Oekraïne – Один рік і двадцять два тиждень війни / Een jaar en tweeëntwintig weken oorlog

Odessa en omgeving

Door het Russische ‘nee’ tegen het niet verlengen van het graanakkoord met Oekraïne, heeft het Kremlin alle reserves laten varen om havenstad Odessa te ontzien en sinds vorige week wordt de stad constant bestookt met zeker vijf types aanvalsdrones.

De graandealroute op een satellietfoto ingetekend, op de inzet zien we de drie havens van waaruit graan werd geëxporteerd via een veilige corridor
Brandende graandepots in de haven van Odessa (screenshot)

Vooral de graandepots en infrastructuur in het havengebied moeten het ontgelden. Inmiddels is er zo’n 60.000 ton aan graan verloren gegaan.

Beeld van een verwoeste graansilo in Odessa (Operationeel Commando Zuid, Oekraïne)

Maar ook de stad zelf werd niet gespaard. Zo raakte de Transfiguratie-kathedraal zwaar beschadigd door een raket, waarna er brand uitbrak.

Screenshots van de zwaar beschadigde Transfiguatie-kathedraal in Odessa

Het gebouw dat Unesco-erfgoed is, was tussen 1999 en 2010 herbouwd, nadat het in 1936 door het sovjet-regime was opgeblazen.

Screenshots van de zwaar beschadigde Transfiguatie-kathedraal in Odessa

Burgemeester Gennadi Troechanov van Odessa, die voor de oorlog nog pro-Russisch was, sprak duidelijke taal: “Jullie zouden moeten weten hoe erg Odessa jullie haat en minacht”, zei hij in een toespraak gericht aan de Russische bevolking, kort na de aanvallen op het Unesco-werelderfgoed. “Jullie zijn wezens zonder normen en waarden. Jullie zullen ons niet breken, maar juist sterker maken. Dit zal jullie doodsvonnis zijn.”

De burgemeester van Odessa, Gennadi Troechanov (1965), achter hem de vlag van Odessa naast die van Oekraïne (screenshot)

Naast de kathedraal werden talloze gebouwen in de stad geraakt en er vielen doden en tientallen gewonden.
Het bleef niet bij Odessa: de havens van Reni en Izmail, aan de rivier de Donau, werden ook belaagd, hier vielen vier gewonden.

Puin in de oude stad na een raketinslag (screenshot)

Rusland speelde hier hoog spel, want de Donau vormt de grens tussen Oekraïne en Roemenië en dat land is een NAVO-lid.
Reni ligt op slechts 200 m afstand van de Roemeense grens.

Kaart van het grensgebied van Oekraïne en Roemenië en de locatie van Reni en Izmail

De Russische president Poetin stelde verschillende Afrikaanse landen gerust: het graan dat Oekraïne nu niet kan leveren, kan Rusland nu leveren, zowel tegen betaling, maar in sommige gevallen ook gratis.
Later deze week organiseert Moskou een Rusland-Afrika top, waar dit soort zaken ongetwijfeld aan de orde zullen komen.

Krimbrug weer gesloten

Afgelopen weekend werd een ammunitie-depot op het door de Russen bezette Krim-schiereiland door een aanvalsdrone geraakt en vloog daarna in brand. Ook andere installaties en infrastructuur in de regio  Dzhankoi (in het noorden van het schiereiland) behoorden tot de doelwitten, volgens de door Rusland geïnstalleerde gouverneur Sergei Aksyonov.
Mensen die in een omtrek van 5 km rond de rampplek woonden, werden geëvacueerd.
De gouverneur beschuldigde Oekraïne de aanslag te hebben beraamd, zonder enig bewijs ervoor te leveren, maar enigszins voor de hand ligt het natuurlijk wel.

Een grote rookwolk tekende zich tegen de lucht af na de aanval op een munitiedepot in de regio Krasnogvardeysky op de Krim, hier gezien vanaf een treinstation in de buurt (screenshot)

De vorige week beschadigde Krimbrug, die kort na de aanslag weer werd vrijgegeven (zij het alleen voor verkeer vanaf het Russische vasteland naar de Krim), werd na deze nieuwe aanslag in eerste instantie voor autoverkeer gesloten, daarna weer geopend en later die dag “tot nader order” opnieuw gesloten.
Ook de spoorwegverbinding naast de autoweg zou momenteel inoperatief zijn.

Moskou

Ook Moskou werd opnieuw opgeschrikt door aanvalsdrones. Op maandagochtend vroeg werden volgens het Russische ministerie van Defensie twee drones “onderschept en neergehaald”.

