Tagarchief: Noord-Brabant

Antwerpen (provincie) – Vlag aangenomen door de provincieraad (1996)

Twee vlaggen vandaag: Vlag 1:

De vlag van de Belgische provincie Antwerpen werd op 18 oktober 1996, vandaag 29 jaar geleden, door de Provincieraad aangenomen. Op 7 januari 1997 verleende de Vlaamse regering haar goedkeuring.

De Brabofontein op de Grote Markt in Antwerpen, met het beeld (uit 1887) van Silvius Brabo, die volgens de legende een Romeinse soldaat zou zijn geweest die de reus Druon Antigoon doodde, diens zijn hand afhakte en in de Schelde wierp; door dat ‘handwerpen’ zou Antwerpen aan zijn naam zijn gekomen (foto: Vlagblog)

De vlag

Antwerpen provincievlag
Vlag van de provincie Antwerpen (1996/97-heden)

De vlag van de provincie Antwerpen bestaat uit 24 vierkanten, in vier rijen van zes. Het zijn acht rode, zes witte, zes gele en vier blauwe ‘blokken’. Ze zijn diagonaal gerangschikt, zo dat elk vlak dezelfde kleur heeft als de vlakken die er linksboven en rechtsonder staan.

Antwerpen provincie kaart.jpg
De provincie Antwerpen met z’n drie districten (© provincieantwerpen.be)

De kleuren zijn afgeleid van de Antwerpse steden (en districten): Antwerpen (rood en wit), Mechelen (geel en rood) en Turnhout (blauw en wit).

Antwerpen 02
V.l.n.r.: de stadsvlaggen van Antwerpen, Mechelen en Turnhout

Dat er voor een geblokte vlag werd gekozen is historisch gezien geen verrassing, omdat dit soort vlaggen al veel voorkwam in het vroegere Hertogdom Brabant, dat grofweg bestond uit het tegenwoordige Vlaams-Brabant, Waals-Brabant, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Antwerpen en een groot deel van de Nederlandse provincie Noord-Brabant. Deze laatste provincie heeft óók een geblokte vlag en wel in de kleuren rood-wit en gaat terug tot de Middeleeuwen.

antwerpen 04
Links: Kaart van het Hertogdom Brabant / Rechts: Vlag van de provincie Noord-Brabant

Rood en wit zijn dan ook niet toevallig de kleuren van de stad Antwerpen en als belangrijkste van de drie steden vormen deze kleuren de drie centrale diagonalen in de vlag. Tevens is in het rood ook Mechelen vertegenwoordigd en de twee diagonalen eronder en erboven in geel geven de tweede Mechelse kleur weer.
De twee korte diagonalen daar weer boven en onder zijn blauw en staan voor Turnhout. Blijven over twee witte hoek-blokken in wit, die staan voor de tweede kleur van deze stad.

De Antwerpse provincievlag wapperend vanaf het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten te Antwerpen, september 2022 (© Vlagblog)

De vlag verving in 1997 de provincievlag van 26 oktober 1928, waarvan veel mensen niet eens wisten dat-ie bestond. Het was een vlag met drie verticale banen in geel-rood-wit, maar die was nooit aangeslagen. De kleuren van Antwerpen en Mechelen zaten er in verwerkt, maar het blauw van Turnhout niet.

Antwerpen 03
Links: Provincievlag van Antwerpen (1928-1997) / Rechts: Districtsvlag van Antwerpen

Naast de provincievlag en de er aan ten grondslag liggende stadsvlaggen is er ook nog een vlag voor het district Antwerpen, iets dat de andere districten (nog?) niet hebben.
Die districtsvlag is een opvallende: het heeft dezelfde kleuren als de stadsvlag (rood-wit), maar is een zogenaamde zwaluwstaart (ook bekend als ingehoekte vlag). Deze vlag heeft een kader of zoom langs de randen in tegengestelde kleur, wat officieel omschreven wordt als “omzoomd van het één in het ander”.

Zeeuws-Vlaanderen Zeeuws (1814)

Twee vlaggen vandaag. Vlag 1:

Zeeuws-Vlaanderen viert feest. Vanaf 20 juli 1814 wordt het landsdeel als Zeeuws aangemerkt, na een paar maanden onderdeel te zijn geweest van de provincie Noord-Brabant. Voor die tijd heette het Staats-Vlaanderen en was een zogenaamd generaliteitsland.

De generaliteitslanden waren gebieden die tijdens en na de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) op de Spanjaarden waren veroverd. Ze werden wel bestuurd door de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, maar dienden als een soort bufferzones tussen de Republiek en de Spaanse (en later) Oostenrijkse Nederlanden.

Schermafbeelding 2019-07-18 om 14.58.18
Op deze kaart: een deel van de generaliteitslanden in lichtgroen

Het waren geen aaneengesloten gebieden. Het grootste generaliteitsland was Staats-Brabant (ruwweg het gebied van de huidige provincie Noord-Brabant). Het tegenwoordige Zeeuws-Vlaanderen was ook zo’n gebied. De gebieden werden rechtstreeks bestuurd door de Raad van State. Bijna alle generaliteitslanden waren rooms-katholiek en werden financieel met harde hand bestuurd, door het heffen van hoge belastingen.

In 1794 wordt Staats-Vlaanderen door de Fransen veroverd. In eerste instantie wordt het gebied bij Oost-Vlaanderen ingedeeld, maar vanaf 1795 wordt het onderdeel van Frankrijk, onder de naam Département de l’Escaut (Scheldedepartement), subdivisie Arrondissement de Sas-de-Gand.

