Twee vlaggen vandaag. Vlag 2:

Africa Day is een dag waar verscheidene Afrikaanse landen bij stilstaan, waaronder Zambia.
Deze datum herinnert aan de 25e mei 1963, toen in Ethiopië de Organisation of African Unity (Organisatie van Afrikaanse Eenheid) werd opgericht door 32 landen als intergouvernementeel overlegorgaan voor het bevorderen van de eenheid en onderlinge solidariteit van de Afrikaanse landen en tevens als ‘collectieve Afrikaanse stem’. Een ander doel was het uitroeien van het kolonialisme op het continent, door hulp te verlenen aan bevrijdingsorganisaties.

De voorgeschiedenis van deze dag ligt echter vijf jaar eerder, toen het zogenaamde First Congress of Independent African States (Eerste Congres van Onafhankelijke Staten) werd gehouden in Accra, de hoofdstad van Ghana, op 15 april 1958.
Dit congres was georganiseerd door Kwame Nkrumah, de premier van het gastland (in 1960 zou hij president worden).

Er waren afgevaardigden uit de reeds onafhankelijke landen Egypte (toen met Syrië een onderdeel van de Verenigde Arabische Republiek), Ethiopië, Liberia, Libië, Marokko, Sudan, Tunesië, de Unie van de Volkeren van van Kameroen (het jaar daarop zou het land als kortweg Kameroen onafhankelijk worden) en Ghana. Zuid-Afrika werd niet uitgenodigd.

Het doel was het kolonialisme in Afrika verder terug te dringen door gezamenlijk op te trekken en tevens een jaarlijks terugkerende dag te organiseren om stil te staan bij de vooruitgang in het streven van de organisatie.
Uiteindelijk leidde dit tot de hierboven beschreven oprichting van de Organisation of African Unity (OAU) in Addis Abeba, Ethiopië, met als eerste voorzitter keizer Haile Selassie.

Tussen 1958 was het aantal onafhankelijke landen behoorlijk gegroeid, waardoor de 32 aanwezige landen zo’n 2/3 van het continent omvatten.
Zambia was daar nog niet bij, maar zou het jaar daarop in 1964 onafhankelijk worden en zich aansluiten.

Op 9 juli 2002 werd de organisatie, waar toen 53 van de 54 Afrikaanse landen lid van waren, opgeheven en vervangen door de African Union (Afrikaanse Unie). Net als de OAU is het hoofdkwartier van de AU gevestigd in Addis Abeba, Ethiopië.
De AU is gemodelleerd naar de Europese Unie en heeft dus ook een parlement en dat zetelt in Midrand (tussen Pretoria en Johannesburg) in Zuid-Afrika.
Verder heeft het z’n eigen Veiligheidsraad, de Peace and Security Coucil, waarin telkens 15 landen rouleren.
De voertalen zijn Arabisch, Engels en Frans en de bedoeling is dat Swahili en Portugees daar nog bijkomen.

Festiviteiten in Zambia zullen op een laag pitje staan, net als ontelbare andere festiviteiten overal ter wereld. Gezien de grootte van het land vallen de Covid-19-cijfers tot nu toe nog mee: het totaal aantal bevestigde besmettingen sinds het eerste geval op 18 maart bedraagt 832, waarvan 197 inmiddels genezen is verklaard en 7 personen overleden zijn.

De vlag

De vlag van Zambia is groen met bovenin het uitwaaiende gedeelte een Afrikaanse zeearend (Haliaeetus vocifer) in oranje. Daaronder een rechthoek van drie verticale banen in rood-zwart-oranje.
De Zambiaanse vlag is daarmee nogal ongewoon. In ‘vlaggenland’ is het erg ongebruikelijk om de symbolen op een vlag aan de vluchtzijde te zetten. De reden daarvoor is eigenlijk vrij simpel: bij weinig wind is het uitwaaiende gedeelte van de vlag nauwelijks of niet te zien, daarom wordt er meestal gekozen voor de mastzijde of anders middenin.

De kleuren groen en oranje zijn overgenomen van de vlag van de al eerder genoemde United National Independence Party (UNIP), waarvan Kenneth Kaunda tussen 1960 en 1964 voorzitter van was.

Deze vlag had een groen veld, aan drie zijden omzoomd met een donkeroranje rand. Middenin de vlag is in zwart een Afrikaanse schoffel of hak afgebeeld.

 

Terug naar de nationale vlag. De kleur groen staat voor de natuurlijke rijkdommen van het land en de vegetatie, rood voor de vrijheidsstrijd, zwart voor de bevolking en oranje voor de rijkdom aan delfstoffen (waarvan koper de belangrijkste is).
De zeearend staat voor de vrijheid en voor het vermogen van de bevolking om over problemen heen te komen. Overigens komt de vogel ook op het staatswapen voor.

De vlag is een ontwerp van Gabriel Ellison, een Zambiaanse kunstenares die tussen de jaren ’60 en ’80 van de vorige eeuw ook veel postzegels ontwierp.

In 1996 kreeg de vlag een iets lichtere kleur groen.

De eerste vlag van Zambia was die van de British South Africa Company (BSAC), het eerder genoemde bedrijf voor het exploiteren van de minerale rijkdommen van Zuidelijk Afrika, opgericht in 1889 door Cecil Rhodes, een man waar later Noord- en Zuid-Rhodesië naar werden vernoemd.

De vlag is een Union Flag of Union Jack met middenin de badge met het logo van de BSAC. Op deze rood-omcirkelde badge zien we een op een rood-geel gekleurd koord ‘gaande’ Britse leeuw, die in zijn rechterpoot een slagtand van een olifant omklemt, met daaronder in kapitalen de letters “B.S.A.C.”. Deze vlag was in gebruik tussen 1890 en 1924.

Toen het land in 1924 een Britse kroonkolonie werd, onder de naam Noord-Rhodesië, moest er ook een koloniale vlag komen, een blue ensign met het wapen als badge in het uitwaaiende gedeelte.,

Het duurde echter nog tot 1927 voordat er een wapen was ontworpen. Officiële goedkeuring volgde in 1928. De bovenkant van het wapen laat de Afrikaanse zeearend met gespreide vleugels zien tegen een blauwe achtergrond, met een vis in de klauwen. De vogel is afgebeeld boven de Victoria-watervallen, die hier in de onderste helft van het schild worden afgebeeld in de vorm zwart-witte zigzag-lijnen.

Deze vlag bleef bestaan tot en met 1963, maar omdat Noord-Rhodesië tussen 1953 en 1963 tevens onderdeel werd van de Centraal-Afrikaanse Federatie, samen met Zuid-Rhodesië (Zimbabwe) en Nyasaland (Malawi), moest daar ook een vlag voor ontworpen worden.

En dat brengt ons bij de volgende blue ensign, één die delen van de drie wapens van de drie gebieden bovenop elkaar propte in de badge. Van boven naar beneden zien we een opkomende zon voor Nyasaland, een ‘gaande’ rode leeuw voor Zuid-Rhodesië en de Victoria-watervallen uit het wapen van Noord-Rhodesië.