Oekraïne – Три роки і два тижні війни / Drie jaar en twee weken oorlog

Openlijke ruzie

Het bezoek dat president Zelensky afgelopen vrijdag aan zijn Amerikaanse collega Trump bracht om de veelbesproken grondstoffendeal te bezegelen, liep voor het oog van de camera’s en de massaal uitgerukte pers volledig uit de hand.

Voorzijde van het Witte Huis in Washington, D.C. (© Cezary Piwowarczyk / publiek domein)

Mede door toedoen van vice-president J.D. Vance, ontspoorde het gesprek in no-time, waarna president Trump zich niet onbetuigd liet en de snel verslechterende sfeer nog onaangenamer maakte en hij president Zelensky voorhield met vuur te spelen en een Derde Wereldoorlog te riskeren.
Tevens kreeg hij het verwijt naar zijn hoofd dat hij niet dankbaar genoeg was voor de Amerikaanse hulp van de afgelopen jaren.
Van een constructieve discussie over de grondstoffendeal, die Oekraïne bereid was met de V.S. overeen te komen, mits daar veiligheidsgaranties tegenover gesteld zouden worden, was toen geen sprake meer.

Achterzijde van het Witte Huis in Washington, D.C. (© MattWade / publiek domein)

Doorgaans wordt er na het ‘persmoment’ achter gesloten deuren verder gepraat, maar daar was nu geen sprake van.
President Zelensky werd gesommeerd te vertrekken, nadat hem verteld was dat hij niet terug hoefde te komen als hij geen vrede wilde.

President Zelensky bij het verlaten van het Witte Huis (screenshot)

Openlijke bijval

In scherpe tegenstelling tot het desastreus verlopen bezoek aan het Witte Huis, stond de ontvangst afgelopen zaterdag in Londen, waar Zelensky zijn opwachting maakte bij een inderhaast ingelaste Europese top over de verslechterde verhouding tussen Oekraïne en de Verenigde Staten.

President Zelensky bij zijn aankomst in Downing Street in Londen, waar hij werd opgewacht door de Britse premier Keir Starmer (screenshot)

In Downing Street werd hij enthousiast begroet door de Britse premier Keir Starmer.

Premier Starmer en president Zelensky lopen naar Downing Street 10 (screenshot)

De spoedbijeenkomst met de naam “Securing our future”, werd gehouden in Lancaster House en bracht een aantal Europese hoofdrolspelers bij elkaar, naast Zelensky en Starmer waren dat: president Macron (Frankrijk), bondskanselier Scholz (Duitsland), premier Meloni (Italië), premier Tusk (Polen), premier Sánchez (Spanje), premier Schoof (Nederland), premier Frederiksen (Denemarken), president Stubb (Finland), premier Støre (Noorwegen), premier Kristersson (Zweden), premier Fiala (Tsjechië), premier Ciolacu (Roemenië) alsmede de Canadese premier Trudeau en de Turkse minister van Buitenlandse Zaken, Fidan.

Lancaster House (1840) in Londen, locatie voor de Europese spoedvergadering (© David Hawgood / publiek domein)

Ook schoven aan secretaris-generaal Rutte van de NAVO, de voorzitter van de Europese Commissie, Von der Leyen en voorzitter van de Europese Raad, António Costa.

Groepsportret van de hoofdrolspelers van de ingelaste Oekraïne-top (screenshot)

Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk zouden een “coalitie van bereidwilligen” willen vormen: Europese landen die een bescheiden aantal vredestroepen naar Oekraïne sturen zodra er een staakt-het-vuren is overeengekomen, maar dit lijkt voorlopig nog toekomstmuziek. Toch is dat wat de Britse premier en Franse president graag zouden zien: het zou dan gaan om een bestand dat alleen geldt voor “de lucht, zee en voor de energie-infrastructuur”. De gevechten op land zouden niet worden gestaakt. Het voordeel van zo’n beperkte wapenstilstand is volgens president Macron dat die gemakkelijker te controleren is.
Waar iedereen overigens wel van overtuigd was, is dat er niet alleen meer geld richting Oekraïne moet, maar dat er ook flink geïnvesteerd dient te worden in de eigen defensie.

De belangrijkste Europese leiders bijeen in Londen (screenshot)

Secretaris-generaal Rutte van de NAVO (op de afbeelding hierboven geheel links) had vóór de vergadering al aan president Zelensky laten weten dat het in ieders belang zou zijn als hij de relatie met president Trump na de harde botsing in het Oval Office zou herstellen.
Volgens Rutte, die afgelopen donderdag een halfuur telefonisch met Trump sprak, is deze nog steeds toegewijd is aan het militaire bondgenootschap, ook voor wat betreft Artikel 5, dat bepaalt dat een aanval op een van de NAVO-landen wordt gezien als een aanval op alle bondgenoten.

Militaire hulp V.S. opgeschort

De ontwikkelingen volgden elkaar de afgelopen week snel op: begin deze week werd bekend dat de Amerikaanse president Trump alle militaire hulp naar Oekraïne opschortte,
Het gaat dan om materieel dat nog niet in Oekraïne is aangekomen, dus inclusief wapens en pantservoertuigen die in Polen op transport wachten.
Trump schort voorlopig ook voor honderden miljoenen dollar aan steun op, die Oekraïne kon gebruiken voor wapenaankopen bij Amerikaanse fabrikanten.
De maatregel is duidelijk een vergelding voor de onenigheid tussen Trump en Vance enerzijds en Zelensky anderzijds.

