse parlement) wapperde is nu in het parlementsmuseum te zien.

Het blauw in de vlag symboliseert de hemel, het geel de uitgestrekte tarwevelden.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA
De tentoongestelde ‘eerste’ vlag in het parlementsmuseum van Oekraïne (© rada.gov.ua)

Symbool

Sinds het begin van de Oekraïense oorlog op 20 februari, is de nationale vlag een symbool van hoop en verzet geworden.

Oekraïense troepen met de nationale vlag (© mil.gov.ua)