Sluiting Olympische Spelen 2024

Vandaag komen de 33e Olympische Spelen tot hun eind. Vanavond vanaf 21.00 uur vindt de Sluitingsceremonie plaats in het Stade de France in de Parijse voorstad Saint-Denis.

Het in 1998 geopende Stade de France ligt in de noordelijke voorstad Saint-Denis. en is het grootste stadion van Frankrijk met 81.338 zitplaatsen (© Darthvadrouw / publiek domein)

Op het moment van schrijven is er nog een wedstrijddag te gaan, dus kunnen er nog veranderingen plaatsvinden in het aantal gewonnen medailles voor de Nederlandse afvaardiging, maar dat het sowieso een succesvol gebeuren was, is wel duidelijk.
Op zondagochtend staat Nederland met 13 gouden, 7 zilveren en 12 bronzen medailles (32 in totaal dus) op de 8e plaats in het landenklassement.

Duidelijke koplopers zijn China en de Verenigde Staten met respectievelijk 39 en 38 gouden plakken. Geen enkel ander land komt daarbij in de buurt, Australië (nummer 3 op de lijst) heeft 18 gouden medailles.

Update na de laatste speeldag

Na de deze laatste speeldag kan de balans worden opgemaakt: stond Nederland vanmorgen nog op de 8e plaats in het klassement, met het winnen van 2 extra gouden medailles, schuift ons land 2 plaatsen op naar de 6e plaats, de hoogste plaats ooit, drie jaar geleden in Tokio werd de 7e plaats bereikt.

De definitieve medaillespiegel van de 33e Olympische Spelen (© olympics.com)

Op de lijst kunne we ook zien dat de Verenigde Staten China van de 1e plaats heeft verdrongen. De landen hebben beide 40 keer goud gewonnen, maar de V.S. heeft maar liefst 44 zilveren en 42 bronzen medailles gewonnen. Bij China gaat het om respectievelijk 27 en 24 keer zilver en brons.

Affiche van de Sluitingsceremonie van de 33e Olympische Spelen (© olympics.com)

Wat de sluiting van vanavond betreft: veel is er nog geheim, zoals te doen gebruikelijk.
Wat wel vast staat is dat Tom Cruise zijn opwachting zal maken, maar op welke wijze is nog even afwachten. Het ligt echter voor de hand dat de acteur dat op “Mission Impossible”-achtige wijze zal doen.
Cruise is al geruime tijd in Parijs voor opnames van het achtste deel van de “Mission Impossible”-filmserie.

Tom Cruise op de motor met witte (?) vlag (screenshot)

Hij werd gesignaleerd bij de Arc de Triomphe op een motor met een witte vlag, met een filmploeg tien meter voor hem.

Daarnaast zijn er volop geruchten over eventueel optredende artiesten, zoals Billie Eilish, Snoop Dogg en de Red Hot Chili Peppers.
Ook de in Frankrijk zeer populaire Belgische zangeres Angèle wordt genoemd, net als haar Franse collega Yseult.

