Vier vlaggen vandaag. Vlag 2:

Net als Oost- en West-Souburg werd Ritthem op 1 juli 1966 onderdeel van de Gemeente Vlissingen.

De vlag

Van de Ritthemse vlag heb ik niet kunnen achterhalen wanneer hij is ingevoerd, noch of hij ‘officieel’ is. Maar aangezien naast het stadhuis van de Gemeente Vlissingen de vlaggen van de drie kernen (Vlissingen, Oost- en West-Souburg & Ritthem) naast elkaar wapperen, waarbij die van Ritthem dezelfde is als die bij Vlagblog, ga ik op z’n minst uit van een oogluikend officiële versie.

Vermoedelijk is de vlag niet door een vexilloloog (vlaggendeskundige) ontworpen. Die zou namelijk nooit de naam Ritthem op de vlag hebben afgebeeld. Hoewel namen tegenwoordig wel vaker op vlaggen worden afgebeeld, gaat het tegen de eeuwenoude vlagtradities in.

Zonder de naam op de vlag zou hij historisch volkomen acceptabel zijn, want de kleuren van Ritthem zijn groen en wit en hij bevat het dorpswapen (voortgekomen uit de ambachtsheerlijkheid). Voor de goede orde een korte beschrijving:

De vlag wordt diagonaal in tweeën gedeeld van de top van de mast- of broekzijde naar de onderkant van de vluchtzijde. De driehoek aan de broekzijde is wit, die aan de vlucht is donkergroen. Midden op het witte vlak is het wapen van Ritthem afgebeeld. Dat wapen is officieel bevestigd op 8 december 1819 door de Hoge Raad van de Adel, als ‘zijnde een schild van zilver, beladen met vijf klaverbladen in natuurlijke kleuren, kruiswijs geplaatst’.

De naam ‘Ritthem’ is in goudgeel aan de onderkant van de vlag geplaatst, half over het witte, half over het groene gedeelte heen.

Sierksma

Dat Ritthem het lange tijd zonder vlag moest stellen blijkt ook uit de correspondentie tussen vexilloloog Klaes Sierksma en toenmalig burgemeester van Ritthem, Pieter Daniëlse, in 1958.

Sierksma schreef dat jaar alle Nederlandse gemeenten aan om na te gaan of er een gemeentevlag gevoerd werd en zo ja, wilde hij weten hoe die eruit zag. Dit ten behoeve van zijn in 1962 verschenen “Nederlands vlaggenboek” in de Prisma-serie van uitgeverij Het Spectrum.

Burgemeester Daniëlse beschrijft in zijn brief (hierboven) wel het gemeentewapen, maar merkt bij punt 3 op: “Deze gemeente bezit geen gemeentevlag, welke officieel bij raadsbesluit is vastgesteld”.
In zijn boek kon Sierksma dan ook kort zijn en behandelde Ritthem in één zin: “De gemeentekleuren zijn groen en wit,”

Vier vlaggen vandaag. Vlag 1:

Op 1 juli 1966 werd bij de gemeentelijke herindeling van Walcheren de gemeente Oost- en West-Souburg (samen met de gemeente Ritthem) bij Vlissingen gevoegd. (Op een kleine strook in het noorden na, die bij Middelburg werd gevoegd en een strook in het westen, die naar Valkenisse ging, nu op zijn beurt inmiddels onderdeel van de gemeente Veere).

Oost- en West-Souburg waren tot 1842 afzonderlijke gemeenten, elk met een eigen wapen.
Het wapen van West-Souburg heeft een gouden veld met een rode burcht, dat van Oost-Souburg een zwart veld met een gouden burcht.

De Hoge Raad van Adel voegde bij de gemeentelijke herindeling op 23 november 1842 beide wapens samen, zodat de linkerhelft werd ingenomen door Oost-Souburg en de rechterhelft door West-Souburg.

Het werd als volgt omschreven: Gepartiseerd van sabel en goud, waarop een burgt, gepartiseerd van goud en keel.
Tegenwoordig wordt het omschreven als: Gedeeld van zwart en goud, met een van goud en rood gedeelde dubbele burcht over de delingslijn.

De vlag

De vlag van Oost- en West-Souburg heeft het wapen middenin de vlag, die in twee kleuren is verdeeld: het goud (in de praktijk geel) van de “Oost-Souburgse burcht” aan de broekingszijde, en het rood van “West-Souburgse burcht” aan de vluchtzijde.
Hoewel de vlag geen officiële status heeft, is het zonder meer een passende vlag: het wapenbeeld ‘vertaald’ naar een dundoek.

Interessant is natuurlijk te bedenken dat, hoewel de vlag bijna uitsluitend in Oost-Souburg te zien is, het evengoed de vlag van West-Souburg is (tegenwoordig de facto een wijk van Vlissingen).
De vlag is bepaald succesvol te noemen en is zeker in de belangrijkste winkelstraten van Oost-Souburg (de Kanaalstraat en de Paspoortstraat) op meerdere plekken te zien.

Defileervlag

Overigens werd in Souburg tot aan de herindeling op 1 juli 1966 een andere vlag gebruikt, die steevast als de “gemeentevlag” werd aangeduid. Die term dekte de lading echter niet.

De vlag die hiermee werd bedoeld, was niets anders dan de Souburgse defileervlag uit 1938.
De defileervlaggen werden voor het merendeel van de Nederlandse gemeenten ontworpen in verband met het veertigjarig regeringsjubileum van koningin Wilhelmina in 1938.
Dit gebeurde volgens een vast systeem. Van de toenmalige elf provincies werden de kleuren uit het provinciewapen omgezet in horizontale banen.
In het geval van Zeeland ging dat om de kleuren geel, rood, blauw en wit.
Van iedere gemeente werd vervolgens het wapen in het kanton (de linkerbovenhoek) geplaatst.
Op 8 september 1938, de dag van het jubileum kwamen jeugdorganisaties uit de honderden deelnemende gemeenten naar de Dam in Amsterdam, voor het huldebetoon aan de koningin, voorzien van hun eigen defileervlag.

Hoewel de vlaggen na de festiviteiten hun functie verloren, waren er nogal wat gemeenten die hun defileervlag, bij gebrek aan een officiële gemeentevlag, deze vlag als zodanig gingen beschouwen.
Na verloop van tijd wisten de meeste mensen vaak niet meer wat de achtergrond van de vlag was.

Kennelijk was dit ook in Souburg het geval, gezien de berichtgeving van de PZC in de aanloop naar de overgang van Oost-en West-Souburg naar Vlissingen.
De Souburgse raad is op zoek naar een goede bestemming voor “de gemeentevlag” en opteert voor de vereniging “Souburgs Burgerzin”, in plaats van “een of ander museum”.
Waar de vlag sindsdien gebleven is, is nog in onderzoek.