Vandaag komt er een einde aan de vier tumultueuze jaren van Donald Trump’s presidentschap met de inauguratie van Joe Biden als zijn opvolger, in een zwaar gefortificeerd Washington.

De verkiezingen van 2020

Sinds de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 3 november vorig jaar kunnen we zonder overdrijving stellen dat er heel wat gebeurd is. Daar de afzonderlijke staten elk op hun eigen wijze de verkiezingen kunnen organiseren en er eveneens verschillen zijn hoe en wanneer de staten bepaalde stemmen mogen tellen, was de uitslag niet snel duidelijk.

Vanwege de corona-pandemie werd er opgeroepen vooral per post te stemmen, wat Democratische kiezers massaal deden en Republikeinse kiezers veel minder. In een aantal staten mochten de poststemmen niet vóór de 3e november worden geteld, waardoor veel Democratische poststemmen later werden geteld dan stemmen van de meeste Republikeinse stemmers, die veelal zelf in persoon in het stembureau hadden gestemd.

Het was dan ook niet verwonderlijk dat zittend president Trump in eerste instantie een voorsprong nam. Op de avond van de 3e november eiste hij de overwinning al op. Te voorbarig.

Uitslag

Vanaf de 4e november keerde het tij en begon de Democratische kandidaat en ex-vice-president Joe Biden, in te lopen. Het was vooral spannend in de ‘swingstates’ Georgia, Pennsylvania, Michigan, Arizona en Nevada.
Nadat Biden op 7 november een niet meer in te halen voorsprong had in Pennsylvania, waardoor hij het minimaal benodigde aantal van 270 kiesmannen op zijn naam kon schrijven, werd hij door de meeste nieuwsmedia tot winnaar uitgeroepen.

306 kiesmannen veroverde Biden uiteindelijk, tegen 232 voor Trump. 81 miljoen Amerikanen stemden op Biden, 74 miljoen op Trump. Zoals we allemaal nu weten begon toen de ellende: Trump weigerde zich bij de verkiezingsuitslag neer te leggen, terwijl de verkiezingen juist ordelijk en eerlijk waren verlopen.

Leugens

Maanden vol nutteloze verdachtmakingen en ruim 60 zinloze rechtszaken volgden. De president twitterde de ene leugen na de andere over de zogenaamd frauduleuze verkiezingsuitslag, waardoor een deel van zijn trouwe aanhangers steeds verder radicaliseerde.
Dat de Republikeinse Partij als één man achter Trump bleef staan en Joe Biden (nog) niet als president-elect wilde erkennen zolang er rechtszaken liepen, hielp uiteraard ook niet.

Certificatie van het Electoral College en bestorming Capitool

Dat leidde er toe dat we vandaag de 3e historische woensdag op een rij kunnen bijschrijven in het nog jonge jaar 2021.
Nadat op 14 december de kiesmannen de uitslag officieel goedkeurden, moest er nog één formele certificatie plaatsvinden: het voorlezen van het aantal kiesmannen per staat in een gezamenlijke zitting van het Huis van Afgevaardigden en de Senaat, op woensdag 6 januari, voorgezeten door vice-president Mike Pence.

Tegelijkertijd zweepte president Trump zijn sinds wekenlang opgefokte ultrarechtse aanhang op het recht in eigen hand te nemen en te vechten voor hun land na het ‘stelen’ van de verkiezing, tijdens een Save America rally op The Ellipse, de grasvlakte tegenover het Witte Huis.

Het resultaat moge bekend zijn: de bestorming van het Capitool door een woedende menigte Trump-aanhangers, waarbij de Capitol Police grotendeels onder de voet werd gelopen en de parlementsleden de wettelijke procedure moesten onderbreken en in veiligheid moesten worden gebracht. Naast de massale vernielingen en diefstal van privé- en staats-eigendommen, vielen er in totaal vijf doden: één politie-agent en vier relschoppers.
Toen de rust na uren wachten op versterkingen eindelijk was hersteld, keerden de parlementsleden terug om de certificatie van Joe Biden alsnog af te maken.

De algemene consensus over de oorzaak was dat president Trump dit alles had veroorzaakt door maandenlang zijn aanhang met leugens te vergiftigen en ze tijdens zijn Save America rally op te roepen om voor ‘hun’ Amerika te vechten.
Dit leidde tot een supersnel ingediend voorstel voor een tweede impeachment.

Tweede impeachment

Op de 2e historische woensdag, de 13e januari, kwam het Huis van Afgevaardigden bijeen voor een tweede impeachment van president Trump. Alle 222 Democraten in het Huis steunden dit voorstel, net als 10 Republikeinen, waardoor het eindtotaal op 232 afgevaardigden vóór kwam, tegen 197 tegen (en 4 onthoudingen).