Departement de l'Escaut Gand
Kaart van het Franse Département de l’Escaut, waarvan het noorden gevormd wordt door het huidige Zeeuws-Vlaanderen, kaart uit 1806 van L’Abbé Delaporte

De Republiek werd ook door de Fransen veroverd, maar gold de eerste jaren als apart gebied: van 1795 tot 1806 als Bataafse Republiek, van 1806 tot 1810 onder de naam Koninkrijk Holland, met als koning Napoleon’s broer Lodewijk Napoleon. Van 1810-1813 wordt het koninkrijk bij het Franse keizerrijk ingelijfd.

Nederland Frans
Het Koninkrijk Holland in 1807, nog zonder Zeeuws-Vlaanderen (en zonder Limburg, maar mét Oost-Friesland)

Als koning Willem I van Oranje-Nassau (de zoon van de laatste stadhouder Willem V) na de Franse bezetting onder Napoleon in 1813 is teruggekeerd in Nederland, tekent hij op 20 juli 1814 het ‘besluit houdende de vereeniging van Staats-Vlaanderen met de provincie van Zeeland’, nadat hij kort daarvoor, op een boottocht van Antwerpen naar Vlissingen, ervan overtuigd was geraakt dat Zeeuws-Vlaanderen geografisch gezien beter bij Zeeland dan bij Noord-Brabant paste. Vanaf dat moment is het gebied dus Zeeuws.

Zeeuws-Vlaanderen schoolkaart
Zeeuws-Vlaanderen op een schoolkaart uit 1962

De vlag

Vlag Zeeuws-Vlaanderen
Vlag van Zeeuws-Vlaanderen (2009-heden)

De Zeeuws-Vlaamse vlag bestaat sinds 2009. Dingeman de Koning uit Axel ontwierp hem volgens heraldische regels.

Schermafbeelding 2019-07-16 om 15.52.13
Dingeman de Koning, ontwerper van de vlag (screenshot)

De bovenste rode strepen komen uit wapen en vlag van Sluis, de onderste blauwe strepen uit die van Terneuzen en stellen de Noordzee, de Westerschelde en het Zwin voor.

zeeuws vlaanderen gemeenten
De vlaggen van Sluis (2003), Terneuzen (2003) en Hulst (1956)

De gele baan met Leeuw herinnert aan de vlag van Hulst en aan die van Vlaanderen, waarin ook een zwarte leeuw is afgebeeld. Zeeuws-Vlaanderen voelt zich verbonden met Nederland, en dat wordt uitgedrukt met de kleuren rood-wit-blauw. De verbondenheid met Vlaanderen komt terug door de kleuren zwart-geel-rood.

zeeuws vlaanderen landen
De vlaggen van Vlaanderen, Nederland en België

Dat juist symbolen van Sluis, Terneuzen en Hulst zijn gekozen, kwam niet alleen goed uit om die verbondenheid weer te geven, maar tevens omdat deze drie steden de naamgevers zijn van de huidige drie gemeentes waaruit Zeeuws-Vlaanderen bestaat.

In het oorspronkelijke ontwerp stond de Leeuw in het midden van de vlag, maar de Hoge Raad van Adel gaf als tip mee het dier iets meer naar de broekings- of mastzijde te plaatsen. Als het niet al te hard waait, is dit het vlaggedeelte wat als eerste zichtbaar is bij een zuchtje wind.

Het gedachtengoed van de vlag werd tot nog toe bewaard en bewaakt door de Stichting De Zeeuws-Vlaamse vlag, maar vanaf 21 juli 2020, werd vanwege de vergevorderde leeftijd van de bestuurders, de zetel overgedragen aan de Stichting Cultureel Erfgoed Het Warenhuis (het stadsmuseum) te Axel.

Zeeuws-Vlaanderen kaart
Kaart van Zeeuws-Vlaanderen

Willemstad – Einde Frans beleg (1793)

Op 16 maart 1793 kwam er een einde aan het ruim twee weken durende beleg van Willemstad door het Franse leger onder het bevel van generaal Charles-François Dumouriez.

Detail van een miniaatuurportret uit 1796 van generaal Charles-François Dumouriez (1739-1823), door Pierre-Louis Bouvier (1765-1835) (Collectie Musée Historique de Lausanne)

Deze eerste Franse invasie was te wijten aan de recente ontwikkelingen na de Franse Revolutie van 1789. De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden werd door de Franse revolutionairen door het in stand houden van het stadhouderschap als vijand van het Franse vrijheidsstreven gezien.

Na een succesvolle verovering van de Zuidelijke Nederlanden (het huidige België), probeerde generaal Dumouriez met een leger van 14.000 man in januari 1793 via Brabant naar het machtscentrum van de Republiek op te trekken.

De Fransen slaagden erin om Breda op 27 februari in te nemen, maar de belegering van het aan het Volkerak en Hollandsch Diep gelegen vestingstad Willemstad liep op een mislukking uit.

De belegering en beschieting van Willemstad op een prent door een anonieme graveur (publiek domein)

De Franse belegering door zo’n 8.000 man begon op 1 maart met hevige beschietingen.
Er werd uit zes batterijen tegelijk op de vestingstad geschoten. Naar schatting werden er tussen de 9.000 à 10.000 kanonskogels en rond de 500 bommen en houwitser-granaten op de stad afgevuurd, de materiële schade was gigantisch.

De stad, in de deels onder water gezette polder Ruigenhil, hield echter ruim twee weken stand, hoewel er tijdens het beleg niet meer dan zo’n 800 burgers in de stad aanwezig waren. Vanaf de ochtend van de 16e maart, vandaag 232 jaar geleden, trokken de Fransen zich stukje bij beetje terug.
Het beleg kostte vier burgers het leven, een vijfde overleed eind mei alsnog aan zijn opgelopen verwondingen.

