Kroatië – Dan državnosti / Nationale feestdag (1991)

Twee vlaggen vandaag. Vlag 1:

Op 25 juni 1991 verklaarde Kroatië zich (net als Slovenië) onafhankelijk van het uiteenvallende Joegoslavië. Franjo Tuđman werd de eerste president.
Vanaf 1 juli 2013 is Kroatië lid van de EU en sinds 1 januari dit jaar is de euro als wettig betaalmiddel ingevoerd.

De Kroatische 2-euromunt toont de landkaart van Kroatié (foto: Hrvatska Narodna Banka)
Kaart van Kroatië (© freeworldmaps.net)

De vlag

kroatie 01 kroatie
Vlag van Kroatië (1990-heden)

De vlag van Kroatië is ingevoerd op 21 december 1990 en is er een uit de zgn. pan-slavische vlaggenfamilie, met als oorsprong de Nederlandse vlag.
Toen tsaar Peter de Grote zijn licht opstak in de Nederlanden in 1697, kwam hij danig onder de indruk van de Nederlandse scheepsbouw en de organisatie van de marine.

kroatie 2 nederland rusland
Vlaggen van Nederland en Rusland

Terug in Rusland introduceerde hij een handelsvlag gebaseerd op de Nederlandse driekleur: wit-blauw-rood (nu de nationale vlag).

Dit op zijn beurt beïnvloedde weer andere landen dezelfde driekleur te gebruiken en die enigszins aan te passen.
Overigs hebben de gebruikte kleuren voor Kroatië ook historische betekenis: zo kwamen de kleuren rood en wit voor bij de vlag van het Koninkrijk Kroatië (1102-1526), het blauw en wit bij het Koninkrijk Slavonië (1699-1868) en het blauw (maar niet het geel) van het Koninkrijk Dalmatië (1797-1805/1815-1918).
We zien de kleuren ook terug in de huidige vlaggen van Servië, Slovenië en Slowakije.

kroatie 03 servie slovenie slowakije
V.l.n.r.: de vlaggen van Servië, Slovenië en Slowakije

Tot 2004 had Montenegro ook een vlag uit deze ‘serie’. En hoewel je het nu niet meer zou zeggen is ook de vlag van Bulgarije (wit-groen-rood) een pan-slavische vlag. Tot 1878 was het groen in de vlag blauw.

kroatie 04 montenegro bulgarije
V.l.n.r.: de vlaggen van Montenegro (1992-1994), nog een keer Montenegro (1994-2004) (correcte lengte!) en Bulgarije

Zonder het wapen zou de vlag van Kroatië identiek zijn aan die van Nederland. Het wapen vertoont een rood-wit geblokt schild, het zogenaamde ‘sahovnica’ (schaakbord). Sinds de 10e eeuw was dit het wapen van de Kroatische koningen.

kroatie 05 wapens galerij 1
V.l.n.r.: het nationale wapen van Kroatië, wapen van Centraal-Kroatië, wapen van Dubrovnik

De vijf schildjes erboven vormen tezamen een kroon en staan (van links naar rechts) voor Centraal-Kroatië, Dubrovnik, Dalmatië, Istrië en Slavonië.

kroatie 06 galerij 2
V.l.n.r.: de wapens van Dalmatië, Istrië en Slavonië

De vlag van Kroatië als deelrepubliek van Joegoslavië was dezelfde driekleur, maar dan met een socialistische, vijfpuntige, geel-omrande rode ster.

kroatie 07 deelrepubliek
Vlag van Kroatië als Joegoslavische deelrepubliek (1947-1990)

De huidige vlag van Kroatië staat ook wel bekend onder de naam Trobojnica (Driekleur).

Vlag van de president

Vlag van de president van Kroatië (1990-heden)

De presidentiële vlag van Kroatië is vierkant met een roodwit geblokte sierrand. Het heeft een blauw veld met het roodwit geblokte wapen van Kroatië.
De vijf historische wapens (die we ook al in de ‘kroon’ van de nationale vlag tegenkwamen), zijn in ruitvorm rondom het schild geplaatst. Verticale lijnen (eigenlijk zijn het gestileerde franjes) in goud (geel), zilver (wit) en keel (rood) strekken zich in lengterichting, vanaf het wapen en de vijf ruiten, uit naar beneden.
Boven het wapen zien we een lint in de Kroatische kleuren rood, wit en blauw, met daarop in gouden (gele) kapitalen RH (Republika Hrvatska, oftewel Republiek Kroatië).

De vijf historische wapens op de vlag zijn van linksboven naar rechtsonder:
Kroatië – hemelsblauw met een zilveren (witte) wassenaar met daarboven een gouden (gele) zespuntige ster, dit is het oudst bekende wapen van Kroatië
Dubrovnik – een blauw veld met daaroverheen twee horizontale rode balken
Dalmatië – een hemelsblauw veld met drie gouden (gele) gekroonde luipaardkoppen, twee boven één onder
Istrië – een blauw veld met een gouden (gele) bok met rode hoorns en hoeven
Slavonië – een hemelsblauw veld met twee zilveren (witte) balken (eigenlijk rivieren), daar tussenin een rood veld waarop een ‘gaande’ marter in zwart met een witte buik, bovenin een gouden (gele) zespuntige ster

Miroslav Šutej (1936-2005), ontwerper van de presidentiële vlag (screenshot)

De vlag werd in 1990 ontworpen door schilder en grafisch kunstenaar Miroslav Šutej en middels de Kroatische staatscourant Narodne Novine op 21 december 1990 ingevoerd.

De vlag is doorgaans in groot formaat bij presidentiële persconferenties of toespraken te zien of in het klein als autovlag, als de Kroatische president ergens officieel moet zijn.

De beschadigde autovlag

Autovlag van de dienstauto van president Franjo Tuđman, beschadigd bij de raketaanval op het Banski Dvori-paleis in Zagreb op 7 oktober 1991 (foto: Erik Breure)

Een bijzonder exemplaar zien we hierboven, deze is te zien in het Memorijalni Centar Raketiranja Zagreba (Herdenkingscentrum van de Raketaanvallen op Zagreb) en herinnert aan de raketaanval op 7 oktober 1991 door de luchtmacht van het steeds verder uit elkaar vallende Joegoslavië op het Banski Dvori-paleis in Zagreb.
Tegenwoordig is hier het parlement gevestigd, maar in 1991 deed het dienst als onderkomen voor de regering en de toenmalige president, Franjo Tuđman.

Links: Binnenplein van het Banski Dvori-paleis in Zagreb na de aanslag van 7 oktober 1991 (fotograaf onbekend) / Rechts: President Franjo Tuđman (1922-1999) met de presidentiële vlag (fotograaf onbekend)

Doel was zowel Tuđman, alsmede Stjepan Mesić (president van het Joegoslavische presidium) en Ante Marković (voorzitter van de Federale Uitvoerende Raad) te vermoorden. Geen van drieën raakte gewond.
De dienstauto van president Tuđman werd wel geraakt, evenals het autovlaggetje.

Plaats een reactie