Om het proces af te ronden moet het voorstel nu door naar de Senaat, waar ten minste 2/3 van de senatoren steun zal moeten uitspreken om de zogenaamde removal een feit te laten worden.
Omdat Trump sinds vandaag sowieso geen president meer is, is van een daadwerkelijke removal overigens geen sprake. Maar mocht de Senaat hier uiteindelijk ‘ja’ tegen zeggen, dan kan Trump uitgesloten worden ooit nog een openbaar ambt te vervullen.

Inauguratie

De 3e historische woensdag is natuurlijk vandaag: de inauguraties van Joseph R. Biden als 46e president en Kamala Harris als 49e vice-president van de Verenigde Staten van Amerika in de hoofdstad Washington, D.C., na één van de onwerkelijkste periodes in de Amerikaanse geschiedenis.

De veiligheidsmaatregelen zijn vandaag ongekend, met de bestorming van het Capitool nog vers in het geheugen. Ook al vanwege de pandemie is de ceremonie vandaag anders dan anders: er kunnen veel minder mensen bij aanwezig zijn.

Programma

Het officiële programma begint om 8.30 u plaatselijke tijd, de eedaflegging van president Biden is om 12.00 u precies (18.00 u Nederlandse tijd).
Tussen de officiële genodigden bij het Capitool zullen drie voormalige presidenten zijn: Bill Clinton met zijn vrouw Hillary Rodham Clinton, George W. Bush met zijn vrouw Laura en Barack Obama met zijn vrouw Michelle.
Aftredend vice-president Mike Pence en aftredend Second Lady Karen Pence geven ook acte de présence.
Grote afwezige is aftredend president Donald Trump, maar gezien de gebeurtenissen van de afgelopen weken hoeft dat niet te verbazen. Hij is de eerste aftredend president sinds 1869 die niet bij de inauguratie van zijn opvolger zal zijn.

Het programma wordt gepresenteerd door acteur Tom Hanks en zal in de V.S. op alle grote netwerken live te zien zijn: ABC, CBS, NBC, CNN en MSNBC. Fox News kondigde aan om het alleen bij de toespraken van president Biden en vice-president Harris te laten, maar zendt de inauguratie alsnog live uit.

Wat optredens betreft: Lady Gaga zal het volkslied zingen. Jennifer Lopez treedt op aan de westzijde van het Capitool. Verder aanwezig: Justin Timberlake, Jon Bon Jovi, Demi Lovato en Ant Clemons. Dit alles onder de noemer Celebrating America.

Na de eedafleggingen voor het Capitool verplaatst een deel van de genodigden zich naar Arlington National Cemetery, aan de overkant van de rivier de Potomac.
President Biden en vice-president Kamala Harris zullen daar een krans leggen bij het Graf van de Onbekende Soldaat, in aanwezigheid van de voormalige presidenten en hun eega’s.

De vlag

De vlag van de Verenigde Staten is ongetwijfeld één van de bekendste in de wereld. Hij begon z’n leven als Britse vlag, de 13 rood-witte strepen waren in die vlag al aanwezig, maar het blauwe vlak aan de broekingszijde, waar nu de 50 sterren te zien zijn, bevatte toen de Engelse vlag.

Op 14 juni 1777 werd de vlag officieel veranderd, de Engelse vlag werd uit het kanton verwijderd. Ervoor in de plaats kwamen 13 sterren, die net als de strepen voor de 13 koloniën stonden.
In de Flag Resolution werd echter niet gespecificeerd hoe de vlag er precies uit diende te zien. In plaats van 7 rode en 6 witte strepen, konden het ook 6 rode en 7 witte strepen zijn.
Ook de rangschikking van de sterren stond niet vast, waardoor er verschillende versies ontstonden, zoals de voorbeelden hieronder: de Francis Hopkinson-variant en de Betsy Ross-versie.
Francis Hopkinson was vlaggenontwerper (maar ook auteur en componist) bij de Marine, Betsy Ross uit Philadelphia was een stoffeerder voor het Continentale leger en produceerde uniformen, tenten en vlaggen.

Toen in 1795 twee nieuwe staten zich bij de Unie voegden werd de vlag opnieuw veranderd: nu met 15 rood-witte strepen en 15 sterren.

Het volgende ontwerp dateert van 1817: inmiddels waren nog eens vijf nieuwe staten toegetreden, maar men leek het wat te gortig te vinden nog meer strepen toe te voegen. Er werd besloten terug te keren naar de oorspronkelijke 13 strepen en alleen het aantal sterren uit te breiden naar 20. Deze vlag werd officieel ingevoerd op 4 juli 1818.

Sinds die tijd zijn met het toetreden van steeds meer staten dus alleen sterren toegevoegd in het kanton.
Hawaii was de laatste staat tot nu toe in 1959. Het huidige model met 50 sterren werd ingevoerd op 4 juli 1960.