Vestingstad Willemstad vanuit de lucht (fotograaf onbekend)

En hoewel de Franse invasie van de Republiek in 1793 mislukte, was dat niet het einde: in de jaren 1794/95 werd Nederland alsnog door de Fransen veroverd.
Willemstad werd in 1794 bezet na de val van Bergen op Zoom. Het was het begin van de Franse tijd in Nederland.

Willemstad gezien vanaf zijn vestingwerken (© Vlagblog)

Willemstad was tot 1 januari 1998 een zelfstandige gemeente, vanaf die datum valt het onder de gemeente Moerdijk, waarvan het gemeentehuis zich in Zevenbergen bevindt.

De vlag

Vlag van Willemstad (1965-heden)

De vlag van Willemstad werd per raadsbesluit op 12 april 1965 vastgesteld. De officiële beschrijving luidt:

Twee banen van wit en groen, met op de witte baan drie rode schuinkruisjes en op de groene baan drie witte maliën, in de zin van de vlag regelmatig verdeeld, en langs de broeking een zwarte verticale baan ter lengte van 3/16 van de hoogte van de vlag.

De kleuren en symbolen op de vlag zijn ontleend aan het stadswapen dat we hieronder zien.

Stadswapen van Willemstad (tevens het voormalige wapen van de gelijknamige gemeente)

Hoewel onderdelen op het wapen terug te voeren zijn naar 1585, toen prins Maurits stadsrechten verleende en het voormalige Ruigenhil werd omgedoopt tot Willemstad, is het wapen zoals we dat hierboven zien vastgesteld op 16 juli 1817, de officiële beschrijving uit dat jaar luidde als volgt:

Coupé, waarvan het eerste van sabel, beladen met een klimmende leeuw van goud, houdende het wapenschild van Bergen; het tweeden van zilver, beladen met 3 St. Andrieskruisen van keel. Het schild gedekt met eene kroon van goud.

Het wapen is dus horizontaal gedeeld (coupé), waarvan het bovenste deel in zwart (sabel), met een zogenaamde ‘klimmende’ leeuw, die een in drieën gedeeld wapen aan een goudkleurig lint vasthoudt.

Dit schild is afkomstig van de heren en markiezen van Bergen (markiezaat Bergen op Zoom), meer specifiek van het adelijke geslacht Van Glymes.
Op dit wapen zien we opnieuw een gouden klimmende leeuw (I), vier rode en drie gouden balken (II) en drie gouden maliën (holle ruiten) op een groen veld (III).

Het onderste deel van het wapen heeft drie rode (van keel) andreaskruizen op een veld van zilver.
Het schild wordt gedekt door een vijfbladige kroon.
Oorspronkelijk had het wapen een wapenspreuk op een banderol eronder met de tekst  Fortitudo Mea Deus (Want Gij zijt de God mijner sterkte).

Sinds 1 januari 1998 is met de overgang naar de gemeente Moerdijk de vlag als gemeentevlag vervallen, maar als stadsvlag is het dundoek volop in het straatbeeld aanwezig.

Antwerpen (provincie) – Vlag aangenomen door de provincieraad (1996)

Twee vlaggen vandaag: Vlag 2:

De vlag van de Belgische provincie Antwerpen werd op 18 oktober 1996, vandaag 28 jaar geleden, door de Provincieraad aangenomen. Op 7 januari 1997 verleende de Vlaamse regering haar goedkeuring.

De Brabofontein op de Grote Markt in Antwerpen, met het beeld (uit 1887) van Silvius Brabo, die volgens de legende een Romeinse soldaat zou zijn geweest die de reus Druon Antigoon doodde, diens zijn hand afhakte en in de Schelde wierp; door dat ‘handwerpen’ zou Antwerpen aan zijn naam zijn gekomen (foto: Vlagblog)

De vlag

Antwerpen provincievlag
Vlag van de provincie Antwerpen (1996/97-heden)

De vlag van de provincie Antwerpen bestaat uit 24 vierkanten, in vier rijen van zes. Het zijn acht rode, zes witte, zes gele en vier blauwe ‘blokken’. Ze zijn diagonaal gerangschikt, zo dat elk vlak dezelfde kleur heeft als de vlakken die er linksboven en rechtsonder staan.

Antwerpen provincie kaart.jpg
De provincie Antwerpen met z’n drie districten (© provincieantwerpen.be)

De kleuren zijn afgeleid van de Antwerpse steden (en districten): Antwerpen (rood en wit), Mechelen (geel en rood) en Turnhout (blauw en wit).

Antwerpen 02
V.l.n.r.: de stadsvlaggen van Antwerpen, Mechelen en Turnhout

Dat er voor een geblokte vlag werd gekozen is historisch gezien geen verrassing, omdat dit soort vlaggen al veel voorkwam in het vroegere Hertogdom Brabant, dat grofweg bestond uit het tegenwoordige Vlaams-Brabant, Waals-Brabant, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Antwerpen en een groot deel van de Nederlandse provincie Noord-Brabant. Deze laatste provincie heeft óók een geblokte vlag en wel in de kleuren rood-wit en gaat terug tot de Middeleeuwen.

antwerpen 04
Links: Kaart van het Hertogdom Brabant / Rechts: Vlag van de provincie Noord-Brabant

Rood en wit zijn dan ook niet toevallig de kleuren van de stad Antwerpen en als belangrijkste van de drie steden vormen deze kleuren de drie centrale diagonalen in de vlag. Tevens is in het rood ook Mechelen vertegenwoordigd en de twee diagonalen eronder en erboven in geel geven de tweede Mechelse kleur weer.
De twee korte diagonalen daar weer boven en onder zijn blauw en staan voor Turnhout. Blijven over twee witte hoek-blokken in wit, die staan voor de tweede kleur van deze stad.

