Vandaag is het 113 jaar geleden dat de laatste keizer van China afstand deed van de troon, waarmee er een einde kwam aan het Keizerrijk China, dat in totaal 2.122 jaar heeft bestaan, van 221 v. Chr. tot 1912.
Puyi, de laatste keizer uit de Qing-dynastie, wiens keizerlijke naam Xuantong was, was bij zijn aftreden 6 jaar oud.
De tweede helft van de 19e eeuw stond bol van intriges in de keizerlijke familie, waar boeken over vol zijn geschreven. In het bestek van Vlagblog de ultrakorte versie.
Puyi werd keizer toen hij twee jaar en tien maanden oud was en was het gevolg van het overlijden van Keizer Guangxu op 14 november 1908.
Guangxu’s keizerschap begon min of meer op dezelfde manier: hij was vier jaar toen zijn tante, de keizerin-regentes Cixi, hem aanwees als nieuwe keizer. Hij was een zoon van Cixi’s jongere zuster Wanzhen en Prins Chun I.
Zijn leven werd grotendeels gedomineerd door zijn tante, de Keizerin-weduwe Cixi, die de touwtjes strak in handen hield.
Eenmaal volwassen zette Guangxu de radicale Honderd Dagen Hervorming op gang, maar die werd abrupt stopgezet toen de keizerin-weduwe in 1898 een staatsgreep pleegde, waarna hij tot aan zijn dood in 1908 onder huisarrest werd vastgehouden.
Bij de dood van Guangxu op 14 november 1908 (op 37-jarige leeftijd, waarschijnlijk vergiftigd) wees Keizerin-weduwe Cixi, zelf ook op haar sterfbed, Puyi als troonopvolger aan. Ze stierf één dag later op de 15e. Omdat Puyi uiteraard nog te jong was om te regeren werd zijn vader Prins Chun II regent.
Op 10 oktober 1911 brak de Xinhai-revolutie uit. De revolutie was succesvol en eindigde met de stichting van de Republiek China op 12 februari 1912, waarmee er einde kwam aan het keizerrijk en Puyi tot aftreden werd gedwongen.
Puyi bleef in de Verboden Stad (het keizerlijk paleiscomplex) in Peking wonen, waar hij in feite gevangen werd gehouden.
In 1924 werd hij verbannen naar de noordelijke stad Tianjin.
Toen Japan in 1932 de Chinese regio Mantsjoerije bezette en het omdoopte in Mantsjoekwo, een Japanse vazalstaat, benoemden ze Puyi als keizer van Mantsjoekwo, onder de naam Keizer Kangde, om de Chinezen ‘ter wille’ te zijn.
Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog werd Puyi door de Russen gevangengenomen en overgebracht naar de Sovjet-Unie.
In 1950 werd hij aan de Chinese autoriteiten overgedragen. China was onder Mao Zedong inmiddels een communistische volksrepubliek geworden.
Wegens collaboratie met de Japanners werd Puyi geïnterneerd in een heropvoedingskamp voor oorlogscriminelen, eerst in Shenyang en later in Harbin.
Mao verleende hem in 1959 amnestie, waarna hij tuinman werd in de botanische tuin van Peking.
In 1967 overleed hij aan de gevolgen van nierkanker.
De vlag
De vlag van vandaag is die van het Keizerrijk China onder de Qing-dynastie.
Een eerste versie van deze vlag was driehoekig en werd geïntroduceerd in 1862.
Tussen 1889 en 1912 was de vlag rechthoekig en dat is de vlag die vandaag bij Vlagblog wappert.
Daar de vlag niet gestandaardiseerd was waren er nogal wat uiteenlopende versies in omloop, zoals we verderop zullen zien!
De vlag van het keizerrijk en de Qing-dynastie toont een meerkleurige draak op een effen geel veld met een rode vlammende parel bovenaan de hijszijde.
Het werd in 1889 de eerste nationale vlag van China en wordt gewoonlijk de Gele Drakenvlag genoemd (traditioneel Chinees:黃龍旗; vereenvoudigd Chinees:黄龙旗).
De driehoekige vlag
De Qing-dynastie (1644-1912) voerde eeuwenlang geen nationale of dynastieke vlag.
Dat veranderde in 1862, toen door intensievere contacten met de rest van de wereld, het herkennen van nationaliteiten op bijvoorbeeld het water, belangrijker werd.
Onder generaal Zeng Guofan werd in 1862 toen een driehoekige vlag geïntroduceerd, die gevoerd diende te worden op marineschepen en eventuele andere keizerlijke vaartuigen en was dus niet bedoeld voor particulier gebruik en diende dus ook niet als nationale vlag.
De Acht Banieren
Deze driehoekige vlag, eveneens geel met een draak, kwam niet zomaar uit de lucht vallen: ze was afgeleid van een van de zogenaamde Acht Banieren, die vanaf de 17e eeuw in gebruik waren, in eerste instantie als legervaandels.
Gaandeweg echter werden ze echter symbolen voor de de Mantsjoe-elite (waaruit ook de Qing-dynastie voortkwam).
De effen gele banier was de belangrijkste van de Acht Banieren, daar geel de keizerlijke kleur was.
De draak, die in het Chinees Qīnglóng (青龍) wordt genoemd, werd door de Qing-dynastie gebruikt als symbool voor keizerlijke macht en kracht.
In de Chinese cultuur wordt een vlammende parel boven de kop van de draak afgebeeld. De parel wordt geassocieerd met rijkdom, geluk en voorspoed.
Generaal Zeng koos daarom deze banier als uitgangspunt, maar maakte er een driehoek van.
Van deze driehoekige vlag, die tot 1889 gebruikt werd, waren verder geen specificaties bekend, zodat ze in allerlei versies voorkwam, vaak met een sierrand (soms geel, soms rood), maar wel altijd met draak en parel.
Rechthoekig
Li Hongzhang, staatsman, generaal en diplomaat in dienst van de Qing-dynastie, realiseerde door toenemende internationale contacten, dat een driehoekige vlag aan boord van vaartuigen ongebruikelijk was en diende in 1881 een verzoek in bij het Keizerlijk Hof om een rechthoekige vlag in te voeren, die dan ook als nationale vlag zou moeten dienen.
Hoewel Keizerin-weduwe Cixi keus had uit een aantal ontwerpen, waaronder een trigram-vlag (zoals Zuid-Korea die voert) en een vlag met een qilin (een fabeldier gelijkend op een eenhoorn), koos ze in 1888 toch voor de vertrouwde gele vlag met draak en parel.
Bonte verzameling
En daarmee komen we bij de vlag vandaag, die vanaf 1889 als nationale vlag gebruikt werd.
Net als de driehoekige vlag was ook de nieuwe vlag niet gestandaardiseerd, waardoor er in de loop der jaren een bonte verzameling van vlag-interpretaties het licht zag.
Zeldzaam
Omdat de vlag uiteindelijk maar 23 jaar dienst deed als nationale vlag en ze bovendien toch een vrij zeldzaam verschijnsel bleef (bij de revolutie van 1911/1912 ging er een groot aantal verloren), zijn er heden ten dage niet heel veel meer over, waardoor originele vlaggen tegenwoordig geld waard zijn.
Al even zeldzaam zijn foto’s van de vlag ‘in actie’. Toen ze in 1912 werd afgeschaft was fotografie in China nog niet erg wijdverbreid.
Variaties op een thema: galerij van drakenvlaggen
En ook nog
Vlagblog 