Vlag van de president

Zoals vrijwel ieder staatshoofd heeft de president van de Verenigde Staten zijn eigen vlag. Deze vlag is aan het ambt verbonden en is dus gelijk voor iedere president.

De presidentiële vlag heeft een donkerblauw veld met in het midden het wapen van de Amerikaanse president. Dit wapen is gebaseerd op dat van het Grootzegel (Great Seal) van de Verenigde Staten.

E pluribus unum

Het wapen toont een Amerikaanse adelaar met gespreide vleugels in natuurlijke kleuren (bruin, wit en geel), met zijn kop naar links gewend (puur heraldisch is dit eigenlijk rechts, vanuit de adelaar zelf gezien).
Van achter de adelaar waaieren in goud ‘gloriestralen’ uit. Bovenop de gloriestralen 13 witte wolken met daaronder 9 witte sterren, beide symbolen in een boog.
Tussen de sterren en de kop van de adelaar een witte banderol met de tekst E pluribus unum (Uit velen één) in zwarte kapitalen. Een sliert van de banderol eindigt in de snavel van de adelaar. Tussen de banderol en de rechtervleugel nog eens 4 witte sterren.

Adelaar

De adelaar heeft in de linkerklauw (heraldisch rechterklauw) een groene olijftak en in de rechterklauw (heraldisch linkerklauw) 13 grijze pijlen.
Bovenop de adelaar is een schild geplaatst. Het schild heeft drie punten aan de bovenkant. Het bovenste kwart van het schild is lichtblauw, de overige driekwart van het schild toont 6 verticale rode balken op een wit veld, waardoor er in feite 13 balken in totaal zijn.
Het wapen wordt omcirkeld door 50 witte sterren.Het getal 13 wat telkens terug komt staat voor de eerste 13 staten die samen de Verenigde Staten vormden in 1776. De 50 sterren symboliseren de huidige 50 staten.
De olijftak en de pijlen staan voor vrede en oorlog.
Het motto E pluribus unum bestaat al sinds 1776 en werd officieel in 1782 aan het wapen toegevoegd.
Het Grootzegel heeft in de loop deer eeuwen verschillende versies gekend. Het huidige wapen dateert van 1960.

Versies

Ook de vlag kent een voorgeschiedenis, waarbij de basis grotendeels hetzelfde bleef.
Hoewel er in 1818 al een voorstel voor een presidentiële vlag bestond, kwam dat niet van de grond.
In 1848 duikt er in een Brits vlaggenboek van John William Norie een afbeelding op van een Amerikaanse presidentiële vlag, hoewel de vlag nooit daadwerkelijk bestaan lijkt te hebben.

In 1882 werd er onder president Chester Arthur daadwerkelijk een vlag ingevoerd, waarbij hij zelf voor het uiteindelijke ontwerp koos. De donkerblauwe kleur van de vlag vindt zijn oorsprong in dat het vooral van belang werd geacht dat de vlag op marineschepen gevoerd moest kunnen worden bij een presidentieel bezoek. Dus de kleur van de vlag werd marineblauw en is dat daarna altijd gebleven (op een korte periode tussen 1898 en 1901 na, toen er twee versies waren; zie verderop).
De vlag werd voor het eerst daadwerkelijk gebruikt bij een bezoek van president Arthur aan Florida.
Het duurde echter niet lang voor de vlag de wal op ging, zoals bij de 100-jarige herdenking in 1889 van de inauguratie van George Washington in New York als eerste president van de Verenigde Staten.

In 1897 werd de vlag opnieuw aan land gebruikt door een hoteleigenaar in New York, bij een bezoek van president William McKinley. Rond deze tijd werd ook een nieuwe versie van de vlag ontworpen, waarbij de adelaar nu in full color te zien was.

Marine versus landmacht

Wellicht door een zekere rivaliteit tussen marine en landmacht werd er in 1898 ook een presidentiële legervlag ontworpen in rood met het Grootzegel gevat in een grote ster.
Deze vlag heeft het niet lang uitgehouden.

Toen in 1901 de Duitse marine-attaché informeerde naar hoe en wanneer welke vlag te gebruiken bij buitenlands bezoek, werd door president Theodore Roosevelt de beslissing genomen dat de presidentiële landmachtvlag nooit officieel was goedgekeurd en dat de presidentiële marinevlag ouder was en dus de voorkeur verdiende.
Zodoende kreeg de vlag in 1902 gelijk een make-over (waarbij de adelaar z’n kleur weer verloor) en was daarmee nu echt de presidentiële vlag.

In 1916 werd onder president Woodrow Wilson de vlag opnieuw veranderd, waarbij er o.a. vier sterren in de hoeken werden geplaatst, als symbool voor additioneel gebruik door de landmacht. Tevens werd de kop van de adelaar gedraaid, zodat hij nu naar rechts keek (heraldisch links).