Het gebouw rechts werd geraakt door neervallend puin (screenshot)

Twee kantoorgebouwen raakten beschadigd door het neerhalen van de drones. Eén drone kwam vlakbij het ministerie van Defensie neer.
Ook hier werd Oekraïne beschuldigd van de aanval, Kiev gaf geen commentaar.

Close-up van de schade aan het kantoorgebouw in Moskou (screenshot)

Bachmoet

Door alle drone-aanvallen over en weer zou je bijna vergeten dat er ook nog een oorlogsfront is. Oekraïne heeft al toegegeven dat het zeven weken geleden ingezette tegenoffensief veel moeizamer verloopt dan men gehoopt had. De Russen hebben de laatste maanden brede verdedigingslinies aangelegd, met o.a. ontelbare stroken met mijnen in alle soorten en maten.

Kaart van het front bij Bachmoet (© Institute for the Study of War)

Desalniettemin worden er mondjesmaat hier en daar stukken land terugveroverd, waaronder rond de vrijwel geheel verwoeste stad Bachmoet. Die gebieden zien we in paars op de kaart hierboven.
Volgens Oekraïne zou het leger inmiddels 227 km² land heroverd hebben op Rusland, waarbij de grootste terreinwinst aan het zuidelijk front zou zijn geboekt: in totaal 192 km².
Inclusief het sinds 2014 bezette schiereiland de Krim, heeft Rusland nu nog ruim 100.000 km² onder zijn controle.

Gisteravond werd bekend dat Oekraïne in het zuidoosten begonnen is aan een grootscheepse aanval. Dit werd bevestigd door twee Pentagon medewerkers alsook door denktank Institute for the Study of War.
In zijn dagelijkse videoboodschap zei president Zelensky ietwat verholen: “Onze jongens aan het front hebben goede resultaten geboekt. Mooi gedaan. Details volgen.”
De ingezette militairen zouden zijn opgeleid door het Westen en zouden niet eerder zijn ingezet, tevens zouden ze de beschikking hebben over westers materieel.

De vlag

Vlag van Oekraïne (1992-heden)

De vlag van Oekraïne bestaat uit twee even brede horizontale banen van blauw en geel.

Er zijn voldoende aanwijzingen dat de kleuren blauw en geel van de vlag ver terug gaan, zelfs tot de 15e eeuw. De kleuren gaan er echter pas echt toe doen wanneer de twee keizerrijken waar Oekraïne onderdeel van uitmaakte (het Russische en het Oostenrijks-Hongaarse), ophouden te bestaan.

Ook in 1918/1919 lag Oekraïne (toen de West-Oekraïense Nationale Republiek) onder vuur, zoals op deze prent wordt weergegeven: een Russische bolsjewiek in het noorden, een Rus van het Witte Leger (anti-sovjet) in het oosten met de Russische vlag met dubbelkoppige adelaar, een Poolse soldaat (liggend) naast een Hongaarse (in het rood) in het westen en twee Roemeense soldaten in het zuiden; we zien in het midden een vroege afbeelding van de Oekraïense vlag, de tekst onderin luidt “Wereldvrede in Oekraïne” (publiek domein)

De West-Oekraïense Nationale Republiek gebruikt tussen 1918 en 1919 de blauw-gele vlag. De vlag wordt gecontinueerd  bij het samengaan van de twee Oekraïnes tot de Oekraïense Staat.

Tot aan 1949 heeft Oekraïne als Russische sovjet-republiek verschillende variaties van egaal rode vlaggen met de letters YCCP (Ukrayinskaya Sotsialisticheskaya Sovetskaya Respublika – oftewel Socialistische Sovjet Republiek Oekraïne) erop.

In 1949 krijgen alle Russische republieken een vlag-‘make-over’, variaties op de vlag van de Sovjet-Unie met eigen accenten. Die van Oekraïne heeft een blauwe balk aan de onderkant.

Vanaf 1990, dus nog vóór de onafhankelijkheid, wordt de blauw-gele vlag her en der al aarzelend waargenomen. Met het opnieuw zelfstandig worden, wordt de vlag officieel ingevoerd. Wettelijke status krijgt de vlag op 28 januari 1992.
De eerste vlag die ooit boven het Verchovna Rada (het Oekraïnse parlement) wapperde is nu in het parlementsmuseum te zien.

Het blauw in de vlag symboliseert de hemel, het geel de uitgestrekte tarwevelden.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA
De tentoongestelde ‘eerste’ vlag in het parlementsmuseum van Oekraïne (© rada.gov.ua)

Symbool

Sinds het begin van de Oekraïense oorlog op 20 februari 2022, is de nationale vlag een symbool van hoop en verzet geworden.

Oekraïense troepen met de nationale vlag (© mil.gov.ua)