De Antwerpse provincievlag wapperend vanaf het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten te Antwerpen, september 2022 (© Vlagblog)

De vlag verving in 1997 de provincievlag van 26 oktober 1928, waarvan veel mensen niet eens wisten dat-ie bestond. Het was een vlag met drie verticale banen in geel-rood-wit, maar die was nooit aangeslagen. De kleuren van Antwerpen en Mechelen zaten er in verwerkt, maar het blauw van Turnhout niet.

Antwerpen 03
Links: Provincievlag van Antwerpen (1928-1997) / Rechts: Districtsvlag van Antwerpen

Naast de provincievlag en de er aan ten grondslag liggende stadsvlaggen is er ook nog een vlag voor het district Antwerpen, iets dat de andere districten (nog?) niet hebben.
Die districtsvlag is een opvallende: het heeft dezelfde kleuren als de stadsvlag (rood-wit), maar is een zogenaamde zwaluwstaart (ook bekend als ingehoekte vlag). Deze vlag heeft een kader of zoom langs de randen in tegengestelde kleur, wat officieel omschreven wordt als “omzoomd van het één in het ander”.

Zeeuws-Vlaanderen Zeeuws (1814)

Twee vlaggen vandaag. Vlag 1:

Zeeuws-Vlaanderen viert feest. Vanaf 20 juli 1814 wordt het landsdeel als Zeeuws aangemerkt, na een paar maanden onderdeel te zijn geweest van de provincie Noord-Brabant. Voor die tijd heette het Staats-Vlaanderen en was een zogenaamd generaliteitsland.

De generaliteitslanden waren gebieden die tijdens en na de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) op de Spanjaarden waren veroverd. Ze werden wel bestuurd door de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, maar dienden als een soort bufferzones tussen de Republiek en de Spaanse (en later) Oostenrijkse Nederlanden.

Schermafbeelding 2019-07-18 om 14.58.18
Op deze kaart: een deel van de generaliteitslanden in lichtgroen

Het waren geen aaneengesloten gebieden. Het grootste generaliteitsland was Staats-Brabant (ruwweg het gebied van de huidige provincie Noord-Brabant). Het tegenwoordige Zeeuws-Vlaanderen was ook zo’n gebied. De gebieden werden rechtstreeks bestuurd door de Raad van State. Bijna alle generaliteitslanden waren rooms-katholiek en werden financieel met harde hand bestuurd, door het heffen van hoge belastingen.

In 1794 wordt Staats-Vlaanderen door de Fransen veroverd. In eerste instantie wordt het gebied bij Oost-Vlaanderen ingedeeld, maar vanaf 1795 wordt het onderdeel van Frankrijk, onder de naam Département de l’Escaut (Scheldedepartement), subdivisie Arrondissement de Sas-de-Gand.

Departement de l'Escaut Gand
Kaart van het Franse Département de l’Escaut, waarvan het noorden gevormd wordt door het huidige Zeeuws-Vlaanderen, kaart uit 1806 van L’Abbé Delaporte

De Republiek werd ook door de Fransen veroverd, maar gold de eerste jaren als apart gebied: van 1795 tot 1806 als Bataafse Republiek, van 1806 tot 1810 onder de naam Koninkrijk Holland, met als koning Napoleon’s broer Lodewijk Napoleon. Van 1810-1813 wordt het koninkrijk bij het Franse keizerrijk ingelijfd.

Nederland Frans
Het Koninkrijk Holland in 1807, nog zonder Zeeuws-Vlaanderen (en zonder Limburg, maar mét Oost-Friesland)

Als koning Willem I van Oranje-Nassau (de zoon van de laatste stadhouder Willem V) na de Franse bezetting onder Napoleon in 1813 is teruggekeerd in Nederland, tekent hij op 20 juli 1814 het ‘besluit houdende de vereeniging van Staats-Vlaanderen met de provincie van Zeeland’, nadat hij kort daarvoor, op een boottocht van Antwerpen naar Vlissingen, ervan overtuigd was geraakt dat Zeeuws-Vlaanderen geografisch gezien beter bij Zeeland dan bij Noord-Brabant paste. Vanaf dat moment is het gebied dus Zeeuws.

Zeeuws-Vlaanderen schoolkaart
Zeeuws-Vlaanderen op een schoolkaart uit 1962

De vlag

Vlag Zeeuws-Vlaanderen
Vlag van Zeeuws-Vlaanderen (2009-heden)

De Zeeuws-Vlaamse vlag bestaat sinds 2009. Dingeman de Koning uit Axel ontwierp hem volgens heraldische regels.

Schermafbeelding 2019-07-16 om 15.52.13
Dingeman de Koning, ontwerper van de vlag (screenshot)

De bovenste rode strepen komen uit wapen en vlag van Sluis, de onderste blauwe strepen uit die van Terneuzen en stellen de Noordzee, de Westerschelde en het Zwin voor.

zeeuws vlaanderen gemeenten
De vlaggen van Sluis (2003), Terneuzen (2003) en Hulst (1956)

De gele baan met Leeuw herinnert aan de vlag van Hulst en aan die van Vlaanderen, waarin ook een zwarte leeuw is afgebeeld. Zeeuws-Vlaanderen voelt zich verbonden met Nederland, en dat wordt uitgedrukt met de kleuren rood-wit-blauw. De verbondenheid met Vlaanderen komt terug door de kleuren zwart-geel-rood.

zeeuws vlaanderen landen
De vlaggen van Vlaanderen, Nederland en België

Dat juist symbolen van Sluis, Terneuzen en Hulst zijn gekozen, kwam niet alleen goed uit om die verbondenheid weer te geven, maar tevens omdat deze drie steden de naamgevers zijn van de huidige drie gemeentes waaruit Zeeuws-Vlaanderen bestaat.