Definitieve versie

Tijdens de Tweede Wereldoorlog kwam er onder president Franklin D. Roosevelt opnieuw een voorstel voor aanpassing, alhoewel hij dat niet meer mee zou maken. Pas na zijn dood in 1945 werd onder president Harry Truman Executive Order 9646 (25 oktober 1945) uitgevaardigd met daarin het definitieve ontwerp, waarin de adelaar opnieuw zijn kop draaide en dus weer naar links keek (heraldisch rechts).
Geheel nieuw was de sterrencirkel rond het Grootzegel. Tevens kreeg de adelaar z’n kleuren uit 1897 terug.
Dit is het ontwerp dat we nu nog kennen, het enige verschil met 1945 is dat het aantal sterren in de cirkel toen 48 was en sinds de toetreding van Alaska en Hawaii in 1959 50 bedraagt.

Van de vlag bestaat ook een mini-versie die op de presidentiële limousine (‘The Beast’, een unieke Cadillac) wordt gebruikt.

Vlag van de vice-president

Uiteraard heeft ook de vice-president van de Verenigde Staten een eigen vlag, die vandaag overgaat van Mike Pence naar Kamala Harris.
Deze vlag is veel jonger dan die van de president, officieel bestaat ze nog maar sinds 1936.

Officieus echter was er in 1915 al (overhaast) een vlag ontworpen toen vice-president Thomas Marshall president Woodrow Wilson moest vertegenwoordigen bij de Panama-Pacific International Exposition in San Francisco.
Diverse andere hoge regeringsvertegenwoordigers hadden allemaal vlaggen, maar de vice-president niet.

Minister van de Marine Josephus Daniels en Staatssecretaris van Defensie (en latere president) Franklin D. Roosevelt ontworpen er toen een.
Het werd een kopie van de presidentiële vlag, maar dan met een wit veld en kleine kleurverschillen in het Grootzegel.

Dezelfde vlag werd vier jaar later nog een keer gebruikt toen vice-president Marshall president Wilson opnieuw moest vervangen, nadat deze laatste op 2 oktober 1919 een beroerte had gehad.

De gelegenheid was het staatsbezoek van Koning Albert I en Koningin Elizabeth van België, waarbij ze vergezeld werden door hun zoon, de Hertog van Brabant (de latere Koning Leopold III).

Op het programma stond onder meer een vaartocht op de Potomac met het presidentiële jacht, de USS Mayflower, van de Washington Navy Yard naar Mount Vernon, het huis van George Washington.
Tijdens deze tocht was de officieuze vlag opnieuw te zien.

Executive Orders

Franklin D. Roosevelt, inmiddels president geworden, vaardigde op 7 februari 1936 Executive Order 7285 uit, waarin er voor het eerst een officiële vice-presidentiële vlag werd ingevoerd.
De vlag was een kopie van de presidentiële vlag, model 1916, toen in gebruik, maar met deels tegengestelde kleuren. Het witte veld was een blijvertje.

Net als bij de presidentiële vlag (zie boven) kwam er tijdens de Tweede Wereldoorlog een voorstel tot aanpassing van de vlag, die Roosevelt zelf niet meer meemaakte.
Omdat de positie van vice-president op dat moment vacant was (en bleef tot 1949) werd er geen haast gemaakt.
Het was al 1948 toen president Truman Executive Order 10016 uitvaardigde, waarin wapen, zegel en vlag van de vice-president werden vastgesteld.
Dit ontwerp was heel anders dan de presidentiële tegenknie van 1945: de adelaar’s vleugels hadden een totaal andere positie met de vleugelpunten naar beneden, de olijftak is duidelijk kleiner en in plaats van 13 pijlen slechts één enkele pijl, plus geen sterrencirkel van 48, maar slechts 13 (voor de oorspronkelijke 13 staten).

Verschillende vice-presidenten waren niet erg gecharmeerd van dit ontwerp. Toch duurde het nog tot 1975, onder vice-president Nelson Rockefeller (die de vlag helemaal niks vond), voordat er een nieuw ontwerp kwam. Het United States Army Institute of Heraldry tekende hiervoor.
President Gerald Ford vaardigde op 7 oktober 1975 Executive Order 11884 uit, waarbij de vice-presidentiële vlag in feite opnieuw een (witte) kopie werd van de presidentiële vlag, op een paar kleine kleurverschillen na.

Deze vlag werd in gebruik gesteld op 29 oktober 1975 en is de vlag die Kamala Harris vanaf vandaag zal voeren.

De vlag wordt net als de presidentiële vlag ook in mini-versie gevoerd op de voertuigen waarin de vice-president zich verplaatst.