Oekraïne – Три роки і сорок тижнів війни / Drie jaar en veertig weken oorlog

Vredesplan

Sinds vorige week is er weer het nodige gebeurd. Plotseling was daar een 28-puntenplan, opgesteld door Amerikaanse en Russische diplomaten om de oorlog tot een einde te brengen.

Kaart van 25 november van de frontlijn (© kaart door George Barros, Kateryna Stepanenko, Daniel Mealie, Harrison Hurwitz, Benjamin Cordola. David Schulert, Quinn Deutschendorf, Lea Corticchiato, Megan Ewert, Nathaniel Kramer, Carolyn Weinstein, Braden Barnett & Ethan Lloyd voor het Institute for the Study of War)

In het plan zou Oekraïne de hele Donbas-regio (dus inclusief de delen die Rusland nog niet in handen heeft) moeten afstaan. Daarnaast zou Oekraïne’s leger de 600.000 manschappen niet mogen overstijgen. Er zou een onmiddellijk staakt-het-vuren komen, waarbij Rusland de Oekraïense soevereiniteit erkend.
Oekraïne zou volgens het plan geen lid mogen worden van de NAVO, maar wel van de EU.
Iedereen die betrokken is of was bij de oorlog krijgt amnestie. Naast de officiële landstaal, het Oekraïens, zou ook het Russisch een officiële taal moeten worden.
De V.S. geeft aan Oekraïne veiligheidsgaranties.

EU-buitenlandchef Kaja Kallas reageerde op het plan bij een persconferentie tijdens het EU-Indo-Pacific Ministerial Forum in Brussel (screenshot)

EU-buitenlandchef Kallas liet kort na de bekendmaking van het plan weten dat elk plan alleen kans van slagen heeft, als Oekraïners en Europeanen meedoen.
Verschillende Europese leiders maken zich zorgen over het voorgestelde punt dat Oekraïne maximaal 600.000 militairen mag houden, omdat het het land kwetsbaar maakt voor toekomstige aanvallen.
Ook lieten de leiders weten dat grenzen niet met geweld mogen worden gewijzigd, daarbij doelend op het punt in het plan dat de door Rusland bezette gebieden in de Donbas Russisch grondgebied worden.

Beeld van de besprekingen in Genève (screenshot)

Om ook Oekraïne en Europa (Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland) mee te laten denken en praten over het plan werd er vanaf zondag vergaderd in Genève, Zwitserland.
Scepsis was er vooraf al over waar dit plan ineens vandaan kwam. Amerikaanse Democratische senatoren lieten eerder al weten dat minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio hen had verteld dat het plan eigenlijk van Rusland komt, wat vervolgens door een woordvoerder van de minister werd ontkend.

Bij de delegaties zaten o.a. de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Marco Rubio, aan (tweede van links), de Oekraïense Rustem Umerov, oud-minister van Defensie, derde van rechts en vice-minister van Buitenlandse Zaken van Oekraïne, Sergiy Kyslytsa, tweede van rechts (screenshot)

Dat de Europeanen en Oekraïners bij het bespreken en eventueel aanpassen van de punten in het plan op eieren moesten (en moeten) lopen, gezien het korte lontje van de Amerikaanse president Trump, is een gegeven. De grilligheid van Trump – dan weer pro-Europees, dan weer op de hand van de Russen – is een groot probleem.
In een Europees tegenvoorstel werd vervolgens het aantal toegestane militairen in Oekraïne opgetrokken van 600.000 naar 800.000.
Verder werd besproken dat Oekraïne het door Rusland bezette grondgebied niet militair zal heroveren en dat onderhandelingen over het eventueel afstaan van grondgebied plaatsvinden met de “huidige gevechtslinie als uitgangspunt”, dit dus in tegenstelling tot de “gelopen race” in het oorspronkelijke plan.

Kaart van de NAVO-landen (© Iktsokh / publiek domein)

Ook in het tegenvoorstel staat nadrukkelijk vermeld dat Oekraïne tóch lid mag worden van de NAVO – als de lidstaten het daarover eens zijn – en dat zijn ze niet.
Daarnaast werd aan de “veiligheidsgarantie” van de V.S. toegevoegd dat die in de geest van artikel 5 van het NAVO-verdrag moeten zijn: dit artikel bepaalt dat elke militaire aanval op een NAVO-lidstaat een aanval op alle lidstaten is, en dat ze elkaar te hulp komen.
Rusland, dat dus zelf niet van de partij was, noemde bij monde van Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov, de aanpassingen in het plan “totaal niet constructief” en daarom voor de Russen onwerkbaar.
Op maandag en dinsdag werd er door de V.S. en Rusland in Abu Dhabi (Verenigde Arabische Emiraten) verder gesproken.