Screenshots Sluitingsceremonie

Vlaggenparade van de Olympiërs, we zien o.a. Senegal (links), Burundi (midden met sterren), Bulgarije (driekleur) en Burkina Fasso (rechts)
De vlag van de Cookeilanden werd gedragen door zwemster Lanihei Connolly
De vlagdragers op het centrale element, een gestileerde wereldkaart, in het Stade de France
Ruim 200 vlaggen kwamen het stadion binnen
Triatlete Edda Hannesdóttir droeg de IJslandse vlag
Te onderscheiden vlaggen zijn die van Zuid-Korea (geheel links, wit met trigrammen), Brunei (geel), de verticale driekleur van Ivoorkust (oranje-wit-groen), Cuba (rode driehoek met ster) en Djibouti (witte driehoek met rode ster)
De Nederlandse vlagdragers Harrie Lavreysen (baanwielrennen) en Femke Bol (hordenloopster/estafette), rechts de vlag van Polen
Een grote verzameling vlaggen, herkenbaar die van de Marshalleilanden (geheel links), Luxemburg (rood-wit-lichtblauw) en Micronesia (lichtblauw met sterren)
Herkenbare vlaggen op dit screenshot: Sierra Leone (geheel links, groen-wit-lichtblauw), Servië (rood-blauw-wit met wapen), Sao Tomé en Pricipe (groen-geel-groen met sterren), Rwanda (blauw-geel-groen), Samoa (blauw kanton op rood veld) en Saint Vincent en de Grenadines (blauw-geel-groen met drie groene ruiten)
Een kleurig geheel met herkenbaar Noord-Macedonië (geel-rode stralen), Maleisië (blauw kanton en rood-witte strepen), Kroatië (rood-wit-blauw met wapen), Cookeilanden blauw met witte sterren in een cirkel) en Denemarken (rood met wit kruis)
De vlaggenparade werd luid toegejuicht
De vlagdragers verzameld rond de ‘wereldkaart’
Nederlands goud en brons
Blije Portugezen
De Nederlandse ploeg
De Olympische ploeg van Guatemala
Uiteraard veel Fransen in het stadion
De Chinese ploeg
De Nederlandse ploeg
Een bijzonder moment: de laatste medaille-uitreiking vindt plaats tijdens de sluitingsceremonie en wel voor de vrouwenmarathon, waarbij de Nederlandse Sifan Hassan goud won, het edelmetaal wordt haar hier omgehangen door IOC-voorzitter Thomas Bach
Hassan won de marathon met een Olympisch record in 2 uur, 22 minuten en 55 seconden
Sifan Hassan toont haar gouden medaille
Al even bijzonder was het dat het Nederlandse volkslied, het Wilhelmus, in het stadion klonk en daarmee de hele wereld overging
Saluut terwijl de vlaggen van Nederland, Ethiopië en Kenia worden gehesen
De drie medaillewinnaars luisteren naar het Wilhelmus
V.l.n.r.: Tigst Assefa (zilver voor Ethiopië), Sifan Hassan (goud voor Nederland) en Hellen Obiri (brons voor Kenia)
Burgemeester Karen Bass van Los Angeles ontvangt de Olympische vlag uit handen van IOC-voorzitter Thomas Bach
Los Angeles zal de 34e Olympische Spelen in 2028 organiseren
Acteur Tom Cruise landt in het Stade de France…
…en neemt bezit van de Olympische vlag…
…en gaat er met de vlag vandoor op een motor, op naar de Verenigde Staten
Er wordt even geschakeld met Los Angeles waar op het strand van Long Beach vast een voorschot op de Spelen van 2028 wordt genomen in ‘party style’…
…compleet met vuurwerk
Ook in Parijs laat men zich niet onbetuigd, het slotakkoord is een spetterend vuurwerk

De vlag

De Olympische vlag (1920-heden)

De vlag van de Olympische Spelen is wit met vijf in elkaar gevlochten ringen, drie boven, twee onder, in de kleuren blauw, geel, zwart, groen en rood.
Dit kan haast niet anders dan een van de bekendste vlaggen ter wereld zijn: er zullen maar weinig mensen zijn die de vlag met de gekleurde ringen niet onmiddellijk herkennen.

Uiteraard zijn er Olympische vlaggen in soorten en maten: de ‘officiële’ Olympische vlag is de vlag die van de ene gaststad naar de volgende verhuist en die doorgaans voordat de Spelen werkelijk beginnen in het plaatselijke stadhuis te zien is en moet niet verward worden met de enorme Olympische vlag die boven alles uit torent in een stadion, die na de Spelen onmiddellijk afgedankt wordt. Vaak wordt zo’n vlag daarna tentoongesteld.

Het logo

De vlag werd geïntroduceerd tijdens de Spelen van 1920 in Antwerpen.
Dat betekent tevens dat de vijf daaraan voorafgaande edities van de moderne Spelen het zonder dit symbool deden waar we nu zo aan gewend zijn geraakt.

Het originele ontwerp van Pierre de Coubertin uit 1913 (publiek domein)

Het logo met de ringen is echter iets ouder dan 1920. Het werd in 1913 ontworpen door de Franse baron Pierre de Coubertin, die toentertijd voorzitter van het Internationaal Olympisch Comité (IOC) was.
Hij was de grote instigator van de moderne Olympische Spelen, waarvan de eerste editie in 1896 plaatsvond in de Griekse hoofdstad Athene, waarmee tevens de link werd gelegd met de Olympische Spelen van de Klassieke Oudheid, die in Olympia werden gehouden, tussen (naar we nu aannemen) 776 v. Chr. tot en met 393 na Chr.