President Zelensky (screenshot)

Brief Zelensky

Opschorting van alle militaire hulp vanuit de V.S. is een bittere pil voor Oekraïne en kan Rusland alleen maar militair voordeel opleveren aan het front.
Alles bij elkaar optellend -inclusief Rutte’s pleidooi de verhouding met het Witte Huis zo snel mogelijk te herstellen- zorgde wellicht voor een brief die president Zelensky aan zijn Amerikaanse collega stuurde.
Wat er precies in de brief staat is niet bekend, maar dat die verzoenend van toon moet zijn geweest kan niet anders, want president Trump repte van “een belangrijke brief” in zijn toespraak tot het Amerikaanse Congres eergisteravond, waaruit in ieder geval opgemaakt kon worden dat Oekraïne nog steeds bereid is tot het tekenen van de grondstoffendeal en dat het land bereid is om over vrede te onderhandelen.
Wordt vervolgd dus.

Brussel

Sowieso is dat het geval met wéér een spoedbijeenkomst vandaag in Brussel, ditmaal van de EU-leiders, waar ook president Zelensky bij zal aanschuiven.
De Europese Commissie schat dat de EU de komende 10 jaar 500 miljard euro aan defensie-investeringen nodig heeft en EU-leiders zullen bespreken hoe ze dat geld hopen te vinden, hoewel gezamenlijke leningen waarschijnlijk niet aan de orde zijn.
Daarnaast zal ook besproken worden op welke wijze de EU meer kan betekenen voor Oekraïne. Het enige EU-land dat hier zonder meer negatief in staat is (zoals gebruikelijk) Hongarije.

De vlag

Vlag van Oekraïne (1992-heden)

De vlag van Oekraïne bestaat uit twee even brede horizontale banen van blauw en geel.

Er zijn voldoende aanwijzingen dat de kleuren blauw en geel van de vlag ver terug gaan, zelfs tot de 15e eeuw. De kleuren gaan er echter pas echt toe doen wanneer de twee keizerrijken waar Oekraïne onderdeel van uitmaakte (het Russische en het Oostenrijks-Hongaarse), ophouden te bestaan.

Ook in 1918/1919 lag Oekraïne (toen de West-Oekraïense Nationale Republiek) onder vuur, zoals op deze prent wordt weergegeven: een Russische bolsjewiek in het noorden, een Rus van het Witte Leger (anti-sovjet) in het oosten met de Russische vlag met dubbelkoppige adelaar, een Poolse soldaat (liggend) naast een Hongaarse (in het rood) in het westen en twee Roemeense soldaten in het zuiden; we zien in het midden een vroege afbeelding van de Oekraïense vlag, de tekst onderin luidt “Wereldvrede in Oekraïne” (publiek domein)

De West-Oekraïense Nationale Republiek gebruikt tussen 1918 en 1919 de blauw-gele vlag. De vlag wordt gecontinueerd  bij het samengaan van de twee Oekraïnes tot de Oekraïense Staat.

Tot aan 1949 heeft Oekraïne als Russische sovjet-republiek verschillende variaties van egaal rode vlaggen met de letters YCCP (Ukrayinskaya Sotsialisticheskaya Sovetskaya Respublika – oftewel Socialistische Sovjet Republiek Oekraïne) erop.

In 1949 krijgen alle Russische republieken een vlag-‘make-over’, variaties op de vlag van de Sovjet-Unie met eigen accenten. Die van Oekraïne heeft een blauwe balk aan de onderkant.

De grootste Oekraïense vlag meet 40 x 60 meter en weegt 300 kilo, hier zijn we die vlag vóór de oorlog in Charkov (fotograaf onbekend)

Vanaf 1990, dus nog vóór de onafhankelijkheid, wordt de blauw-gele vlag her en der al aarzelend waargenomen. Met het opnieuw zelfstandig worden, wordt de vlag officieel ingevoerd. Wettelijke status krijgt de vlag op 28 januari 1992.
De eerste vlag die ooit boven het Verchovna Rada (het Oekraïnse parlement) wapperde is nu in het parlementsmuseum te zien.

Het blauw in de vlag symboliseert de hemel, het geel de uitgestrekte tarwevelden.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA
De tentoongestelde ‘eerste’ vlag in het parlementsmuseum van Oekraïne (© rada.gov.ua)
Nog een foto van de ‘eerste’ vlag in een andere vitrine, in de hal van het parlement tentoongesteld, onder het toeziend oog van de toenmalige voorzitter van de Verchovna Rada, Andriy Parubiy (2016-2019) (© rada.gov.ua)
Nóg een groot exemplaar van de nationale vlag (foto: Angelina Shostak, Facebook)

Symbool

Sinds het begin van de Oekraïense oorlog op 20 februari 2022, is de nationale vlag een symbool van hoop en verzet geworden.

Oekraïense troepen met de nationale vlag (© mil.gov.ua)