Kaart van de NAVO-lande met Oekraïne (in oranje) erbij (© Ssolberg / publiek domein)

De Oekraïense president Zelensky liet maandagavond weten dat het herziene plan “echt de juiste aanpak” was.
“De gevoelige kwesties, de meest delicate punten, zal ik met president Trump bespreken”, voegde hij eraan toe, zonder te zeggen wanneer. Wat de president betreft, zal een eventuele ontmoeting met de Amerikaanse president samen met Europese bondgenoten zijn.

Vice-minister van Buitenlandse Zaken van Oekraïne, Sergiy Kyslytsa (© ShamrockUA / publiek domein)


Volgens een functionaris van Zelensky’s kantoor bestond het 28-puntenplan, dat vrijdag naar buiten kwam, niet meer.
In een gesprek met de Financial Times zei de Oekraïense vice-minister van Buitenlandse Zaken, Sergiy Kyslytsa, die de gesprekken in Genève dit weekend bijwoonde, dat het nieuwste plan slechts 19 punten omvat, waarbij enkele van de politiek gevoeligste elementen, waaronder territoriale concessies, nu door de leiders zelf moeten worden beslist.
Zelensky is van mening dat er nog veel werk verzet moet worden, terwijl het Witte Huis liet weten dat het om “details” gaat.

Yuri Ushakov, buitenland-adviseur van Rusland (screenshot)

Gisteren werd door Poetin’s buitenland-adviseur Yuri Ushakov bevestigd dat Trump’s buitenland-gezant Steve Witkoff volgende week gesprekken zal voeren in het Kremlin over de hoofdlijnen van een mogelijke vredesovereenkomst.

De Amerikaanse buitenland-gezant Steve Witkoff (screenshot)

In een gesprek met verslaggevers, zei Trump dat zijn schoonzoon Jared Kushner, die tijdens eerdere diplomatieke gesprekken als adviseur van het Witte Huis fungeerde, mogelijk ook de bijeenkomst in het Kremlin zal bijwonen.

Het Witte Huis, Washington, D.C., met de twee nieuwe vlaggenmasten voor en achter (screenshot)

Verder zei hij dat een overeenkomst landconcessies “in beide richtingen” zou moeten omvatten in “een poging de grens op te schonen”.
Trump, die het bereiken van een akkoord om het conflict te beëindigen tot een belangrijk buitenlands doel heeft gemaakt, zei dat hij geen van beide partijen een datum had gegeven om een ​​akkoord te bereiken. Hij zei dat “de deadline voor mij is wanneer het voorbij is”.

Het Kremlin in Moskou, gelegen aan de Moskva-rivier (screenshot)

Ondertussen meldde het Kremlin meldde dat Rusland nog niet was geraadpleegd over het nieuwe conceptakkoord en waarschuwde dat het mogelijk geen wijzigingen in het plan van vorige week zou accepteren.
De Russische minister van Buitenlandse Zaken, Sergej Lavrov, zei dat Moskou weliswaar vóór het oorspronkelijke Amerikaanse plan was geweest, maar dat de situatie “fundamenteel anders” zou zijn als er substantiële wijzigingen in zouden worden doorgevoerd.

Sergej Lavrov, de Russische minister van Buitenlandse Zaken tijdens een interview gisteren, met links in beeld de vlag van het buitenland-ministerie (screenshot)

Wordt vervolgd!

Doden en gewonden in Kiev

Ondertussen gaat de oorlog gewoon door in Oekraïne. Rusland lanceerde in de nacht v an maandag op dinsdag een enorme raket- en drone-aanval op de Oekraïense energie-infrastructuur, waarbij zeven doden en 21 gewonden vielen in Kiev.
In totaal werden 22 raketten, waaronder vier hypersonische Kinzjals en 464 drones door Rusland afgevuurd in aanvallen die voornamelijk gericht waren op Kiev en omgeving, aldus president Zelensky.
Volgens berichten zouden een aantal raketten in het luchtruim van Moldavië en Roemenië terecht zijn gekomen.

Brand brak uit nadat een flatgebouw in de wijk Dniprovskyi werd geraakt, hierbij werden twee mensen gedood en raakten er vijf gewond (screenshot)

Volgens president Zelensky mag het Kremlin niet het gevoel hebben dat het de oorlog kan winnen terwijl de gesprekken doorgaan. Hij zei: “Het belangrijkste is nu dat alle partners samen de diplomatie ingaan, door gezamenlijke inspanningen. Druk op Rusland moet resultaten opleveren.”