Links: Pierre de Coubertin (1863-1937), ongedateerde, ingekleurde foto (publiek domein) / Rechts: Het graf van Pierre de Coubertin op het Cimétière Bois-de-Vaux in Lausanne, Zwitserland, compleet met ‘zijn’ Olympische ringen (publiek domein)

Hoewel nogal eens wordt aangenomen dat de ringen van De Coubertin’s ontwerp de vijf continenten symboliseerden (Europa, Afrika, Azië, Amerika en Oceanië), lagen de bedoelingen van De Coubertin toch net iets anders: Zelf schreef hij daarover in de augustus-editie van 1913 van het blad Olympique:

“…de zes kleuren (met de witte achtergrond) gecombineerd vertegenwoordigen op deze wijze de vlaggen van ieder land op aarde, zonder uitzondering. Het blauw en geel van Zweden, het blauw en wit van Griekenland, de driekleuren van Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, Duitsland, België, Italië, Hongarije plus het geel en rood van Spanje zijn vertegenwoordigd, net als de innovatieve vlaggen van Brazilië en Australië en die van het oude Japan en het moderne China. Dit is echt een internationaal symbool”

Hiermee was er een logo dat tevens op een vlag gebruikt kon worden. We mogen er vanuit gaan dat dat bij de 6e Olympiade geweest zou zijn. Deze Spelen van 1916 zouden in Berlijn plaatsvinden. Ondanks het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog in 1914 gingen de voorbereidingen hiervoor gewoon door: men ging er vanuit dat de oorlog niet zo lang zou duren.
Maar dit bleek te optimistisch gedacht, de oorlog sleepte zich voort tot 1918 en de 6e Olympiade werd afgelast.

Het Olympisch Stadion in Antwerpen op de openingsdag 20 april 1920, toen de Olympische vlag debuteerde (publiek domein)

Zodoende was het de 7e Olympiade (er werd dus gewoon doorgenummerd) van 20 april tot 12 september 1920 gehouden in Antwerpen, waar de Olympische vlag voor het eerst werd gehesen. (Berlijn was als organiserende stad “nicht mehr im Frage”, na de nederlaag van Duitsland in de Eerste Wereldoorlog en het land was dan ook uitgesloten van deelname in 1920, net als Oostenrijk).

Over een vlag die kwijtraakte en weer boven water kwam (Antwerpen-vlag nr.1) (1920)

De allereerste officiële Olympische vlag uit 1920, die bekend staat als de Antwerpen-vlag, bestaat nog steeds, na jarenlang spoorloos te zijn geweest.
We spoelen even vooruit naar 1997: tijdens een diner georganiseerd door het Amerikaans Olympisch Comité, interviewde een journalist de toen 100-jarige Hal Haig Prieste, die in 1920 een bronzen plak voor de V.S. had gewonnen bij het platform-duiken. De journalist merkte op dat het IOC niet kon achterhalen wat er met de originele Olympische vlag van 1920 was gebeurd.
“Daar kan ik je mee helpen”, was het antwoord van Prieste, “die zit in m’n koffer”.

Links: Affiche voor de Olympische Zomerspelen 1920 in Antwerpen (publiek domein) / Rechts: Duke Kahanamoku (1890-1968) (Library of Congress / publiek domein)

Prieste vertelde vervolgens dat hij, opgehitst door een nachtelijke weddenschap met landgenoot Duke Kahanamoku*, tegen het einde van de Spelen in Antwerpen in de vlaggenmast van het stadion was geklommen en de vlag had gestolen.

*Duke Kahanamoku behaalde in 1920 twee gouden medailles: één bij het 100 m zwemmen en de andere bij het estafette-zwemmen

Dat het IOC niet wist wat er met de vlag gebeurd was is een ietwat curieus, want dat de vlag gestolen was moet bekend zijn geweest, omdat Prieste betrapt werd door de politie tijdens zijn actie. Maar wellicht doelden ze op het feit dat ze niet wisten wat er vervólgens met de vlag gebeurde: Prieste liep sneller dan de politie en ontkwam met de vlag als zijn trofee.

Het Olympisch Stadion te Antwerpen in 1920 (publiek domein)

Met een speciale ceremonie tijdens de Olympische Spelen van 2000 in Sydney overhandigde (de toen inmiddels 103-jarige) Prieste de vlag uit 1920 aan toenmalig IOC-voorzitter Juan Antonio Samaranch.