In het oorspronkelijke ontwerp stond de Leeuw in het midden van de vlag, maar de Hoge Raad van Adel gaf als tip mee het dier iets meer naar de broekings- of mastzijde te plaatsen. Als het niet al te hard waait, is dit het vlaggedeelte wat als eerste zichtbaar is bij een zuchtje wind.

Het gedachtengoed van de vlag werd tot nog toe bewaard en bewaakt door de Stichting De Zeeuws-Vlaamse vlag, maar vanaf 21 juli 2020, werd vanwege de vergevorderde leeftijd van de bestuurders, de zetel overgedragen aan de Stichting Cultureel Erfgoed Het Warenhuis (het stadsmuseum) te Axel.

Zeeuws-Vlaanderen kaart
Kaart van Zeeuws-Vlaanderen

Antwerpen (provincie) – Vlag aangenomen door de provincieraad (1996)

Twee vlaggen vandaag: Vlag 2:

De vlag van de Belgische provincie Antwerpen werd op 18 oktober 1996, vandaag 27 jaar geleden, door de Provincieraad aangenomen. Op 7 januari 1997 verleende de Vlaamse regering haar goedkeuring.

De vlag

Antwerpen provincievlag
Vlag van de provincie Antwerpen (1996/97-heden)

De vlag van de provincie Antwerpen bestaat uit 24 vierkanten, in vier rijen van zes. Het zijn acht rode, zes witte, zes gele en vier blauwe ‘blokken’. Ze zijn diagonaal gerangschikt, zo dat elk vlak dezelfde kleur heeft als de vlakken die er linksboven en rechtsonder staan.

Antwerpen provincie kaart.jpg
De provincie Antwerpen met z’n drie districten (© provincieantwerpen.be)

De kleuren zijn afgeleid van de Antwerpse steden (en districten): Antwerpen (rood en wit), Mechelen (geel en rood) en Turnhout (blauw en wit).

Antwerpen 02
V.l.n.r.: de stadsvlaggen van Antwerpen, Mechelen en Turnhout

Dat er voor een geblokte vlag werd gekozen is historisch gezien geen verrassing, omdat dit soort vlaggen al veel voorkwam in het vroegere Hertogdom Brabant, dat grofweg bestond uit het tegenwoordige Vlaams-Brabant, Waals-Brabant, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Antwerpen en een groot deel van de Nederlandse provincie Noord-Brabant. Deze laatste provincie heeft óók een geblokte vlag en wel in de kleuren rood-wit en gaat terug tot de Middeleeuwen.

antwerpen 04
Links: Kaart van het Hertogdom Brabant / Rechts: Vlag van de provincie Noord-Brabant

Rood en wit zijn dan ook niet toevallig de kleuren van de stad Antwerpen en als belangrijkste van de drie steden vormen deze kleuren de drie centrale diagonalen in de vlag. Tevens is in het rood ook Mechelen vertegenwoordigd en de twee diagonalen eronder en erboven in geel geven de tweede Mechelse kleur weer.
De twee korte diagonalen daar weer boven en onder zijn blauw en staan voor Turnhout. Blijven over twee witte hoek-blokken in wit, die staan voor de tweede kleur van deze stad.

De Antwerpse provincievlag wapperend vanaf het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten te Antwerpen, september 2022 (© Vlagblog)

De vlag verving in 1997 de provincievlag van 26 oktober 1928, waarvan veel mensen niet eens wisten dat-ie bestond. Het was een vlag met drie verticale banen in geel-rood-wit, maar die was nooit aangeslagen. De kleuren van Antwerpen en Mechelen zaten er in verwerkt, maar het blauw van Turnhout niet.

Antwerpen 03
Links: Provincievlag van Antwerpen (1928-1997) / Rechts: Districtsvlag van Antwerpen

Naast de provincievlag en de er aan ten grondslag liggende stadsvlaggen is er ook nog een vlag voor het district Antwerpen, iets dat de andere districten (nog?) niet hebben.
Die districtsvlag is een opvallende: het heeft dezelfde kleuren als de stadsvlag (rood-wit), maar is een zogenaamde zwaluwstaart (ook bekend als ingehoekte vlag). Deze vlag heeft een kader of zoom langs de randen in tegengestelde kleur, wat officieel omschreven wordt als “omzoomd van het één in het ander”.

Zeeuws-Vlaanderen Zeeuws (1814)

Twee vlaggen vandaag. Vlag 2:

Zeeuws-Vlaanderen viert feest. Vanaf 20 juli 1814 wordt het landsdeel als Zeeuws aangemerkt, na een paar maanden onderdeel te zijn geweest van de provincie Noord-Brabant. Voor die tijd heette het Staats-Vlaanderen en was een zogenaamd generaliteitsland.

De generaliteitslanden waren gebieden die tijdens en na de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) op de Spanjaarden waren veroverd. Ze werden wel bestuurd door de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, maar dienden als een soort bufferzones tussen de Republiek en de Spaanse (en later) Oostenrijkse Nederlanden.

