Vandaag 76 jaar geleden, op 5 mei 1945 werd de Duitse capitulatie getekend in Hotel De Wereld in Wageningen. Daarmee kwam er een einde aan de Tweede Wereldoorlog in Nederland. De bevrijding verliep in fases: op 12 september 1944 werden de eerste (Zuid-Limburgse) dorpen door Amerikaanse troepen bevrijd. Maastricht volgde twee dagen later. Diezelfde herfst volgde de bevrijding van Zuid-Nederland, met een hevige strijd in Zeeland, de Slag om de Schelde.

Noord- en Midden-Nederland gingen een hongerwinter tegemoet, de bevrijding daar kwam in de lente van 1945. En dan komen we weer op de 5e mei uit. Overigens was toen nog niet heel Nederland bevrijd: op de eilanden Texel en Schiermonnikoog kon de bevrijding pas op respectievelijk 20 mei en 11 juni worden gevierd.

Voor het tweede jaar op rij zal er vanwege de pandemie opnieuw een aangepast programma zijn. De 14 Bevrijdingsfestivals zijn via een livestream te zien: een afwisseling van zang, dans, muziek, theater en gesprekken over vrijheid.
De Ambassadeurs van de Vrijheid zijn dit jaar Davina Michelle, Tino Martin en Jonna Fraser. Ze treden zelf ook op, net als Typhoon, Suzan & Freek en Milow.

De 5 mei-lezing wordt dit jaar uitgesproken door de Duitse bondskanselier Angela Merkel. Vanwege de corona-maatregelen zal ze niet zelf aanwezig zijn, maar via een video-verbinding vanuit Berlijn.
De lezing staat gepland om 12.00 uur, vanuit het Kunstmuseum in Den Haag.
Lijfelijk wél aanwezig is demissionair premier Mark Rutte, die na Merkel’s rede samen met haar en een aantal studenten in discussie gaat over het begrip ‘vrijheid’.

De jaarlijkse H.M. van Randwijklezing in de Sint Jacobskerk in Vlissingen vindt dit jaar in een aangepaste versie plaats. In plaats van een lezing zal Clairy Polak drie eerdere sprekers interviewen: advocaat Inez Weski, cultuurhistoricus en auteur David van Reybrouck en journalist Peter Vandermeersch.

Wat de vlag betreft: die gaat vandaag in top (zonder oranje wimpel).

De vlag

De Nederlandse vlag is een horizontale driekleur in rood-wit-blauw en stamt in oorsprong uit de 16e eeuwse vrijheidsstrijd onder Willem van Oranje tegen de Spaanse overheersers. De eerste versie is de Prinsenvlag, die verschillende verschijningsvormen kende, maar in het begin bijna altijd met oranje in plaats van het nu gebruikte rood.

De kleuren oranje, wit en blauw zelf zouden van de livreikleuren van Willem van Oranje kunnen komen, maar ook zijn er theorieën dat  de kleuren ontleend zijn aan het wapen van Zeeland.

Zeker is in ieder geval dat geleidelijk aan, tussen 1597 en 1630 het oranje steeds meer werd vervangen door het rood. De reden daarvoor is waarschijnlijk dat de oranje baan in de vlag de neiging had te snel te verkleuren en daarmee bijna onzichtbaar werd. Ook op zee was de oranje baan in de vlag vaak moeilijk te onderscheiden. Rood had dat probleem als ‘sprekender’ kleur niet.

Pas op 19 februari 1937 werden de kleuren van de Nederlandse vlag bij Koninklijk Besluit vastgelegd: De kleuren van de vlag van het Koninkrijk der Nederlanden zijn rood, wit en blauw. Op 16 augustus 1948 werden de kleuren ten behoeve van de marine iets exacter vastgesteld: helder vermiljoen, wit en kobaltblauw.