Frankrijk – Quatorze Juillet / Veertien Juli / Nationale Feestdag (1789)

Twee vlaggen vandaag. Vlag 2:

De Franse nationale feestdag is één van de bekendere nationale feestdagen, zeker ook voor Nederlanders, waarvan er een groot aantal dan inmiddels de vakantie doorbrengt in Frankrijk en de festiviteiten vaak zelf kan meevieren.

Kaart van Frankrijk (© freeworldmaps.net)

14 juli 1789 was de dag waarop de Bastille in Parijs werd bestormd door een ontevreden bevolking, die het absolutistische koningschap met zijn extravagantie zat was. De economische crisis en stijgende graanprijzen droegen bij aan het creëren van een broeierige en revolutionaire sfeer.

frankrijk revolutie
Links: Bestorming van de Bastille op 14 juli 1789 / Rechts: ‘La liberté guidant la peuple’, schilderij uit 1830 van Eugène Delacroix (1798-1863), te zien in het Louvre te Parijs

In de dagen die eraan vooraf gingen werden door een inderhaast gevormde militie, de Nationale Garde, wapenhandels geplunderd, plus het wapendepôt van het Hôtel des Invalides (het onderkomen van oud-soldaten). Toen men daar niet het gewenste buskruit vond, werd besloten de Bastille-gevangenis te bestormen, die daarvoor als opslagplaats diende.

In eerste instantie werd er onderhandeld met de gouverneur van de Bastille, maar nadat zijn voorwaarden als onacceptabel werden beschouwd, capituleerde de gouverneur, zette de poorten open en de gewapende menigte stormde naar binnen. De toon was gezet.

Het betekende nog niet de afschaffing van de monarchie, maar wel een introductie van een grondwet en afschaffing van het feodale systeem.
Drieënhalf jaar later, in 1793, viel het doek voor het Franse koningshuis alsnog, toen Lodewijk XVI op het schavot belandde.

Lodewijk XVI dood schavot
Executie van koning Lodewijk XVI, 21 januari 1793, op het Place de la Révolution (sinds 1795 Place de la Concorde)

De vlag

De vlag van Frankrijk, de Tricolore (1794-heden), in twee tinten

De Franse vlag, de Tricolore geheten, vond haar oorsprong in diezelfde Franse Revolutie en werd voor het eerst officieel op 20 mei 1794 gehesen (waardoor de koninklijke vlag van het Huis Bourbon het veld ruimde).
De vlag is een verticale driekleur.

Bourbon-vlag Frankrijk
De Bourbon-vlag, met prominent 3 fleurs-de-lis in het wapen, maar het witte veld is ook bezaaid met fleurs-de-lis; de twee ordeketenen zijn die van de Ordre de Saint Michel en de Ordre de Saint Louis

Vanaf 1794 zijn de kleuren blauw, wit en rood (daarvoor was dat rood, wit en blauw).

Hoewel sommigen historici menen dat de kleuren gebaseerd zijn op die van de Nederlandse vlag (eveneens een van oorsprong revolutionaire vlag), lijkt dat niet heel waarschijnlijk. Over het algemeen wordt aangenomen dat de kleuren rood en blauw ontleend zijn aan de kleuren van het wapen van Parijs en het wit van de koninklijke vlag van de Bourbons.

Wapen Parijs
Het wapen van Parijs, het motto ‘Fluctuat net mergitur’ betekent zoveel als ‘Het schommelt op de golven maar gaat niet onder’.

In de aanloop naar 1794 kende de vlag, behalve de omgekeerde kleurenvolgorde, nog andere verschijningsvormen, met zowel horizontale als diagonale banen. Vanaf 1794 dus met verticale banen, wat in de vlaggenwereld toen een noviteit was en wat later door vele andere landen in allerlei kleurenvariaties werd overgenomen.

Kleuren

De Franse vlag heeft twee verschijningsvormen: een donkere en een heldere variant.
Traditioneel gezien was de donkere versie (met een diep donkerblauw en iets donkerder rood) de gebruikelijke verschijningsvorm.
De versie die tegenwoordig gebruikelijker is, werd in 1974 geïntroduceerd door president Valéry Giscard d’Estaing, met helder blauw en rood. Vanaf dat jaar waren er twee versies in gebruik, waarbij gemeentehuizen en kazernes doorgaans de donkere versie aanhielden.

De Tricolore in twee verschillende tinten

Op 13 juli 2020 introduceerde president Emmanuel Macron zonder enige vooraankondiging de donkere variant voor het presidentiële Élysée-paleis.

De Tricolore in donkere variant bij het Élysée-paleis (fotograaf onbekend)

Het leidde in de Franse pers tot een discussie van voor- en tegenstanders van de donkere versie, maar aangezien de president geen enkel ander instituut de donkere kleuren opdrong, verstomde de kritiek al snel, bovendien bestonden beide varianten al jaren naast elkaar.

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Twitter-afbeelding

Je reageert onder je Twitter account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s