Noord-Macedonië – Ден на Hезависноста / Den na Nezavisnosta / Onafhankelijkheidsdag (1991)

Twee vlaggen vandaag. Vlag 2:

Deze dag herdenkt het verkrijgen van de onafhankelijkheid in 1991 van Macedonië (tegenwoordig Noord-Macedonië) van Joegoslavië, waar het tot die tijd als deelrepubliek een onderdeel van uitmaakte. In aanloop naar het grote Balkan-conflict viel Joegoslavië steeds verder uiteen. In het geval van Macedonië werd er in 1991 een volksraadpleging gehouden. Ruim 95% van de bevolking koos voor onafhankelijkheid op 8 september 1991. Op 25 september werd de uitslag geformaliseerd in het nieuwe parlement van Macedonië en één maand later, op 17 november werd de nieuwe grondwet aangenomen.

De historische regio Macedonië is hier in blauw aangegeven, waarbij we kunnen zien dat het Noord-Macedonië daar binnen valt, maar ook het noorden van Griekenland en het zuidwesten van Bulgarije

Op 8 april 1993 werd het land lid van de Verenigde Naties na een hoop geharrewar met zuiderbuur Griekenland over de naam Republiek Macedonië. Griekenland maakte hier bezwaar tegen omdat men vindt dat Macedonië hiermee aan de haal ging met de naam van de gehele regio, die zich ook over een flink deel van het Griekse noorden uitstrekt. En niet alleen de naam, ook de culturele identiteit met zijn symbolen zouden door de nieuwbakken republiek worden gegijzeld. De VN liet het land dan ook toe onder de voorlopige naam Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië, totdat er een oplossing tussen de twee landen zou worden gevonden waar beide partijen zich in zouden kunnen vinden. En na jaren steggelen lukte dat.

Kaart van Noord-Macedonië (© freewordmaps.net)

Sinds 12 februari 2019 heet het land officieel Noord-Macedonië, hoewel het in het Griekse parlement maar kantje boord was. met 153 stemmen voor en 146 tegen.

De vlag

Vlag Noord-Macedonië
Vlag Noord-Macedonië (1995-heden)

Net als bij de naam Macedonië ontstond er gedoe rond de vlag van de nieuwe republiek. Op 15 juli 1992 werd hij ingevoerd: een rood veld met een gestileerde gouden zon met acht lange en acht korte stralen, de zogenaamde Zon van Vergina. Dit symbool komt voor op een in 1977 gevonden gouden kistje met het gebeente van Phillipus II van Macedonië (382 v. Chr.-336 v. Chr.), de vader van Alexander de Grote. Aangezien de Zon van Vergina als symbool gezien kan worden voor de hele regio Macedonië, maakte Griekenland hier bezwaar tegen.

oude-vlag-macedonie
Eerste vlag van Macedonië (1992-1995)

De gemoederen liepen zó hoog op, dat Griekenland in april 1994 een economische boycot tegen Macedonië instelde en kreeg de Verenigde Naties zover dat de vlag niet in de vlaggenparade mocht wapperen. De blokkade werd opgeheven in oktober 1995 toen Macedonië beloofde de vlag te zullen aanpassen.

De nieuwe vlag werd een variatie op het thema en werd nog verder gestileerd. De kleuren bleven rood en goud , de zon in het midden heeft echter nu nog maar 8 stralen die nu niet langer in punten uitlopen, maar zich vanuit de zon verwijden naar de randen van de vlag. Het ontwerp was van Miroslav Grčev en werd op 5 oktober 1995 in het parlement aangenomen met 110 stemmen voor en 5 tegen.

Miroslav Grcev
Miroslav Grčev (1955), ontwerper van de Noord-Macedonische vlag (© history-of-macedonia.com)

In de praktijk ging de overgang niet zo makkelijk. Conservatieven en nationalisten bleven de oude vlag gebruiken, soms naast de nieuwe vlag, soms dat niet eens. De verdeeldheid bleek ook uit een volkspeiling: slechts 56,33% bleek voorstander van de nieuwe vlag. Sinds 1998 lijken de gemoederen wat bedaard te zijn en de vlag een breder draagvlak te hebben gekregen.

Andorra – Festa Nacional / Nationale Feestdag

Twee vlaggen vandaag. Vlag 1:

Andorra is gelegen in de Pyreneeën en heeft een oppervlakte van 468 vierkante km en ruim 76.000 inwoners.

Pyreneeën map
De Pyreneeeën, met net rechts van het midden Andorra

De hoofdstad Andorra la Vella is de hoogstgelegen hoofdstad van Europa op 1.023 meter. Het land is het enige op de wereld waar Catalaans de voertaal is, hoewel er ook Spaans en Frans wordt gesproken.

Andorra map
Kaart van Andorra (© infoplease.com)

Op 8 september 1275 werd het Verdrag van de co-vorsten gesloten, waarbij de soevereiniteit van Andorra in handen kwam van twee co-prinsen, de koning van Frankrijk en de bisschop van La Seu d’Urgell (een Spaans plaatsje net ten zuiden van Andorra).

andorra 01 portretten
De co-prinsen van Andorra: Emmanuel Macron (1977), president van Frankrijk en Joan Enric Vives i Sicília (1949), bisschop van La Jeu d’Urgell)

Die situatie bestaat heden ten dage nog, Andorra is in naam nog steeds een co-vorstendom, met als staatshoofden president Macron van Frankrijk (bij gebrek aan Franse koningen; president sinds 2017) en de huidige bisschop van La Seu d’Urgell (sinds 2003), Joan Enric Vives i Sicília.

andorra 01 parlement
Links: Minister-president Xavier Espot Zamora (© Govern d’Andorra) / Rechts: De huidige regering van Andorra met op de voorste rij in het midden, minister-president Xavier Espot Zamora en co-prins Joan Encric Vives i Sicília, bisschop van Seu d’Urgell. (© Govern d’Andorra)

Als staatshoofden is hun macht in Andorra grotendeels symbolisch. De dagelijkse leiding van het land is in handen van de minister-president, sinds 16 mei 2019 is dat Xavier Espot Zamora van de Demòcrates per Andorra.

andorra 02 centrum
Links: Riu Valira, de grootste rivier van Andorra in hoofdstad Andorra la Vella (© vlagboog.nl) / Rechts: Het regeringsgebouw in de hoofdstad, de Govern d’Andorra (© vlagboog.nl)

De vlag

Andorra vlag
Vlag van Andorra (1866/67-heden)

De vlag bestaat uit 3 verticale banen: blauw, geel en rood, met het staatswapen in het midden van de gele baan. Het blauw werd er in 1866/67 aan toegevoegd en toont de verbintenis met Frankrijk wat duidelijker dan vóór die tijd.

Vlag Andorra 1806
Vlag van Andorra van 1806

Vanaf 1806 had de Andorrese vlag twee banen in geel en rood, afkomstig van de graven van Foix (Frankrijk) én van de bisschop van La Seu d’Urgell (Catalonië/Spanje).

Het wapen is in vieren gedeeld: 1e kwartier: mijter en staf van de bisschop van La Seu d’Urgell, 2e kwartier: drie rode balken op een gouden achtergrond staan voor de graven van Foix, 3e kwartier: vier rode balken op een gouden achtergrond, afkomstig uit het wapen van Catalonië, 4e kwartier: twee koeien, uit het wapen van de graven van Béarn.

Andorra wapen
Wapen van Andorra

De wapenspreuk op de barokke sierrand van het schild luidt: Virtus unit fortior en beduidt zoveel als ‘Eendracht maakt macht’.