De 103-jarige Hal Haig Prieste (1896-2001) met de door hem ontvreemde oervlag van de Olympische Spelen, bij de overhandiging aan IOC-voorzitter Juan Antonio Samaranch op 11 september 2000 te Sydney, een paar dagen voor het begin van de Zomerspelen (publiek domein)

De vlag werd vervolgens tentoongesteld in het Olympisch Museum in Lausanne in Zwitserland, maar bleef daar niet.
Vanaf het begin van de ‘herontdekking’ had de stad Antwerpen ook belangstelling voor de vlag. De stad was succesvol in zijn pogingen voor een terugkeer: in 2004 keerde de vlag terug naar de Scheldestad.
Vanaf 2013, toen Antwerpen Europese Sporthoofdstad was, was de vlag in de entreehal van het stadhuis te bewonderen. Vanwege de renovatie van het gebouw (vanaf 2017) is de vlag nu onderdeel van de collectie van het MAS (Museum aan de Stroom) in het noorden van de stad.

Antwerpen-vlag nr. 2 (1924)

Het was de bedoeling dat de Olympische vlag van 1920 naar de volgende gaststad Parijs zou verhuizen, maar omdat de officiële vlag zoek was, moest er een nieuw exemplaar gemaakt worden.
Deze tweede vlag werd eveneens Antwerpen-vlag genoemd, naar het waarom wordt nog steeds gegist: één verklaring is dat de vlag nu eenmaal debuteerde in Antwerpen, een andere is dat de nieuwe vlag in Antwerpen werd gemaakt.

Opening van de Olympische Zomerspelen 1924 in het Stade Olympique Yves-du-Manoir te Colombes, vlakbij Parijs, door de voorzitter van het Comité Olympique Français, graaf Justinien Clary (1860-1933); of de Olympische vlag, die over het spreekgestoelte is gedrapeerd, ‘dé’ nieuwe ‘Antwerpen-vlag’ is, vertelt de historie niet (publiek domein)

Hoe dan ook: dit nieuwe exemplaar wapperde in 1924 voor het eerst tijdens de openingsceremonie in het Stade Olympique Yves-du-Manoir in Colombes, een voorstad van Parijs.
Deze nieuwe officiële versie zou het uithouden tot en met de Zomerspelen van 1984 in Los Angeles, waarna de vlag na 60 jaar ‘met pensioen mocht’.

Links: Affiche van de 1e editie van de Olympische Winterspelen in 1924 in Chamonix, Frankrijk, een ontwerp van Auguste Matisse (1866-1931) (publiek domein) / Rechts: Officiële Olympische eedaflegging door de vertegenwoordigers van de 16 deelnemende landen aan de Winterspelen van 1924 in Chamonix (publiek domein)

1924 was tevens het debuut van de Olympische Winterspelen die tot en met 1992 in hetzelfde jaar als de Zomerspelen werden gehouden, toen er besloten werd ze los te koppelen, zodat de Winterspelen in de andere even jaren dan die van de Zomerspelen plaatsvinden (zie ook verderop).

Seoul-vlag (1988) en Rio de Janeiro-vlag (2016)

Voor de 24e Olympiade in 1988 in de Zuid-Koreaanse hoofdstad Seoul kwam er dus een nieuwe vlag, die dan ook bekend staat als de Seoul-vlag.
Ze deed 24 jaar dienst, tot en met de 30e Olympiade in Londen in 2012.

De officiële Olympische Zomerspelenvlag bij aankomst op het vliegveld Haneda bij Tokio (© foto: Kazuhiro Nogi)

De vlag die nu in gebruik is (met franje langs de randen) debuteerde tijdens de Zomerspelen van 2016 in Rio De Janeiro in Brazilië, maar werd aan het einde van de Zomerspelen in Londen in 2012 al overhandigd aan burgemeester Eduardo Paes van Rio de Janeiro.

12 augustus 2012: tijdens de sluitingsceremonie van de Zomerspelen in Londen ontvangt burgemeester Eduardo Paes van Rio de Janeiro, Brazilië, de nieuwe officiële Olympische vlag, compleet met franje langs de randen (screenshot)

Deze vlag is nu te bewonderen in het stadhuis van Tokio, het Tōkyō-to Chōsha.

Vlaggen Winterspelen

Zoals boven vermeld, werden de Olympische Winterspelen voor het eerst gehouden in 1924 en wel in Chamonix, Frankrijk.
Tot 1952 werden voor de Winterspelen geen speciale vlaggen vervaardigd.

Links: Logo van de Olympische Winterspelen van 1952 in Oslo, Noorwegen (publiek domein) / Rechts: De Oslo-vlag (publiek domein)

Bij die Spelen, gehouden in en rond de Noorse hoofdstad Oslo, kreeg voorzitter van het IOC, Sigfrid Edström, uit handen van burgemeester Brynjulf Bull, een Olympische vlag overhandigd, die net als bij de Zomerspelen overgedragen zou worden aan de volgende organiserende stad.