Schermafbeelding 2019-07-18 om 14.58.18
Op deze kaart: een deel van de generaliteitslanden in lichtgroen

Het waren geen aaneengesloten gebieden. Het grootste generaliteitsland was Staats-Brabant (ruwweg het gebied van de huidige provincie Noord-Brabant). Het tegenwoordige Zeeuws-Vlaanderen was ook zo’n gebied. De gebieden werden rechtstreeks bestuurd door de Raad van State. Bijna alle generaliteitslanden waren rooms-katholiek en werden financieel met harde hand bestuurd, door het heffen van hoge belastingen.

In 1794 wordt Staats-Vlaanderen door de Fransen veroverd. In eerste instantie wordt het gebied bij Oost-Vlaanderen ingedeeld, maar vanaf 1795 wordt het onderdeel van Frankrijk, onder de naam Département de l’Escaut (Scheldedepartement), subdivisie Arrondissement de Sas-de-Gand.

Departement de l'Escaut Gand
Kaart van het Franse Département de l’Escaut, waarvan het noorden gevormd wordt door het huidige Zeeuws-Vlaanderen, kaart uit 1806 van L’Abbé Delaporte

De Republiek werd ook door de Fransen veroverd, maar gold de eerste jaren als apart gebied: van 1795 tot 1806 als Bataafse Republiek, van 1806 tot 1810 onder de naam Koninkrijk Holland, met als koning Napoleon’s broer Lodewijk Napoleon. Van 1810-1813 wordt het koninkrijk bij het Franse keizerrijk ingelijfd.

Nederland Frans
Het Koninkrijk Holland in 1807, nog zonder Zeeuws-Vlaanderen (en zonder Limburg, maar mét Oost-Friesland)

Als koning Willem I van Oranje-Nassau (de zoon van de laatste stadhouder Willem V) na de Franse bezetting onder Napoleon in 1813 is teruggekeerd in Nederland, tekent hij op 20 juli 1814 het ‘besluit houdende de vereeniging van Staats-Vlaanderen met de provincie van Zeeland’, nadat hij kort daarvoor, op een boottocht van Antwerpen naar Vlissingen, ervan overtuigd was geraakt dat Zeeuws-Vlaanderen geografisch gezien beter bij Zeeland dan bij Noord-Brabant paste. Vanaf dat moment is het gebied dus Zeeuws.

Zeeuws-Vlaanderen schoolkaart
Zeeuws-Vlaanderen op een schoolkaart uit 1962

De vlag

Vlag Zeeuws-Vlaanderen
Vlag van Zeeuws-Vlaanderen (2009-heden)

De Zeeuws-Vlaamse vlag bestaat sinds 2009. Dingeman de Koning uit Axel ontwierp hem volgens heraldische regels.

Schermafbeelding 2019-07-16 om 15.52.13
Dingeman de Koning, ontwerper van de vlag (screenshot)

De bovenste rode strepen komen uit wapen en vlag van Sluis, de onderste blauwe strepen uit die van Terneuzen en stellen de Noordzee, de Westerschelde en het Zwin voor.

zeeuws vlaanderen gemeenten
De vlaggen van Sluis (2003), Terneuzen (2003) en Hulst (1956)

De gele baan met Leeuw herinnert aan de vlag van Hulst en aan die van Vlaanderen, waarin ook een zwarte leeuw is afgebeeld. Zeeuws-Vlaanderen voelt zich verbonden met Nederland, en dat wordt uitgedrukt met de kleuren rood-wit-blauw. De verbondenheid met Vlaanderen komt terug door de kleuren zwart-geel-rood.

zeeuws vlaanderen landen
De vlaggen van Vlaanderen, Nederland en België

Dat juist symbolen van Sluis, Terneuzen en Hulst zijn gekozen, kwam niet alleen goed uit om die verbondenheid weer te geven, maar tevens omdat deze drie steden de naamgevers zijn van de huidige drie gemeentes waaruit Zeeuws-Vlaanderen bestaat.

In het oorspronkelijke ontwerp stond de Leeuw in het midden van de vlag, maar de Hoge Raad van Adel gaf als tip mee het dier iets meer naar de broekings- of mastzijde te plaatsen. Als het niet al te hard waait, is dit het vlaggedeelte wat als eerste zichtbaar is bij een zuchtje wind.

Het gedachtengoed van de vlag werd tot nog toe bewaard en bewaakt door de Stichting De Zeeuws-Vlaamse vlag, maar vanaf 21 juli 2020, werd vanwege de vergevorderde leeftijd van de bestuurders, de zetel overgedragen aan de Stichting Cultureel Erfgoed Het Warenhuis (het stadsmuseum) te Axel.

Zeeuws-Vlaanderen kaart
Kaart van Zeeuws-Vlaanderen

Antwerpen (provincie) – Vlag aangenomen door de provincieraad (1996)

Twee vlaggen vandaag: Vlag 2:

De vlag van de Belgische provincie Antwerpen werd op 18 oktober 1996, vandaag 26 jaar geleden, door de Provincieraad aangenomen. Op 7 januari 1997 verleende de Vlaamse regering haar goedkeuring.

De vlag

Antwerpen provincievlag
Vlag van de provincie Antwerpen (1996/97-heden)

De vlag van de provincie Antwerpen bestaat uit 24 vierkanten, in vier rijen van zes. Het zijn acht rode, zes witte, zes gele en vier blauwe ‘blokken’. Ze zijn diagonaal gerangschikt, zo dat elk vlak dezelfde kleur heeft als de vlakken die er linksboven en rechtsonder staan.

Antwerpen provincie kaart.jpg
De provincie Antwerpen met z’n drie districten (© provincieantwerpen.be)

De kleuren zijn afgeleid van de Antwerpse steden (en districten): Antwerpen (rood en wit), Mechelen (geel en rood) en Turnhout (blauw en wit).

