Deze dag is er één met de nodige veranderingen: eerst een andere naam, daarna een andere datum! Waar gaat het over?

Hoewel de 28e juli al sinds 2008 als officiële feestdag bestond onder de naam Doopdag, is de naam van de dag sinds 2022 Dag van de Oekraïense Staat.
Hoe zit dat in elkaar?

Het was president Viktor Joesjtsjenko die de 28e juli in 2008 instelde als feestdag. Dat jaar was het 1.020 jaar geleden dat Vladimir van Kiev, grootvorst en heerser van het Kievse Rijk, (die zichzelf in 987 liet dopen en daarmee het christelijk geloof omarmde), zijn onderdanen in 988 opdroeg zich ook te bekeren tot het christendom.
Het Kievse Rijk (822 -1240) was een vroegmiddeleeuwse voorloper van het huidige Rusland, Wit-Rusland (Belarus) en Oekraïne.
Kiev, de tegenwoordige hoofdstad van Oekraïne, was de belangrijkste stad in het Kievse Rijk, dat ook bekend staat als de Kievse Roes, Rijk van Kiev of het Grootvorstendom Kiev, in het Oekraïens Київська Русь (Kievse Roes).

Er wordt aangenomen dat op 28 juli 988 en in de dagen daarna een massale doop onder de bevolking plaatsvond, eerst in Kiev, later ook in wat nu Rusland is, waardoor het de leidende religie werd.

Terug naar de invoering van Doopdag in 2008. Hoewel het geen extra vrije dag was, werd de viering toch vaak gekenmerkt door massa-evenementen. In 2019 bijvoorbeeld namen zo’n 20.000 mensen deel aan een processies en kwamen er zo’n 30.000 mensen naar kijken.

In 2014 viel Rusland de Krim binnen en bezette het Oekraïense schiereiland. Daarna verergerden ook de moeilijkheden met de pro-Russische militia in de Donbas-regio.
Door dit alles was de verhouding met Rusland al op een dieptepunt beland, waardoor velen negatief stonden tegenover de Doopdag met zijn met Rusland gedeelde geschiedenis.
Op 24 augustus 2021 (de 30e Onafhankelijkheidsdag van Oekraïne) vaardigde president Volodymyr Zelensky een decreet uit om de Doopdag te veranderen in Dag van de Oekraïense Staat.
Eén dag later diende hij een wetsontwerp in om van de 28e juli voortaan een vrije dag te maken.

De Verchovna Rada (het Oekraïense parlement) bracht het wetsontwerp op 31 mei 2022 in stemming, waarbij 257 van de 450 parlementsleden vóór stemden. Op 9 juni werd de wet van kracht.
Omdat Rusland op dat moment Oekraïne al was binnengevallen, verkeerde het land in een staat van beleg, waardoor de vrije dag vooralsnog niet gehonoreerd kon worden.
Wel keurde de regering op 12 juli 2021 een lijst goed van evenementen voor de toekomstige viering van de Dag van de Oekraïense Staat, waaronder het ceremonieel hijsen van de nationale vlag, het leggen van bloemen bij monumenten en gebeden voor Oekraïne.

Zodoende hebben we met een officiële dag te maken die nog nooit gevierd is. en ook dit jaar zal de dag dus niet gevierd worden zoals anders wel het geval geweest zou zijn.
Overigens was niet iedereen positief over de veranderingen, zoals de stemming in het parlement al liet zien.
Critici voerden aan dat het hen niet duidelijk was in hoeverre deze nieuwe feestdag verschilde van de jaarlijkse Onafhankelijkheidsdag op 24 augustus, waarbij dezelfde activiteiten ook al plaatsvinden.

In Rusland veroorzaakte het decreet van president Zelensky uit 2021 irritatie. Hoewel het land op dat moment Oekraïne nog niet was binnengevallen, was de reactie van het Kremlin er één van ongenoegen.
Met het afschaffen van de Doopdag deed Oekraïne “een aanval op het heilige“, volgens Rusland, dat het erfgoed van de Kievse Roes als het zijne beschouwd.
Dat laatste is op z’n minst opmerkelijk, omdat het eerder andersom is, daar in 988 alles in Kiev begon.

Datumwijziging

Zijn we er nu? Nee, want het is vandaag toch geen 28 juli? Inderdaad, want de Dag van de Oekraïense Staat is in 2022 verschoven naar 15 juli.
Voor de orthodoxe kerk van Oekraïne is de link met Vladimir van Kiev zo belangrijk, dat de bisschoppen die graag in samenhang met de nieuwe feestdag willen combineren.

Door een kalenderhervorming is de orthodoxe kerk van de Gregoriaanse naar de Juliaanse tijd overgegaan, zodat de 28e juli nu de 15e juli is geworden!
Vladimir, die als heilige wordt vereerd, wordt vanaf 2022 dus op 15 juli in plaats van 28 juli geëerd, wat voortaan samenvalt met de Dag van de Oekraïense Staat, want president Zelensky willigde het verzoek van de raad van bisschoppen in op 28 juni 2023, waarna het parlement op 14 juli eveneens akkoord ging.

De vlag

De vlag van Oekraïne bestaat uit twee even brede horizontale banen van blauw en geel.

Er zijn voldoende aanwijzingen dat de kleuren blauw en geel van de vlag ver terug gaan, zelfs tot de 15e eeuw. De kleuren gaan er echter pas echt toe doen wanneer de twee keizerrijken waar Oekraïne onderdeel van uitmaakte (het Russische en het Oostenrijks-Hongaarse), ophouden te bestaan.

De West-Oekraïense Nationale Republiek gebruikt tussen 1918 en 1919 de blauw-gele vlag. De vlag wordt gecontinueerd  bij het samengaan van de twee Oekraïnes tot de Oekraïense Staat.

Tot aan 1949 heeft Oekraïne als Russische sovjet-republiek verschillende variaties van egaal rode vlaggen met de letters YCCP (Ukrayinskaya Sotsialisticheskaya Sovetskaya Respublika – oftewel Socialistische Sovjet Republiek Oekraïne) erop.

In 1949 krijgen alle Russische republieken een vlag-‘make-over’, variaties op de vlag van de Sovjet-Unie met eigen accenten. Die van Oekraïne heeft een blauwe balk aan de onderkant.

Vanaf 1990, dus nog vóór de onafhankelijkheid, wordt de blauw-gele vlag her en der al aarzelend waargenomen. Met het opnieuw zelfstandig worden, wordt de vlag officieel ingevoerd. Wettelijke status krijgt de vlag op 28 januari 1992.
De eerste vlag die ooit boven het Verchovna Rada (het Oekraïnse parlement) wapperde is nu in het parlementsmuseum te zien.

Het blauw in de vlag symboliseert de hemel, het geel de uitgestrekte tarwevelden.

Symbool

Sinds het begin van de Oekraïense oorlog op 20 februari 2022, is de nationale vlag een symbool van hoop en verzet geworden.