Aldus geschiedde, maar daar moet wel bij aangetekend worden dat de vlag alleen gebruikt werd bij de openingsceremonies. Normaliter was de vlag opgeborgen in een vitrine met daarbij de namen van alle gaststeden op bronzen plaquettes. Voor de sluitingsplechtigheden werd een replica gebruikt. In 2014 werd de Oslo-vlag met pensioen gestuurd.

IOC-voorzitter Thomas Bach overhandigt de (nieuwe) officiële vlag van de Winterspelen aan burgemeester Chen Jining van de Chinese hoofdstad Beijing, waar de editie van 2022 zal plaatsvinden (sluitingsceremonie van de Winterspelen 2018 in PyeongChang, Zuid-Korea, op 25 februari 2018 / screenshot)

In 2018, bij de Winterspelen in het Zuid-Koreaanse PyeongChang, bood de stad het IOC een nieuwe officiële vlag aan.
Na de Winterspelen 2022 in Beijing is de vlag inmiddels doorgegeven aan de Italiaanse stad Milaan, waar de Winterspelen van 2026 zullen plaatsvinden (een deel van de wedstrijden vindt plaats in Cortina d’Ampezzo).

Olympische Jeugdspelen

Sinds 2010 zijn er ook Olympische Jeugdspelen voor 14- tot 18-jarigen. Deze Spelen (zowel Zomer- als Winterspelen) worden ook iedere vier jaar gehouden, maar precies omgekeerd als de ‘volwassen’ Spelen: de Zomer Jeugdspelen vinden dus plaats in het zelfde jaar als de Olympische Winterspelen en de Winter Jeugdspelen in het jaar van de Olympische Zomerspelen.

Logo van de Olympische Jeugdspelen

De eerste zomer-editie vond plaats in Singapore van 14 tot 26 augustus 2010. Eén dag voor de opening overhandigde IOC-voorzitter Jacques Rogge de officiële vlag voor de Jeugdspelen aan premier Lee Hsien Loong van Singapore.

Overhandiging van de officiële vlag voor de 1e Olympische Jeugdspelen bij Istana Paleis in Singapore. V.l.n.r.: Zwemster Amanda Lim, IOC-voorzitter Jacques Rogge, premier Lee Hsien Loong van Singapore, IOC-vice-voorzitter Ng Ser Miang en zeiler Darren Choy, 13 augustus 2010 (© foto: Wong Maye-E)

Hoewel her en der vermeld wordt dat deze Olympische vlag naast de ringen ook de naam van de gaststad en het jaar van de Spelen laat zien, is daar op foto’s niets van waar te nemen! En dat zou ook vreemd zijn, want ook deze vlag is een doorgeef-vlag. In 2014 waren de Zomer Jeugdspelen in Nanjing (China) en in 2018 in Buenos Aires (Argentinië).

Links: Logo van de Olympische Zomer Jeugdspelen van 2018 in Buenos Aires, Argentinië (publiek domein) / Rechts: Voorlopig logo van de uitgestelde Olympische Zomer Jeugdspelen van 2026 in Dakar, Senegal (publiek domein)

De editie 2022 kwam wegens de coronapandemie te vervallen en werd vooruit geschoven naar november 2026 en wordt gehouden in Dakar (Senegal).

Logo van de Winter Jeugdspelen 2024 die in januari/februari dit jaar in Gangwon (Zuid-Korea) werden gehouden

De eerste Winter Jeugdspelen werden gehouden van 13 tot 22 januari 2012 in Innsbruck (Oostenrijk). De 2016 en 2020 edities waren in respectievelijk Lillehammer (Noorwegen) en Lausanne (Zwitserland). In 2024 werd het evenement in de provincie Gangwon (Zuid-Korea) gehouden.

Vrolijke vlaggenparade bij de 1e Olympische Winter Jeugdspelen in januari 2012 in Innsbruck, Oostenrijk (© Marjory Malbert)

Paralympische Spelen

Een heel verhaal! Maar hebben we nu alles gehad? Nee, want een goeie twee weken na de sluiting van de Olympische Zomerspelen beginnen de Paralympische Spelen 2024, eveneens in Parijs.

Paralympische vlag

Over de vlag en het logo van de Paralympische Spelen is heel wat te vertellen en dat gaat dan ook gebeuren!
Woensdag 28 augustus gaat dit sportevenement van start: dan wordt de Paralympische vlag niet alleen in Parijs gehesen, maar ook bij Vlagblog en kunt u alles lezen over deze andere Olympische vlag.