Antwerpen 02
V.l.n.r.: de stadsvlaggen van Antwerpen, Mechelen en Turnhout

Dat er voor een geblokte vlag werd gekozen is historisch gezien geen verrassing, omdat dit soort vlaggen al veel voorkwam in het vroegere Hertogdom Brabant, dat grofweg bestond uit het tegenwoordige Vlaams-Brabant, Waals-Brabant, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Antwerpen en een groot deel van de Nederlandse provincie Noord-Brabant. Deze laatste provincie heeft óók een geblokte vlag en wel in de kleuren rood-wit en gaat terug tot de Middeleeuwen.

antwerpen 04
Links: Kaart van het Hertogdom Brabant / Rechts: Vlag van de provincie Noord-Brabant

Rood en wit zijn dan ook niet toevallig de kleuren van de stad Antwerpen en als belangrijkste van de drie steden vormen deze kleuren de drie centrale diagonalen in de vlag. Tevens is in het rood ook Mechelen vertegenwoordigd en de twee diagonalen eronder en erboven in geel geven de tweede Mechelse kleur weer.
De twee korte diagonalen daar weer boven en onder zijn blauw en staan voor Turnhout. Blijven over twee witte hoek-blokken in wit, die staan voor de tweede kleur van deze stad.

De Antwerpse provincievlag wapperend vanaf het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten te Antwerpen, september 2022 (© Vlagblog)

De vlag verving in 1997 de provincievlag van 26 oktober 1928, waarvan veel mensen niet eens wisten dat-ie bestond. Het was een vlag met drie verticale banen in geel-rood-wit, maar die was nooit aangeslagen. De kleuren van Antwerpen en Mechelen zaten er in verwerkt, maar het blauw van Turnhout niet.

Antwerpen 03
Links: Provincievlag van Antwerpen (1928-1997) / Rechts: Districtsvlag van Antwerpen

Naast de provincievlag en de er aan ten grondslag liggende stadsvlaggen is er ook nog een vlag voor het district Antwerpen, iets dat de andere districten (nog?) niet hebben.
Die districtsvlag is een opvallende: het heeft dezelfde kleuren als de stadsvlag (rood-wit), maar is een zogenaamde zwaluwstaart (ook bekend als ingehoekte vlag). Deze vlag heeft een kader of zoom langs de randen in tegengestelde kleur, wat officieel omschreven wordt als “omzoomd van het één in het ander”.

Zeeuws-Vlaanderen Zeeuws (1814)

Twee vlaggen vandaag. Vlag 2:

Zeeuws-Vlaanderen viert feest. Vanaf 20 juli 1814 wordt het landsdeel als Zeeuws aangemerkt, na een paar maanden onderdeel te zijn geweest van de provincie Noord-Brabant. Voor die tijd heette het Staats-Vlaanderen en was een zogenaamd generaliteitsland.

De generaliteitslanden waren gebieden die tijdens en na de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) op de Spanjaarden waren veroverd. Ze werden wel bestuurd door de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, maar dienden als een soort bufferzones tussen de Republiek en de Spaanse (en later) Oostenrijkse Nederlanden.

Schermafbeelding 2019-07-18 om 14.58.18
Op deze kaart: een deel van de generaliteitslanden in lichtgroen

Het waren geen aaneengesloten gebieden. Het grootste generaliteitsland was Staats-Brabant (ruwweg het gebied van de huidige provincie Noord-Brabant). Het tegenwoordige Zeeuws-Vlaanderen was ook zo’n gebied. De gebieden werden rechtstreeks bestuurd door de Raad van State. Bijna alle generaliteitslanden waren rooms-katholiek en werden financieel met harde hand bestuurd, door het heffen van hoge belastingen.

In 1794 wordt Staats-Vlaanderen door de Fransen veroverd. In eerste instantie wordt het gebied bij Oost-Vlaanderen ingedeeld, maar vanaf 1795 wordt het onderdeel van Frankrijk, onder de naam Département de l’Escaut (Scheldedepartement), subdivisie Arrondissement de Sas-de-Gand.

Departement de l'Escaut Gand
Kaart van het Franse Département de l’Escaut, waarvan het noorden gevormd wordt door het huidige Zeeuws-Vlaanderen, kaart uit 1806 van L’Abbé Delaporte

De Republiek werd ook door de Fransen veroverd, maar gold de eerste jaren als apart gebied: van 1795 tot 1806 als Bataafse Republiek, van 1806 tot 1810 onder de naam Koninkrijk Holland, met als koning Napoleon’s broer Lodewijk Napoleon. Van 1810-1813 wordt het koninkrijk bij het Franse keizerrijk ingelijfd.

Nederland Frans
Het Koninkrijk Holland in 1807, nog zonder Zeeuws-Vlaanderen (en zonder Limburg, maar mét Oost-Friesland)

Als koning Willem I van Oranje-Nassau (de zoon van de laatste stadhouder Willem V) na de Franse bezetting onder Napoleon in 1813 is teruggekeerd in Nederland, tekent hij op 20 juli 1814 het ‘besluit houdende de vereeniging van Staats-Vlaanderen met de provincie van Zeeland’, nadat hij kort daarvoor, op een boottocht van Antwerpen naar Vlissingen, ervan overtuigd was geraakt dat Zeeuws-Vlaanderen geografisch gezien beter bij Zeeland dan bij Noord-Brabant paste. Vanaf dat moment is het gebied dus Zeeuws.