Pokrovsk

Voor wat betreft de Russische opmars in en nabij Pokrovsk: er zijn nog steeds Oekraïense posities aan de noordelijke rand van de stad, maar het grootste deel staat inmiddels onder Russische controle.

Op de laatst beschikbare kaart van het Institute for the Study of War is te zien dat Pokrovsk bijna geheel in handen is van de Russen, de stad Myrnohrad is compleet omsingeld (© kaart door George Barros, Kateryna Stepanenko, Daniel Mealie, Harrison Hurwitz, Benjamin Cordola. David Schulert, Quinn Deutschendorf, Lea Corticchiato, Megan Ewert, Nathaniel Kramer, Carolyn Weinstein, Braden Barnett & Ethan Lloyd voor het Institute for the Study of War)

De Oekraïense krant Ukrainska Pravda heeft informatie dat het hele stadsdeel ten zuiden van de spoorlijn, die de stad in tweeën deelt, in handen is van de Russen.
De contactlijn loopt volgens hun informatie vrijwel langs de noordelijke rand van de stad.

De vlag

Vlag van Oekraïne (1992-heden)

De vlag van Oekraïne bestaat uit twee even brede horizontale banen van blauw en geel.

Er zijn voldoende aanwijzingen dat de kleuren blauw en geel van de vlag ver terug gaan, zelfs tot de 15e eeuw. De kleuren gaan er echter pas echt toe doen wanneer de twee keizerrijken waar Oekraïne onderdeel van uitmaakte (het Russische en het Oostenrijks-Hongaarse), ophouden te bestaan.

Ook in 1918/1919 lag Oekraïne (toen de West-Oekraïense Nationale Republiek) onder vuur, zoals op deze prent wordt weergegeven: een Russische bolsjewiek in het noorden, een Rus van het Witte Leger (anti-sovjet) in het oosten met de Russische vlag met dubbelkoppige adelaar, een Poolse soldaat (liggend) naast een Hongaarse (in het rood) in het westen en twee Roemeense soldaten in het zuiden; we zien in het midden een vroege afbeelding van de Oekraïense vlag, de tekst onderin luidt “Wereldvrede in Oekraïne” (publiek domein)

De West-Oekraïense Nationale Republiek gebruikt tussen 1918 en 1919 de blauw-gele vlag. De vlag wordt gecontinueerd  bij het samengaan van de twee Oekraïnes tot de Oekraïense Staat.

Tot aan 1949 heeft Oekraïne als Russische sovjet-republiek verschillende variaties van egaal rode vlaggen met de letters YCCP (Ukrayinskaya Sotsialisticheskaya Sovetskaya Respublika – oftewel Socialistische Sovjet Republiek Oekraïne) erop.

In 1949 krijgen alle Russische republieken een vlag-‘make-over’, variaties op de vlag van de Sovjet-Unie met eigen accenten. Die van Oekraïne heeft een blauwe balk aan de onderkant.

De grootste Oekraïense vlag meet 40 x 60 meter en weegt 300 kilo, hier zijn we die vlag vóór de oorlog in Charkov (fotograaf onbekend)

Vanaf 1990, dus nog vóór de onafhankelijkheid, wordt de blauw-gele vlag her en der al aarzelend waargenomen. Met het opnieuw zelfstandig worden, wordt de vlag officieel ingevoerd. Wettelijke status krijgt de vlag op 28 januari 1992.
De eerste vlag die ooit boven het Verchovna Rada (het Oekraïnse parlement) wapperde is nu in het parlementsmuseum te zien.

Het blauw in de vlag symboliseert de hemel, het geel de uitgestrekte tarwevelden.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA
De tentoongestelde ‘eerste’ vlag in het parlementsmuseum van Oekraïne (© rada.gov.ua)
Nog een foto van de ‘eerste’ vlag in een andere vitrine, in de hal van het parlement tentoongesteld, onder het toeziend oog van de toenmalige voorzitter van de Verchovna Rada, Andriy Parubiy (2016-2019) (© rada.gov.ua)
Nóg een groot exemplaar van de nationale vlag (foto: Angelina Shostak, Facebook)

Symbool

Sinds het begin van de Oekraïense oorlog op 20 februari 2022, is de nationale vlag een symbool van hoop en verzet geworden.

Oekraïense troepen met de nationale vlag (© mil.gov.ua)