Zeeuws-Vlaanderen schoolkaart
Zeeuws-Vlaanderen op een schoolkaart uit 1962

De vlag

Vlag Zeeuws-Vlaanderen
Vlag van Zeeuws-Vlaanderen (2009-heden)

De Zeeuws-Vlaamse vlag bestaat sinds 2009. Dingeman de Koning uit Axel ontwierp hem volgens heraldische regels.

Schermafbeelding 2019-07-16 om 15.52.13
Dingeman de Koning, ontwerper van de vlag (screenshot)

De bovenste rode strepen komen uit wapen en vlag van Sluis, de onderste blauwe strepen uit die van Terneuzen en stellen de Noordzee, de Westerschelde en het Zwin voor.

zeeuws vlaanderen gemeenten
De vlaggen van Sluis (2003), Terneuzen (2003) en Hulst (1956)

De gele baan met Leeuw herinnert aan de vlag van Hulst en aan die van Vlaanderen, waarin ook een zwarte leeuw is afgebeeld. Zeeuws-Vlaanderen voelt zich verbonden met Nederland, en dat wordt uitgedrukt met de kleuren rood-wit-blauw. De verbondenheid met Vlaanderen komt terug door de kleuren zwart-geel-rood.

zeeuws vlaanderen landen
De vlaggen van Vlaanderen, Nederland en België

Dat juist symbolen van Sluis, Terneuzen en Hulst zijn gekozen, kwam niet alleen goed uit om die verbondenheid weer te geven, maar tevens omdat deze drie steden de naamgevers zijn van de huidige drie gemeentes waaruit Zeeuws-Vlaanderen bestaat.

In het oorspronkelijke ontwerp stond de Leeuw in het midden van de vlag, maar de Hoge Raad van Adel gaf als tip mee het dier iets meer naar de broekings- of mastzijde te plaatsen. Als het niet al te hard waait, is dit het vlaggedeelte wat als eerste zichtbaar is bij een zuchtje wind.

Het gedachtengoed van de vlag werd tot nog toe bewaard en bewaakt door de Stichting De Zeeuws-Vlaamse vlag, maar vanaf 21 juli 2020, werd vanwege de vergevorderde leeftijd van de bestuurders, de zetel overgedragen aan de Stichting Cultureel Erfgoed Het Warenhuis (het stadsmuseum) te Axel.

Zeeuws-Vlaanderen kaart
Kaart van Zeeuws-Vlaanderen

Antwerpen (provincie) – Vlag aangenomen door de provincieraad (1996)

Twee vlaggen vandaag: Vlag 2:

De vlag van de Belgische provincie Antwerpen werd op 18 oktober 1996, vandaag precies 25 jaar geleden, door de Provincieraad aangenomen. Op 7 januari 1997 verleende de Vlaamse regering haar goedkeuring.

De vlag

Antwerpen provincievlag
Vlag van de provincie Antwerpen (1996/97-heden)

De vlag van de provincie Antwerpen bestaat uit 24 vierkanten, in vier rijen van zes. Het zijn acht rode, zes witte, zes gele en vier blauwe ‘blokken’. Ze zijn diagonaal gerangschikt, zo dat elk vlak dezelfde kleur heeft als de vlakken die er linksboven en rechtsonder staan.

Antwerpen provincie kaart.jpg
De provincie Antwerpen met z’n drie districten (© provincieantwerpen.be)

De kleuren zijn afgeleid van de Antwerpse steden (en districten): Antwerpen (rood en wit), Mechelen (geel en rood) en Turnhout (blauw en wit).

Antwerpen 02
V.l.n.r.: de stadsvlaggen van Antwerpen, Mechelen en Turnhout

Dat er voor een geblokte vlag werd gekozen is historisch gezien geen verrassing, omdat dit soort vlaggen al veel voorkwam in het vroegere Hertogdom Brabant, dat grofweg bestond uit het tegenwoordige Vlaams-Brabant, Waals-Brabant, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Antwerpen en een groot deel van de Nederlandse provincie Noord-Brabant. Deze laatste provincie heeft óók een geblokte vlag en wel in de kleuren rood-wit en gaat terug tot de Middeleeuwen.

antwerpen 04
Links: Kaart van het Hertogdom Brabant / Rechts: Vlag van de provincie Noord-Brabant

Rood en wit zijn dan ook niet toevallig de kleuren van de stad Antwerpen en als belangrijkste van de drie steden vormen deze kleuren de drie centrale diagonalen in de vlag. Tevens is in het rood ook Mechelen vertegenwoordigd en de twee diagonalen eronder en erboven in geel geven de tweede Mechelse kleur weer.
De twee korte diagonalen daar weer boven en onder zijn blauw en staan voor Turnhout. Blijven over twee witte hoek-blokken in wit, die staan voor de tweede kleur van deze stad.

De vlag verving in 1997 de provincievlag van 26 oktober 1928, waarvan veel mensen niet eens wisten dat-ie bestond. Het was een vlag met drie verticale banen in geel-rood-wit, maar die was nooit aangeslagen. De kleuren van Antwerpen en Mechelen zaten er in verwerkt, maar het blauw van Turnhout niet.

Antwerpen 03
Links: Provincievlag van Antwerpen (1928-1997) / Rechts: Districtsvlag van Antwerpen

Naast de provincievlag en de er aan ten grondslag liggende stadsvlaggen is er ook nog een vlag voor het district Antwerpen, iets dat de andere districten (nog?) niet hebben.
Die districtsvlag is een opvallende: het heeft dezelfde kleuren als de stadsvlag (rood-wit), maar is een zogenaamde zwaluwstaart (ook bekend als ingehoekte vlag). Deze vlag heeft een kader of zoom langs de randen in tegengestelde kleur, wat officieel omschreven wordt als “omzoomd van het één in het ander”.